W piątek 12 sierpnia Komisja skierowała pismo do Rzecznika Praw Obywatelskich oraz do sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, w którym przekonuje, że obecne przepisy (art. 48 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego) dotyczące postępowania o przyjęcie do szpitala psychiatrycznego, które dają sędziemu jedynie możliwość przyznania osobie chorej psychicznie adwokata z urzędu są niewystarczające.
Autorzy wniosku przypominają, że obowiązująca obecnie ustawa zakłada, że sędzia może przyznać choremu adwokata z urzędu, nawet bez złożenia wniosku, jeżeli osoba ta nie jest zdolna do złożenia wniosku, a sąd uzna udział adwokata w sprawie za potrzebny. Zdaniem Komisji udział profesjonalnego pełnomocnika powinien być obligatoryjny, ponieważ tylko on będzie w stanie zapewnić realną ochronę praw osoby chorej psychicznie. - Podkreślić należy, że obecnie istnieją przepisy, które regulują sytuację, gdy w postępowaniu karnym konieczny jest udział obrońcy w przypadku, kiedy istnieją wątpliwości co do poczytalności osoby podejrzanej czy oskarżonej na etapie postępowania sądowego. Tymczasem osoba chora psychicznie, która ma być pozbawiona wolności, w postępowaniu cywilnym często występuje sama, bez pomocy fachowego pełnomocnika - czytamy w opinii.
Komisja proponuje zatem nowelizację przepisu art. 48 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego poprzez zastąpienie dotychczasowej treści przepisu zapisem:
Art. 48. 1. Postępowanie przed sądem opiekuńczym w sprawach określonych w niniejszej ustawie jest wolne od kosztów sądowych.
2. Udział adwokata dla osoby, której postępowanie dotyczy bezpośrednio, jest obowiązkowy. W wypadku gdy osoba, której postępowanie dotyczy bezpośrednio, nie ustanowi pełnomocnika, Sąd ustanawia dla tej osoby, adwokata z urzędu.
Komisja NRA wyraziła też nadzieję, że prace nad nowelizacją ustawy rozpoczną się bezzwłocznie.