- To historyczny moment, bo inaugurujemy rejestr, jakiego jeszcze w Polsce nie było - powiedział w czwartek podczas konferencji prezentującej nowy system Lech Borzemski, prezes Krajowej Rady Notarialnej. I dodał, że będzie to rejestr bardzo użyteczny, w istotny sposób zwiększający poziom bezpieczeństwa obywateli dysponujących swoim majątkiem.
Nową instytucję chwalił także bardzo minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski. - To było od dawna oczekiwane przez polskich obywateli, dobrze więc, że samorząd notarialny stworzył rejestr testamentów - stwierdził podczas konferencji. - To bardzo pożyteczna instytucja - podkreślał minister dodając, że obecnie jest to inicjatywa samorządowa, ale on planuje zgłoszenie inicjatywy legislacyjnej, która nadałaby jej w przyszłości państwowy charakter.
Jak podkreślają przedstawiciele KRN, polski rejestr testamentów przygotowany został zgodnie zasadami konwencji Bazylejskiej z 1972 roku, do której Polska wprawdzie nie przystąpiła, ale polski notariat przestrzega wynikających z niej zasad.
Zgodnie z nimi, notariusz sporządzający testament albo przyjmujący go na przechowanie zamieści w treści testamentu lub właściwego protokołu złożony przez testatora wniosek o zarejestrowanie sporządzonego lub zdeponowanego testamentu albo oświadczenie o rezygnacji z takiej możliwości.
Przedmiotem rejestracji może być tylko testament, za którego odnalezienie notariat jest w stanie przyjąć odpowiedzialność: sporządzony w formie aktu notarialnego (przez notariusza dokonującego rejestracji lub przez innego notariusza) albo własnoręczny, jednakże pod warunkiem, że jest przez notariusza przechowywany.
Testament rejestrowany będzie wyłącznie na wniosek testatora złożony bezpośrednio w testamencie notarialnym, w protokole przyjęcia testamentu własnoręcznego na przechowanie lub w oddzielnym protokole, jeśli przedmiotem rejestracji jest testament notarialny dotychczas niezarejestrowany.
Dostęp do systemu będą mieli wyłącznie notariusze; tylko oni będą mogli rejestrować testamenty i wyłącznie za ich pośrednictwem można będzie uzyskać, po przedstawieniu dowodu śmierci testatora, listę testamentów sporządzonych przez zmarłego albo stwierdzenie, że żaden jego testament nie został zarejestrowany.
Notariusz ma obowiązek wykreślenia z rejestru testamentu na każdy wniosek testatora, bez potrzeby uzasadniania powodu takiego wykreślenia, ale także z urzędu, gdy przechowywany przez notariusza testament własnoręczny został testatorowi zwrócony.
Stworzony przez notariat Rejestr Testamentów jest systemem informatycznym stanowiącym rozszerzenie funkcjonującego od ponad dwóch lat Rejestru Aktów Poświadczenia Dziedziczenia . Powstały w ten sposób nowy system połączonych rejestrów funkcjonować będzie pod wspólną nazwą Rejestry Notarialne. Samorząd notarialny przewiduje rozszerzanie go w przyszłości o kolejne rejestry potrzebne notariuszom do należytego wypełniania ich obowiązków i służące dalszej poprawie bezpieczeństwa obrotu prawnego, na przykład rejestr pełnomocnictw lub majątkowych umów małżeńskich.
Jak podkreślają przedstawiciele samorządu, rejestr testamentów to rozwiązanie sprawdzone w wielu krajach. Mają one różny status prawny, ale ich podstawowym celem jest właśnie ułatwienie odnalezienia testamentu. Co ważne - jak mówi wiceprezes KRN Jan Gielec - polski rejestr zostanie włączony do sieci prowadzonej przez Stowarzyszenie Europejskich Sieci Rejestrów Testamentów, co pozwoli na poszukiwanie dokumentów w różnych krajach. Do sieci należy już 19 państw UE, a kilka kolejnych przygotowuje się do stworzenia własnych rejestrów i włączenia ich do sieci. A tymczasem polski rejestr jest najnowocześniejszy. Znacznie bardziej nowoczesny np. od francuskiego, który jest wciąż papierowy (powstał przed upowszechnieniem się komputerów), ale zawiera za to 17 mln testamentów.
Nową instytucję chwalił także bardzo minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski. - To było od dawna oczekiwane przez polskich obywateli, dobrze więc, że samorząd notarialny stworzył rejestr testamentów - stwierdził podczas konferencji. - To bardzo pożyteczna instytucja - podkreślał minister dodając, że obecnie jest to inicjatywa samorządowa, ale on planuje zgłoszenie inicjatywy legislacyjnej, która nadałaby jej w przyszłości państwowy charakter.
Jak podkreślają przedstawiciele KRN, polski rejestr testamentów przygotowany został zgodnie zasadami konwencji Bazylejskiej z 1972 roku, do której Polska wprawdzie nie przystąpiła, ale polski notariat przestrzega wynikających z niej zasad.
Zgodnie z nimi, notariusz sporządzający testament albo przyjmujący go na przechowanie zamieści w treści testamentu lub właściwego protokołu złożony przez testatora wniosek o zarejestrowanie sporządzonego lub zdeponowanego testamentu albo oświadczenie o rezygnacji z takiej możliwości.
Przedmiotem rejestracji może być tylko testament, za którego odnalezienie notariat jest w stanie przyjąć odpowiedzialność: sporządzony w formie aktu notarialnego (przez notariusza dokonującego rejestracji lub przez innego notariusza) albo własnoręczny, jednakże pod warunkiem, że jest przez notariusza przechowywany.
Testament rejestrowany będzie wyłącznie na wniosek testatora złożony bezpośrednio w testamencie notarialnym, w protokole przyjęcia testamentu własnoręcznego na przechowanie lub w oddzielnym protokole, jeśli przedmiotem rejestracji jest testament notarialny dotychczas niezarejestrowany.
Dostęp do systemu będą mieli wyłącznie notariusze; tylko oni będą mogli rejestrować testamenty i wyłącznie za ich pośrednictwem można będzie uzyskać, po przedstawieniu dowodu śmierci testatora, listę testamentów sporządzonych przez zmarłego albo stwierdzenie, że żaden jego testament nie został zarejestrowany.
Notariusz ma obowiązek wykreślenia z rejestru testamentu na każdy wniosek testatora, bez potrzeby uzasadniania powodu takiego wykreślenia, ale także z urzędu, gdy przechowywany przez notariusza testament własnoręczny został testatorowi zwrócony.
Stworzony przez notariat Rejestr Testamentów jest systemem informatycznym stanowiącym rozszerzenie funkcjonującego od ponad dwóch lat Rejestru Aktów Poświadczenia Dziedziczenia . Powstały w ten sposób nowy system połączonych rejestrów funkcjonować będzie pod wspólną nazwą Rejestry Notarialne. Samorząd notarialny przewiduje rozszerzanie go w przyszłości o kolejne rejestry potrzebne notariuszom do należytego wypełniania ich obowiązków i służące dalszej poprawie bezpieczeństwa obrotu prawnego, na przykład rejestr pełnomocnictw lub majątkowych umów małżeńskich.
Jak podkreślają przedstawiciele samorządu, rejestr testamentów to rozwiązanie sprawdzone w wielu krajach. Mają one różny status prawny, ale ich podstawowym celem jest właśnie ułatwienie odnalezienia testamentu. Co ważne - jak mówi wiceprezes KRN Jan Gielec - polski rejestr zostanie włączony do sieci prowadzonej przez Stowarzyszenie Europejskich Sieci Rejestrów Testamentów, co pozwoli na poszukiwanie dokumentów w różnych krajach. Do sieci należy już 19 państw UE, a kilka kolejnych przygotowuje się do stworzenia własnych rejestrów i włączenia ich do sieci. A tymczasem polski rejestr jest najnowocześniejszy. Znacznie bardziej nowoczesny np. od francuskiego, który jest wciąż papierowy (powstał przed upowszechnieniem się komputerów), ale zawiera za to 17 mln testamentów.