Dr Adam Bodnar wydał we wtorek to oświadczenie, ponieważ w środę 14 października br. Trybunał Konstytucyjny ma wydać wyrok w sprawie wniosku Prezydenta RP wniesionego w trybie kontroli prewencyjnej dotyczącej ustawy z 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (sprawa o sygn. akt Kp 1/15).
Czytaj: TK ogłosi dzisiaj orzeczenie w sprawie nadzoru ministra nad sądami>>>
Rzecznik praw obywatelskich podkreśla, że przyznanie ministrowi sprawiedliwości uprawnienia polegającego na możliwości żądania od prezesa sądu apelacyjnego przesłania akt spraw sądowych – w przypadku, gdy jest to konieczne do weryfikacji czynności podejmowanych w ramach wewnętrznego nadzoru administracyjnego albo celowe dla wszechstronnego zbadania sprawy przed żądaniem podjęcia czynności dyscyplinarnych przez rzecznika dyscyplinarnego wobec sędziego - prowadzi do naruszenia zasady równowagi władz wyrażonej w art. 10 Konstytucji oraz do zagrożenia standardów dotyczących niezależności sądów i niezawisłości sędziów płynących z art. art. 173 i art. 178 ust. 1 Konstytucji.
Uzasadniając swoje stanowisko Rzecznik podkreślił, że z orzecznictwa ETPC oraz Trybunału Konstytucyjnego płynie wniosek, iż już samo obowiązywanie przepisów pozwalających udostępnić ministrowi sprawiedliwości akta sprawy sądowej, zwłaszcza znajdującej się w toku może podważać konstytucyjnie gwarantowane odseparowanie sądownictwa od innych władz. - Tego rodzaju działanie ministra sprawiedliwości stanowi przejaw nadmiernej ingerencji władzy wykonawczej w sferę władzy sądowniczej – czytamy w oświadczeniu.
W ocenie Rzecznika, udostępnianie akt sądowych organom władzy wykonawczej może także rzutować na efektywność sądowej ochrony konstytucyjnych wolności i praw jednostek. - Już sama świadomość możliwości przekazania organowi władzy wykonawczej akt sprawy sądowej, zwłaszcza jeśli dotyczy ona sporu między jednostką a państwem, może podawać w wątpliwość rozstrzygnięcie tej sprawy przez niezależny, niezawisły i bezstronny sąd, co gwarantuje art. 45 ust. 1 Konstytucji - czytamy w oświadczeniu.
RPO: akta dla ministra to ingerencja w niezawisłość sądów
Przyznanie ministrowi sprawiedliwości uprawnienia do żądania akt spraw sądowych może prowadzić do naruszenia konstytucyjnej zasady równowagi władz stwierdził rzecznik praw obywatelskich w przeddzień rozprawy w Trybunale Konstytucyjnym w tej sprawie.