Oskarżonym w sprawie był Mateusz U., oskarżony o molestowanie seksualne małoletniego Maksymiliana i Dominika. Subsydiarny akt oskarżenia został wniesiony z powodu ponownego umorzenia śledztwa.

Z chwilą wszczęcia postępowania sądowego stronami w sprawie byli:

  • dwaj oskarżyciele subsydiarni Maksymilian i Dominik z pełnomocnikiem
  • oskarżony Mateusz U. z obrońcą

W końcowej fazie postępowania sądowego Państwowa Komisja do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15 złożyła oświadczenie o przystąpieniu do procesu. Obaj oskarżyciele poparli stanowisko Komisji, która objęła ochroną prawną pokrzywdzonych. Otrzymała ona zgłoszenie dopiero w końcowej fazie procesu przed sądem I instancji.

Czytaj w LEX: Rejestr sprawców przestępstw seksualnych >>>

Czytaj: W MS powstanie zespół do spraw przeciwdziałania pedofilii>>

 

 

Uniewinnienie oskarżonego

Sąd Rejonowy uniewinnił oskarżonego mężczyznę 24 września 2021 r. Apelację od tego wyroku wnieśli oskarżyciele posiłkowi oraz pełnomocnik Komisji na podstawie art. 25 ust. 2 ustawy o Komisji.

Według tego przepisu, w przypadku wszczęcia postępowania sądowego Komisji przysługuje prawo uczestniczenia w prowadzonym postępowaniu na prawach oskarżyciela posiłkowego za zgodą osoby poszkodowanej lub jej opiekuna prawnego.

Ustawa weszła w życie 26 września 2021 r. i dotyczy ograniczonego zakresu spraw, a co więcej nie ma charakteru procesowego, tylko powołuje nowy państwowy organ.

Sąd II instancji w toku rozpoznawania apelacji powziął wątpliwość, czy przyznane Komisji uprawnienie uczestnictwa w prowadzonym postępowaniu sądowym na prawach oskarżyciela posiłkowego za zgodą poszkodowanej lub jej opiekuna prawnego oznacza uprawnienie działania jako samodzielnej strony postępowania karnego w postaci oskarżyciela posiłkowego subsydiarnego. A jeżeli tak, to czy Komisja może przystąpić do postępowania sądowego przed sądem karnym w następstwie zgłoszenia, dokonanego już po wniesieniu subsydiarnego aktu oskarżenia.

Sąd Najwyższy w Izbie Karnej 21 września 2022 r. postanowił odmówić podjęcia uchwały.

Czytaj w LEX: Subsydiarny akt oskarżenia w świetle nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. >>>

 

Komisja korzysta z praw strony

​Jednak Sąd Najwyższy wyjaśnił swoją odmowę i pogląd na zagadnienie: Skoro treść art. 25 pkt 2 ustawy z 30 sierpnia 2019 r. o Państwowej Komisji do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15 wskazuje, że Komisja ta może występować w postępowaniu karnym na prawach oskarżyciela posiłkowego, to jej pozycję procesową określają przepisy odnoszące się do oskarżyciela posiłkowego, a więc strony.

Oskarżyciel posiłkowy subsydiarny działa wówczas, gdy prokurator nie zamierza sporządzać i wnosić aktu oskarżenia do sądu. Dla uzyskania tego uprawnienia wymagane jest bowiem, aby kolejno:

  1. pokrzywdzony w związku z wydaniem pierwszego postanowienia o umorzeniu postępowania lub odmowie jego wszczęcia złożył w trybie art. 306 par. 1 kodeksu postępowania karnego zażalenie na takie postanowienie,
  2. uchylił takie postanowienie, polecając kontynuowanie postępowania przygotowawczego,
  3. prokurator w dalszym ciągu nie znalazł podstaw do wniesienia aktu oskarżenia i wydał kolejne postanowienie o umorzeniu postępowania lub odmowie jego wszczęcia.

Oskarżyciel posiłkowy korzysta z praw strony postępowania i może:

  • przeglądać akta sprawy karnej,
  • zgłaszać wnioski dowodowe, czyli przedstawiać sądowi zgromadzone przez siebie dowody, np. wniosek o przesłuchanie świadka czy też wniosek o przeprowadzenie dowodu z dostarczonych dokumentów (lub innych materiałów),
  • może czynnie uczestniczyć w przesłuchaniach świadków, zadając im pytania,
  • ma prawo wypowiedzi, czyli może odnieść się do wyjaśnień oskarżonego lub jego obrońcy,
  • ma możliwość wygłoszenia tzw. mowy końcowej (oczywiście bezpośrednio lub przez pełnomocnika),
  • może wnosić o sporządzenie uzasadnienia wyroku i doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem,
  • może także wnosić apelacje od wyroków sądów I instancji.

Wpis obrazuje jedynie przykładowe przykładowe uprawnienia oskarżyciela posiłkowego, z których korzystać on może w toku postępowania sądowego.

Sygnatura akt I KZP 1/22, postanowienie Izby Karnej SN z 21 września 2022 r.

 

Nowość
Nowość
Kodeks postępowania karnego. Przepisy

Sprawdź  

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.