Projekt nowelizacji ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów eliminuje dotychczasowe wątpliwości co do skutków orzeczenia sądów w sprawie uznania postanowienia wzorca umowy za niedozwolone, jak również wprowadza nowe instytucje: tzw. „tajemniczego klienta” oraz przeszukania w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.
Uzasadnienie zwraca uwagę na występujące na rynku usług finansowych ze szczególnie dużym nasileniem zjawisko missellingu. Polega ono na sprzedaży produktów niedopasowanych do potrzeb konsumenta i dotyczy zwłaszcza ubezpieczeń na życie i dożycie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, tzw. polisolokat, jak również udzielania kredytów hipotecznych denominowanych w walutach obcych (zwłaszcza w CHF) oraz kredytów konsumenckich oferowanych przez firmy pożyczkowe nieobjęte nadzorem KNF. Obecnie dostępne narzędzia nie są wystarczające do zwalczania missellingu. Dlatego projekt wprowadza zakaz oferowania konsumentom usług finansowych nie odpowiadających potrzebom konsumentów.
Oferta ma być zrelatywizowana do poszczególnych grup konsumentów. Ideę tę należy powitać z uznaniem - twierdzi Rada Legislacyjna.
Jednak - zdaniem ekspertów Rady - przykładowość wyliczenia czynników istotnych rodzi ryzyko dowolnego ich stosowania, co może nasuwać wątpliwości z punktu widzenia wolności działalności gospodarczej (art. 22 Konstytucji). Zasada określoności ingerencji w wolność oznacza, że w ustawie powinna być zapisany katalog przesłanek ograniczania wolności działalności gospodarczej.
Rok wydania: 2013
Bogusława Gnela
Umowa konsumencka w polskim prawie cywilnym i prywatnym międzynarodowym