Kwestia prawa do odzieży i butów roboczych lub ekwiwalentu za nie była od lat podnoszona przez kuratorów sądowych, w tym przez ich związki zawodowe i Krajową Radę Kuratorów. Wskazywano m.in. na to, że kurator na co dzień nie siedzi jedynie za biurkiem, a pracuje w terenie, w różnych środowiskach i w różnych warunkach. Często w miejscach, gdzie są np. insekty lub jest po prostu brudno. Już w 2018 roku KRK uchwałą nr 3/II/V/2018 zwróciła się z wnioskiem do Państwowej Inspekcji Pracy o udzielenie informacji dotyczących stosowania w grupie kuratorów zawodowych przepisów wynikających z art. 237[7] Kodeksu pracy.

Chodziło właśnie o przepis, zgodnie z którym pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:

  1. jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu;
  2. ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

PIP wskazała, że kuratorom od pracodawcy należy się nieodpłatne dostarczenie odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony sanitarnej lub wypłata ekwiwalentu pieniężnego za zakup odzieży, obuwia roboczego i środków ochrony.

Zobacz procedurę: Przydział odzieży i obuwia roboczego >

Czytaj: PIP: Kurator w pracy niszczy ubranie, powinien dostać ekwiwalent >>

W tej sprawie do Głównego Inspektora Pracy wystąpił też m.in. Ogólnopolski Związek Zawodowy Kuratorów Sądowych. W styczniu 2022 r. GIP wskazał, że "jeżeli z karty oceny ryzyka dla stanowiska kuratora sądowego podejmującego pracę o charakterze terenowym wynika, że praca ta wiąże się ze znacznym zabrudzeniem lub zniszczeniem odzieży własnej pracownika, występuje narażenie na zewnętrzne warunki atmosferyczne oraz uwzględniono wymogi sanitarne i higieniczne, to pracownikowi takiemu przysługuje odzież i obuwie robocze, o których mowa w art. 237 [7] par. 1 k.p., przy czym ocena potencjalnego wystąpienia opisanych sytuacji, warunkujących przydział odzieży i obuwia roboczego, należy do pracodawcy".

Czytaj też w LEX: Ekwiwalent za pranie odzieży roboczej >

Przepisy są, ale sądy je słabo stosują

Krajowa Rada Kuratorów w marcu 2023 r. sprawdzała - ponownie - w ilu kartach oceny ryzyka uwzględnia się pracę kuratorów w terenie i jak wygląda wyposażenie kuratorów w odzież roboczą/ekwiwalent. Z analiz wynika, że:

  • w 2022 r. karta oceny ryzyka uwzględniała pracę kuratora w terenie w przypadku 74 proc. sądów rejonowych;
  • w 2022 r. odzież roboczą/ekwiwalent przyznano kuratorom w przypadku 23 proc. sądów rejonowych;
  • w 2023 r. karta oceny ryzyka uwzględniała pracę kuratora w terenie w przypadku 74 proc. sądów rejonowych;
  • w 2023 r. odzież roboczą/ekwiwalent przyznano kuratorom w przypadku 24 proc. sądów rejonowych (wzrost jedynie o 1 proc. w stosunku do roku poprzedniego).

- Z diagnozy Krajowej Rady Kuratorów wynikało, że kuratorzy jedynie w 1/4 sądów byli wyposażeni w odzież roboczą, co stanowiło około 75 sądów rejonowych z 318. Nadal także w przypadku 1/4 sądów rejonowych karta oceny ryzyka nie uwzględniała wykonywania pracy przez kuratora poza siedzibą sądu - mówi Prawo.pl Dariusz Palmirski, przewodniczący KRK.

I dodaje, że dlatego Rada w maju 2023 r. zwróciła się z wnioskiem do ministra sprawiedliwości o wydanie rekomendacji w zakresie wyposażenia kuratorów w odzież roboczą.

Czytaj też w LEX: Ubiór dla pracownika - omówienie orzecznictwa >

Czytaj: Zmiany dla kuratorów sądowych wchodzą w życie>>

MS potwierdza: odzież lub ekwiwalent się należą

Przewodniczący KRK podkreśla, że między innymi dzięki współpracy Krajowej Rady Kuratorów z wiceministrem Michałem Wosiem udało się wypracować stanowisko w sprawie wyposażenia kuratorów sądowych w odzież roboczą. - Z treści stanowiska Ministerstwa Sprawiedliwości jednoznacznie wynika, że kuratorom sądowym ww. świadczenia powinny zostać przyznane - dodaje. KRK ma teraz nadzieję, że to stanowisko w sposób ostateczny rozstrzyga wątpliwości dotyczące zasadności przyznawania kuratorom sądowym prawa do odzieży i obuwia roboczego, ekwiwalentu za używanie odzieży własnej oraz odszkodowań za odzież zniszczoną i będzie stanowić podstawę do jednolitego unormowania tej kwestii we wszystkich sądach rejonowych.

Czytaj też w LEX: Czy kuratorowi sądowemu potrzebna jest mediacja? >

Resort w piśmie skierowanym do prezesów sądów wskazuje m.in., że opracowane przez sądy rejonowe dla grupy zawodowej kuratorów sądowych oceny ryzyka zawodowego zawierają niezrozumiałe i nieuzasadnione różnice na poziomie podstawowym a "dotyczące pracy wykonywanej w terenie, które to mogą doprowadzać do błędnych wniosków na temat warunków pracy tej grupy zawodowej w szczególności związanych z zagrożeniami pracy w terenie czy istniejącej konieczności używania odzieży własnej podczas wykonywania zadań służbowych między innymi w miejscu zamieszkania czy pobytu osób poddanych oddziaływaniom sądu".

Czytaj w LEX: Nawiązanie stosunku pracy z kuratorem sądowym >

- Praca kuratorów sądowych ma charakter terenowo–biurowy, przy czym praca w biurze to jedna z kilku form wykonywanych obowiązków, kuratorzy sądowi wykonują swoje zadania w środowisku podopiecznych, także na terenie zamkniętych zakładów i placówek ich pobytu, w szczególności na terenie zakładów karnych, placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz leczniczo rehabilitacyjnych. O terenowym charakterze pracy kuratorów sądowych świadczą również uprawnienia wynikające z art. 5 oraz 5a ustawy o kuratorach sądowych dotyczące otrzymywania przez nich dodatku za uciążliwość pracy w terenie oraz ryczałtu na pokrycie zwiększonych kosztów dojazdów służbowych – w wypadkach wymagających używania pojazdu prywatnego do celów służbowych, w szczególności w razie trudności w przemieszczaniu się z wykorzystaniem środków komunikacji publicznej - wskazuje w piśmie wiceminister Woś.

I zaznacza, że bezspornym jest, że kuratorom sądowym, z uwagi na terenowy charakter pracy w wymiarze zależnym od ilości zleconych zadań, odzież robocza powinna przysługiwać. Sądy mogą się jedynie różnić w zakresie formy realizacji tego świadczenia.

Czytaj też w LEX: Skarga na kuratora sądowego oraz tryb jej rozpoznania >

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.