Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych Piotr Schab przedstawił sędziemu Kazimierzowi W. z Sądu Okręgowego w Krakowie (a także dwóm innym sędziom, którzy razem orzekali) zarzut przewinienia dyscyplinarnego.
Zarzut: wydanie postanowienia
Miały on polegać na uchybieniu godności urzędu przez to, że 6 września 2019 roku podczas rozprawy odwoławczej, jako funkcjonariusz publiczny w sprawie karnej, przekroczył swoje uprawnienia. To znaczy przyznał sobie kompetencje do oceny prawidłowości działania organów konstytucyjnych w sprawie powołania w I instancji asesora sądowego w Sądzie Rejonowym w Chrzanowie.
Sędzia W. wydał postanowienie o odroczeniu rozprawy w celu ustalenia, czy zachodzi okoliczność, która mogłaby wskazywać na niewłaściwe powołanie asesora. A to – zdaniem Piotra Schaba - stanowiło bezprawną ingerencję w ustawowy tryb powoływania sędziów i asesorów sądowych do składów orzekających.
Czytaj w LEX: Granice wolności wypowiedzi sędziego w warunkach kryzysu praworządności >>
Czytaj: SN: Sędzia uniewinniona, bo błąd był do naprawienia>>
Uniewinnienie, bo naruszenia nie było
Czyny popełnione przez sędziów muszą wyczerpywać znamiona wyszczególnione w art. 107 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, aby taki sędzia mógł być ukarany za przewinienie służbowe. - Na gruncie prawa o ustroju sądów rzeczą dyskusyjną jest czy możemy stosować wszystkie formy zjawiskowe przestępstw z kodeksu karnego podlegające represji, ale karnej – wyjaśniał wyrok przewodniczący sędzia Wiesław Kozielewicz. Podkreślił, że ustawa odsyła do kodeksu karnego odpowiednio, z uwzględnieniem rodzaju i charakteru odpowiedzialności dyscyplinarnej. Czy w postępowaniu dyscyplinarnym można przyjąć zamiar? To znaczy usiłowanie przewinienia dyscyplinarnego może być karalne? Zdaniem Sądu Najwyższego – nie.
Rzecznik odpowiedzialności dyscyplinarnej wnosił o orzeczenie kary upomnienia. Jednak od czasu wydania omawianego postanowienia w 2019 roku minęło kilka lat. I stan prawny się zmienił 15 lipca 2022 r. Wprowadzono kontratyp, uwalniający od odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów za wydanie orzeczeń.
Czytaj w LEX: Wykładnia pojęcia oczywistej i rażącej obrazy przepisów prawa przez sędziego lub prokuratora - LINIA ORZECZNICZA >>
Zwolnienie z odpowiedzialności
Zwolnienie z odpowiedzialności wymaga spełnienia kilku warunków:
- Aktywności sędziego
- Bezprawności czynu- z art. 107 usp
- Zawinienia – przypisać trzeba sędziemu winę
- Zachowanie jako delikt sędziowski, sędzia odpowiada, gdy stopień szkodliwości czynu jest wyższy niż znikomy na płaszczyźnie dyscyplinarnej
W tej sprawie gdyby przyjąć, że czyn zarzucany sędziemu wyczerpywał znamiona deliktu przed nowelizacją w 2022 r., to w aktualnym stanie – należy stosować względniejszy przepis. To znaczy łagodniejszy. Od 15 lipca 2022 r. sędzia odpowiada w zakresie orzekania tylko za zbrodnie sądowe.
To nie znaczy, że sędzia w tym zakresie jest całkiem bezkarny. Są w tym celu stosowane wytyki i od wytyku sędzia może się odwołać do sądu. Trzy wytyki powodują blokadę finansową i brak awansu.
Sygnatura akt I ZSK 35/22, wyrok Izby Odpowiedzialności Zawodowej SN z 27 kwietnia 2023 r.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
