Prof. Irena Lipowicz przypomina, że pisała już w tej spawie do ministra sprawiedliwości w ubiegłym roku. Minister podzielił opinię RPO co do potrzeby uchwalenia aktu prawnego, regulującego w kompleksowy sposób sytuację osób transseksualnych. W tym celu, jak zaznaczono w piśmie, „uzasadnione wydaje się utworzenie międzyresortowego zespołu do opracowania stosownych rozwiązań prawnych w omawianym zakresie." W pracach tego zespołu powinny - zdaniem ministra - wziąć udział zainteresowane organy, w szczególności Minister Spraw Wewnętrznych, Minister Zdrowia, Minister Pracy i Polityki Społecznej, Minister Sprawiedliwości, jak również przedstawiciele Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego oraz Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego.
Natomiast sceptycznie minister odniosł się do przedstawionej przez Rzecznika koncepcji nowelizacji art. 31 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, gdyż jak stwierdzono w piśmie do RPO, „nie wydaje się, aby rozwiązanie to mogło przynieść oczekiwane skutki". Zdaniem ministra zmiana ta miałaby charakter czysto proceduralny, przesądziłaby ,jedynie o trybie nieprocesowego postępowania sądowego w sprawach o zmianę płci".
RPO nie zgadza się z tym stanowiskiem. - Zmiana jedynie trybu postępowania z procesowego na nieprocesowy niesie bowiem za sobą szereg korzyści dla osób pragnących dokonać zmiany płci metrykalnej. Nieuzasadnione jest wobec tego stwierdzenie, „że przy przyjęciu proponowanej regulacji art. 31 u.a.s.c. sądy nadal posiłkowałyby się dotychczas ukształtowaną w orzecznictwie praktyką ustalania przesłanek, co podważa sens takiej regulacji". Trzeba podkreślić, iż przede wszystkim sąd w takim postępowaniu decyduje o sprostowaniu aktu urodzenia a nie, jak aktualnie, o ustaleniu przynależności do określonej płci i w konsekwencji ochronie dobra osobistego, na skutek powództwa z art. 189 K.p.c. Sprostowanie aktu urodzenia następuje w oparciu o już ustalone elementy (np. proponowane oświadczenie lekarzy czy samego zainteresowanego), bowiem chodzi tu o „te dane w akcie, które są błędne lub nieścisłe i tym samym nieprawdziwe" - czytamy w wystapieniu RPO.
Prof. Irena Lipowicz uważa, że argumentacja przedstawiona w odpowiedzi na jej wystąpienie, z której wynika, że zmiana trybu postępowania w rzeczywistości niczego nie zmieni, nie przekonuje. - Skargi kierowane do Rzecznika, a dotyczące głównie trybu postępowania, wskazują, że dokonanie takiej właśnie zmiany rozwiązałoby wiele problemów boleśnie dziś odczuwanych w stosunkach rodzinnych w tego typu sprawach - pisze RPO do ministra. I prosi o przekazanie informacji na temat stanu prac nad regulacją dotyczącą sytuacji prawnej osób transseksualnych, a w szczególności czy powołano już zespół międzyresortowy, którego członkowie mieliby zająć się opracowaniem tej problematyki.
RPO: trzeba uregulować zasady zmiany płci
Konieczne jest przyjęcie kompleksowego aktu prawnego dotyczącego osób transpłciowych a także pilna interwencja ustawodawcy w zakresie trybu prawnej zmiany płci metrykalnej. Tak uważa rezcznik praw obywatelskich i domaga się od ministra sprawiedliwości podjecia dzialań w tym zakresie.