Sędzia Sądu Okręgowego w Lublinie orzekający w wydziale karnym został obwiniony o naruszenie procedury karnej. W czasie pandemii w listopadzie 2020 r. i 2 lutego 2021 r. podjął decyzję o przedłużeniu tymczasowego aresztowania na trzy miesiące wobec recydywisty oskarżonego o morderstwo brata.
Kodeks postępowania karnego mówi, że łączny okres stosowania tymczasowego aresztowania do chwili wydania pierwszego wyroku przez sąd pierwszej instancji nie może przekroczyć dwóch lat.
Niewłaściwy sąd przedłuża areszt
Z kolei przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania na okres oznaczony, przekraczający terminy, może dokonać sąd apelacyjny, w którego okręgu prowadzi się postępowanie na wniosek sądu, przed którym sprawa się toczy. Mówi o tym art. 263 par. 3 i 4 kodeksu postępowania karnego.
Problem polegał na tym, że sędzia Andrzej W. jako sędzia Sądu Okręgowego nie miał prawa wydać decyzji o przedłużeniu aresztu, gdyż minęły dwa lata od czasu zastosowania aresztu wobec oskarżonego. Powinien był skierować taki wniosek do Sądu Apelacyjnego.
Wniosek Andrzeja W. o przedłużenie aresztu został skierowany do zakładu karnego, ale tam nikt się nie zorientował, że przedłużenie aresztu wydał niewłaściwy sąd. Dopiero po powrocie sędziów przełożonych ze zwolnienia lekarskiego okazało się, że decyzja sędziego W. jest nieważna. Oskarżony został jednak wypuszczony z aresztu. W końcu, w rezultacie wydania ostatecznego wyroku – oskarżony o morderstwo mężczyzna został skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności.
Zobacz procedurę w LEX: Przedłużenie tymczasowego aresztowania w postępowaniu sądowym > >
Kara upomnienia dla sędziego
Sąd Apelacyjny w Białymstoku-Sąd Dyscyplinarny I instancji w wyroku z 19 stycznia 2023 r. orzekł, że doszło do złamania procedury karnej i stwierdził winę sędziego Andrzeja W. W konsekwencji ukarał go upomnieniem. Jednak odstąpił od ogłoszenia orzeczenia do publicznej wiadomości.
Odwołanie od tego wyroku złożyła obrona – na korzyść, a także Krajowa Rada Sądownictwa – na niekorzyść. KRS wskazała na niewspółmierność orzeczonej kary dyscyplinarnej w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości czynu.
Obrońca sędzia SO w Lublinie w stanie spoczynku Joanna Przetocka na rozprawie przed Sądem Najwyższym przekonywała, że błąd sędziego nie był zawiniony i wynikał z wyjątkowo dużej liczby spraw w wydziale, spowodowanej pandemią Covid-19 oraz licznymi zwolnieniami lekarskimi. Sprawy prowadzone przez sędziego Andrzeja W. były trudne, wielotomowe, a sędzia został sam z przedłużającymi się procesami.
- Wymiar sprawiedliwości nie poniósł szkody z powodu tego uchybienia. Poszkodowanemu skazanemu na dożywotnie pozbawienie wolności nie służy nawet odszkodowanie od Skarbu Państwa – mówiła obrońca sędziego W. – To był błąd i delikt, ale mniejszej wagi - dodała sędzia Przetocka.
SN zmienia wyrok
Izba Odpowiedzialności Zawodowej SN 5 lutego br. orzekła, że czyn, którego dopuścił się sędzia Sądu Okręgowego w Lublinie był wypadkiem mniejszej wagi. I dlatego Sąd Najwyższy odstąpił od wymierzenia kary, choć przyznał, że doszło do oczywistego naruszenia procedury karnej. Prawdą jest, że oskarżony przez krótki czas przesiedział w areszcie bez podstawy prawnej, potem zwolniony przebywał miesiąc na wolności. W końcu jednak został skazany na dożywotnie więzienie z art. 148 k.k.
- Trzeba wziąć pod uwagę trudne warunki orzekania, gdyż sędzia był obciążony pracą ponadprzeciętnie – mówił prezes i przewodniczący składu Wiesław Kozielewicz. – Nie było to działanie umyślne, ale przeoczenie. Szkodliwość społeczna tego czynu była mniejsza niż znikoma – dodał.
Wyrok Izby Odpowiedzialności Zawodowej SN z 5 lutego 2025 r., sygnatura akt II ZOW 27/23
Sprawdź w LEX: Uwagi o przedłużaniu tymczasowego aresztowania > >
Cena promocyjna: 94.06 zł
Cena regularna: 99 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 74.26 zł 
