Zgodnie z art.688 § 1 kodeksu cywilnego, za zapłatę czynszu i innych należnych opłat odpowiadają solidarnie z najemcą stale zamieszkujące z nim osoby pełnoletnie. Odpowiedzialność tych osób ogranicza się do wysokości czynszu i innych opłat należnych za okres ich stałego zamieszkiwania. Zdaniem RPO z istoty zobowiązania solidarnego wynika, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, oraz, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Jak wskazuje praktyka, właśnie w oparciu o art.6881 k.c. odpowiedzialnością za zadłużenie czynszowe (oraz z tytułu innych opłat należnych w związku z zajmowaniem lokalu mieszkalnego) rodziców, będących najemcami, obciążane są ich pełnoletnie dzieci, bez względu na ich sytuację życiową.
Dzieci nie mogą utrzymywać rodziców
W kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich pismach wnioskodawcy, będący osobami pełnoletnimi, którzy jednak w dalszym ciągu zamieszkują z rodzicami, przedstawiają problem wszczynania i prowadzenia w stosunku do nich postępowania egzekucyjnego, celem wyegzekwowania zaległych opłat z tytułu czynszu i innych opłat należnych, związanych z wynajmowaniem lokalu mieszkalnego przez ich rodziców. W wielu przypadkach są to osoby nadal uczące się, czy studiujące, które nie są jeszcze w stanie samodzielnie utrzymać się. Mimo to, jako solidarnie zobowiązane do zapłaty czynszu i innych opłat należnych, zmuszone są nie tylko partycypować w pokryciu długu swoich rodziców, lecz de facto, przejąć muszą wówczas na siebie cały ciężar zapłaty tych zobowiązań. Młode osoby wchodzą zatem w dorosłe życie obarczone długiem osób (rodziców), na których postępowanie w zakresie wywiązywania się z zobowiązań cywilnych nie miały wpływu, a na których ponadto w niektórych sytuacjach nadal ciąży obowiązek alimentacyjny.
Obustronne obowiązki alimentacyjne
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich ujawniony problem wynika z redakcji wspomnianego art.688 k.c, który to przepis nie uwzględnia sytuacji osób pełnoletnich - dzieci najemców, wobec których na rodzicach w dalszym ciągu spoczywa obowiązek alimentacyjny. Przepis art.688 § 1 k.c. zrównuje sytuację prawną wszystkich pełnoletnich osób, zamieszkujących wspólnie z najemcą a zatem zarówno tych, które są już w stanie samodzielnie utrzymać się, ale z różnych powodów zamieszkują wspólnie z najemcą jak też tych, które pomimo osiągnięcia pełnoletniości, nie posiadają środków wystarczających do samodzielnego utrzymania się. Właśnie wobec tej grupy osób, możliwość domagania się od nich spłaty zadłużenia czynszowego wzbudza wątpliwości, jeśli się zważy na jednoczesne istnienie obowiązku alimentacyjnego, który ciąży na rodzicach. RPO zwraca uwagę, że prawo o spółdzielniach mieszkaniowych wyłącza dzieci z płacenia czynszu, jeśli nie korzystają one z lokalu.
Teresa Lipowicz poprosiła więc ministra o zajęcie stanowiska w tej sprawie i przedstawienie powodów, dla których obowiązujące przepisy prawa dopuszczają omawiane powyżej zróżnicowanie sytuacji pełnoletnich dzieci, pozostających na utrzymaniu rodziców.
Dzieci nie mogą utrzymywać rodziców
W kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich pismach wnioskodawcy, będący osobami pełnoletnimi, którzy jednak w dalszym ciągu zamieszkują z rodzicami, przedstawiają problem wszczynania i prowadzenia w stosunku do nich postępowania egzekucyjnego, celem wyegzekwowania zaległych opłat z tytułu czynszu i innych opłat należnych, związanych z wynajmowaniem lokalu mieszkalnego przez ich rodziców. W wielu przypadkach są to osoby nadal uczące się, czy studiujące, które nie są jeszcze w stanie samodzielnie utrzymać się. Mimo to, jako solidarnie zobowiązane do zapłaty czynszu i innych opłat należnych, zmuszone są nie tylko partycypować w pokryciu długu swoich rodziców, lecz de facto, przejąć muszą wówczas na siebie cały ciężar zapłaty tych zobowiązań. Młode osoby wchodzą zatem w dorosłe życie obarczone długiem osób (rodziców), na których postępowanie w zakresie wywiązywania się z zobowiązań cywilnych nie miały wpływu, a na których ponadto w niektórych sytuacjach nadal ciąży obowiązek alimentacyjny.
Obustronne obowiązki alimentacyjne
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich ujawniony problem wynika z redakcji wspomnianego art.688 k.c, który to przepis nie uwzględnia sytuacji osób pełnoletnich - dzieci najemców, wobec których na rodzicach w dalszym ciągu spoczywa obowiązek alimentacyjny. Przepis art.688 § 1 k.c. zrównuje sytuację prawną wszystkich pełnoletnich osób, zamieszkujących wspólnie z najemcą a zatem zarówno tych, które są już w stanie samodzielnie utrzymać się, ale z różnych powodów zamieszkują wspólnie z najemcą jak też tych, które pomimo osiągnięcia pełnoletniości, nie posiadają środków wystarczających do samodzielnego utrzymania się. Właśnie wobec tej grupy osób, możliwość domagania się od nich spłaty zadłużenia czynszowego wzbudza wątpliwości, jeśli się zważy na jednoczesne istnienie obowiązku alimentacyjnego, który ciąży na rodzicach. RPO zwraca uwagę, że prawo o spółdzielniach mieszkaniowych wyłącza dzieci z płacenia czynszu, jeśli nie korzystają one z lokalu.
Teresa Lipowicz poprosiła więc ministra o zajęcie stanowiska w tej sprawie i przedstawienie powodów, dla których obowiązujące przepisy prawa dopuszczają omawiane powyżej zróżnicowanie sytuacji pełnoletnich dzieci, pozostających na utrzymaniu rodziców.