Jak informuje Centrum Informacyjne Rządu, zasadnicza zmiana polega na zintegrowaniu polityk: przestrzennej i miejskiej z polityką rozwoju. Na jej skutek dojdzie do wyłączenia z działu „budownictwo, gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa” zagadnień związanych z zagospodarowaniem przestrzennym na poziomie krajowym i regionalnym (wojewódzkim) oraz polityką miejską. Zagadnienia te zostaną przeniesione do działu „rozwój regionalny”. To rozszerzenie kompetencji ministra rozwoju regionalnego stworzy warunki do kompleksowego gospodarowania przestrzenią i rozwoju krajem oraz uczyni go jedynym ośrodkiem decyzyjnym odpowiedzialnym za budowanie zintegrowanego systemu zarządzania rozwojem. Jest to krok w kierunku zlikwidowania dualizmu kompetencyjnego w odniesieniu do tych kwestii. Do tej pory sprawy związane z tymi politykami były w gestii dwóch ministrów: transportu, budownictwa i gospodarki morskiej oraz rozwoju regionalnego.
Te zmiany pozwolą - zdaniem rządu - na sprawne i skuteczne przygotowanie decyzji strategicznych, dotyczących polityk: przestrzennej i miejskiej. Dzięki temu dojdzie do uporządkowania zasad gospodarowania przestrzenią i stworzenia przejrzystych zasad jej użytkowania, a także wzmocnienia udziału obywateli w podejmowaniu decyzji o zagospodarowaniu przestrzeni, w której żyją i pracują. Te rozwiązania mają też zachęcić samorządy województw do wzajemnej współpracy, co powinno zapewnić spójność w wydatkowaniu środków unijnych.
Ponadto, dzięki tym zmianom możliwe będzie - czytamy w komunikacie CIR - wprowadzenie współzależności celów polityki przestrzennej z celami polityki rozwoju, a także osiągnięcie większej spójności planowania strategicznego z działaniami w ramach programów: rozwoju oraz operacyjnych, współfinansowanych ze środków unijnych (na poziomie krajowym i regionalnym). Możliwa będzie także lepsza koordynacja działań podmiotów i polityk publicznych, a także spójność w określaniu działań państwa w sferze legislacyjnej i instytucjonalnej dla wzmocnienia efektywności systemu planowania przestrzennego i działań rozwojowych.
Włączenie polityki miejskiej do działu „rozwój regionalny” umożliwić ma jej wykorzystanie jako narzędzia rozwoju społeczno-gospodarczego kraju. Będzie to podstawa do prowadzenia polityki miejskiej w ramach polityki regionalnej. Powinno to skutkować bardziej efektywnym wydatkowaniem środków strukturalnych Unii Europejskiej. W resorcie rozwoju regionalnego prowadzone są prace nad dokumentem „Krajowa Polityka Miejska”, w którym doprecyzowane zostaną instrumenty wsparcia dla obszarów miejskich i określona będzie ich rola w rozwoju kraju.
Z kolei przewidywane powiązanie planowania przestrzennego na poziomie regionalnym z planowaniem społeczno-gospodarczym powinno wyeliminować duplikację procesów planistycznych (oszczędności w kosztach), zapewnić ściślejszą koordynację różnych polityk sektorowych o charakterze inwestycyjnym z planowaniem przestrzennym, a także łagodzić konflikty związane z zagospodarowaniem przestrzennym.
Nowe regulacje będą obowiązywać po 30 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.