Jak można przeczytać w liście RPO do ministra, przedmiotem wystąpienia jest bak prawnej możliwości ustanowienia obrońcy z wyboru w postępowaniu w sprawach o wykroczenie na etapie czynności wyjaśniających, czego konsekwencją jest między innymi – jak twierdzi rzecznik – to, że adwokat lub radca prawny nie ma możliwości udziału w przesłuchaniu osoby, co do której istnieje uzasadniona podstawa do sporządzenia przeciwko niej wniosku o ukaranie w sprawie o wykroczenie w trybie przewidzianym w art. 54 § 6 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.
Rzecznik Praw Obywatelskich przypomina, że Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia dopuszcza możliwość ustanowienia jednego obrońcy przez obwinionego, a zatem wobec osoby przeciwko której został wniesiony wniosek o ukaranie. Na wcześniejszym etapie postępowania - czynności wyjaśniających - osoba podejrzana o popełnienie wykroczenia nie może w trybie przewidzianym w K.p.s.w. ustanowić dla siebie obrońcy ani pełnomocnika.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich taki stan jest niemożliwy do zaakceptowania z punktu widzenia prawa do obrony we wszystkich stadiach postępowania karnego w jego szerokim rozumieniu, obejmującym także postępowanie w sprawach o wykroczenia, wynikającego z art. 42 ust. 2 Konstytucji RP, którego formalnym aspektem jest prawo do korzystania z pomocy obrońcy.
W postępowaniu w sprawie o wykroczenia – pisze Rzecznik - już na etapie czynności wyjaśniających może nastąpić głęboka ingerencja w prawa i wolności osoby podejrzanej o popełnienie wykroczenia. Na tym etapie również osoba ta musi podjąć istotne dla jej obrony decyzje, np. w przedmiocie złożenia lub odmowy składania wyjaśnień czy w przedmiocie zgłoszenia wniosków dowodowych. Aktywne uczestniczenie obrońcy osoby, co do której istnieje uzasadniona podstawa do sporządzenia przeciwko niej wniosku o ukaranie umożliwia takiej osobie realizację prawa do obrony. Jego udział może doprowadzić na przykład do zgromadzenia dowodów, na podstawie których organ prowadzący czynności odstąpi o skierowania sprawy do sądu co niewątpliwie może przyczynić się do obniżenia kosztów postępowania.
Rzecznik Praw Obywatelskich przypomina, że Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia dopuszcza możliwość ustanowienia jednego obrońcy przez obwinionego, a zatem wobec osoby przeciwko której został wniesiony wniosek o ukaranie. Na wcześniejszym etapie postępowania - czynności wyjaśniających - osoba podejrzana o popełnienie wykroczenia nie może w trybie przewidzianym w K.p.s.w. ustanowić dla siebie obrońcy ani pełnomocnika.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich taki stan jest niemożliwy do zaakceptowania z punktu widzenia prawa do obrony we wszystkich stadiach postępowania karnego w jego szerokim rozumieniu, obejmującym także postępowanie w sprawach o wykroczenia, wynikającego z art. 42 ust. 2 Konstytucji RP, którego formalnym aspektem jest prawo do korzystania z pomocy obrońcy.
W postępowaniu w sprawie o wykroczenia – pisze Rzecznik - już na etapie czynności wyjaśniających może nastąpić głęboka ingerencja w prawa i wolności osoby podejrzanej o popełnienie wykroczenia. Na tym etapie również osoba ta musi podjąć istotne dla jej obrony decyzje, np. w przedmiocie złożenia lub odmowy składania wyjaśnień czy w przedmiocie zgłoszenia wniosków dowodowych. Aktywne uczestniczenie obrońcy osoby, co do której istnieje uzasadniona podstawa do sporządzenia przeciwko niej wniosku o ukaranie umożliwia takiej osobie realizację prawa do obrony. Jego udział może doprowadzić na przykład do zgromadzenia dowodów, na podstawie których organ prowadzący czynności odstąpi o skierowania sprawy do sądu co niewątpliwie może przyczynić się do obniżenia kosztów postępowania.