Zmiany mają też na celu obniżenie kosztów funkcjonowania miejsc opieki, co ma wiązać się z obniżeniem opłat ponoszonych przez rodziców. Przewiduje się, że wprowadzone w ustawie zmiany dotyczące spraw sanitarno-lokalowych, przyczynią się do zwiększenia liczby miejsc w już istniejących żłobkach oraz powstania większej liczby miejsc w tworzonych instytucjach.

Jak podkreślano po posiedzeniu Rady Ministrów, obecnie odsetek dzieci objętych opieką pozostaje na niezadowalającym poziomie i wynosi ok. 11,2 proc. dzieci w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia do lat 3. Jednocześnie w ponad 70 proc. gmin w Polsce brakuje jakichkolwiek instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. Biorąc pod uwagę cel postawiony w „Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju”, czyli planowane zapewnienie do 2030 r. miejsc opieki dla 33 proc. dzieci w wieku do 3. roku życia, konieczne jest utworzenie jeszcze ok. 110 tys. miejsc (jeśli weźmie się pod uwagę dzieci w wieku 1-3 lat).
Jak przypomina rząd, obecnie rozwój systemu opieki nad najmłodszymi dziećmi jest wspierany ze środków budżetu państwa – od 2015 r. co roku przeznacza się na ten cel 151 mln zł w ramach Resortowego programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 „MALUCH”.
Na podstawie proponowanego projektu ustawy zaplanowano przeznaczenie dodatkowo 250 mln zł rocznie z Funduszu Pracy na powstawanie instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 (przez 5 lat) oraz zabezpieczenie w rezerwie celowej budżetu państwa 250 mln zł (co oznacza zwiększenie rezerwy o 99 mln zł). Ze środków tych finansowany będzie program wsparcia aktywizacji zawodowej osób, które zmuszone są do rezygnacji z pracy w związku z opieką na dziećmi do lat 3 i brakiem odpowiednich instytucji opieki.
Wsparcie finansowe byłoby kierowane w szczególności do gmin w powiatach o wysokim stopniu bezrobocia (np. 150 proc. średniej krajowej). Służyć ma to aktywizacji zawodowej kobiet z dziećmi do lat 3, a także zwiększeniu liczby instytucji opieki nad dziećmi w kraju.
Zaproponowano, aby nowe przepisy weszły w życie 1 stycznia 2018 r.