Sprawa dotyczy mężczyzny skazanego kilkudziesięcioma analogicznymi wyrokami, które nie zostały mu prawidłowo doręczone. Po otrzymaniu wyroku łącznego skazany podjął próby wznowienia postępowań, które w kilkunastu przypadkach doprowadziły do uniewinnienia, a następnie złożył wniosek o przerwę w karze, by skuteczniej dochodzić swojej niewinności w pozostałych sprawach. Wsparcia udzieliła mu Helsińska Fundacja Praw Człowieka, która sporządziła opinię w przedmiocie standardów udzielania przerwy w karze. Wskazała w niej, że złożona sytuacja procesowa mężczyzny uprawnia go do uzyskania przerwy ze względu na przesłankę „ważnych względów osobistych”. Sąd 19 października 2022 r. sąd udzielił mężczyźnie przerwy w karze. 

Jeden telefon do obrońcy w tygodniu

Fundacja przypomina, że prowadzenie spraw przez pozbawionego wolności skazanego zostało znacząco utrudnione od wejścia w życie nowelizacji Kodeksu karnego wykonawczego w dniu 17 września 2022 r., odkąd to więzień mógł wykonać do obrońcy jedno połączenie w tygodniu. - Biorąc pod uwagę, że był on uczestnikiem kilkudziesięciu postępowań toczących się przed sądami w całej Polsce, będąc reprezentowanym przez kilku obrońców, właściwie pozbawiono go możliwości kontaktu z adwokatami. Po otrzymaniu kolejnych wyroków uniewinniających mężczyzna postanowił ponownie złożyć do sądu wniosek o udzielenie zgody na przerwę w wykonywaniu kary - informuje  Helsińska Fundacja Praw Człowieka, która wysłała do sądu opinię w przedmiocie standardów udzielania przerwy w wykonaniu kary, popierając starania mężczyzny.

Czytaj: Zmiany zasad wykonywania kar więzienia z podpisem prezydenta>>

W swojej opinii Fundacja zwróciła uwagę, że zapadłe liczne wyroki uniewinniające w analogicznych sprawach, liczba postępowań toczących się w sądach rozlokowanych w całej Polsce oraz znacząco utrudniony kontakt z obrońcami składały się na wyjątkową sytuację procesową mężczyzny, uzasadniającą jego starania o przerwę w oparciu o przesłankę ważnych względów osobistych. Na zasadzie analogii HFPC przywołała także przepisy prawa karnego procesowego, które w toku postępowania kasacyjnego oraz ułaskawieniowego pozwalają na udzielenie przerwy w karze w razie wątpliwości co do winy skazanego.

Czytaj w LEX: Dostęp do obrońcy na wczesnym etapie postępowania karnego. Uwagi de lege lata i de lege ferenda >>>

Czytaj w LEX: Obrońca a kłamstwo. Uwagi na tle karnoprawnych granic wykonywania obrony >>>

Więzień pozbawiony prawa do obrony

Autorzy opinii przypomnieli, że zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, władze powinny umożliwić więźniom korzystanie ze wszystkich uprawnień gwarantowanych w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, w tym prawa do obrony. Przywołali wyrok Trybunału, w którym uznał za niedopuszczalne w świetle standardów rzetelnego procesu, aby osadzony miał możliwość kontaktu z adwokatem wyłącznie przez 2 godziny w tygodniu. W podsumowaniu Fundacja podkreśliła również, że ze względu na wydanie wyroków w trybie nakazowym oraz ich niewłaściwe doręczenie, mężczyzna był pozbawiony prawa do obrony na wcześniejszych etapach postępowań.