RPO chodzi o nowelizację art. 25 ust. 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.). Zdaniem Rzecznika powoduje on rozbieżność w orzecznictwie Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Przepis ten stanowi, że "Rozwiązanie z radnym stosunku pracy wymaga uprzedniej zgody rady gminy, której jest członkiem. Rada gminy odmówi zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu.
RPO zwraca uwagę, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego przedstawiono pogląd, zgodnie z którym omawiany przepis nie zobowiązuje rady gminy do uzasadnienia swojego stanowiska. W orzecznictwie Wojewódzkich Sądów Administracyjnych i Naczelnego Sądu Administracyjnego podkreśla się natomiast, że wprawdzie żaden przepis ustawy o samorządzie gminnym nie określa warunków czy kryteriów, jakimi miałaby się kierować rada gminy przy podejmowaniu uchwały o wyrażeniu zgody na rozwiązanie stosunku pracy radnego lub jej odmowy, to jednak motywy zajętego przez radę stanowiska muszą wynikać z treści uzasadnienia uchwały.
Rzecznik zwraca się o rozważenie potrzeby uzupełnienia przepisu art. 25 ust. 2 ustawy samorządzie gminnym o zapis nakładający na radę gminy obowiązek uzasadnienia uchwały odmawiającej zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, będącym jej członkiem. Przyjęcie takiego rozwiązania wyeliminowałoby na przyszłość sygnalizowaną rozbieżność w orzecznictwie i odciążyłoby sądy administracyjne od konieczności rozpatrywania skarg na uchwały rad gmin w tym zakresie. Zdaniem RPO, podobnej korekty wymagałyby przepisy art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym oraz art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa.
RPO: radny chroniony tylko w uzasadnionych przypadkach
Zdaniem rzecznika praw obywatelskich, rada gminy ma zbyt dużą swobodę w blokowaniu rozwiązywania stosunku pracy z radnym. Prof. Irena Lipowicz skierowała w tej sprawie wystąpienie ministra spraw wewnętrznych i administracji.