Nowela rozporządzenia w sprawie nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego opublikowana została w Dzienniku Ustaw. Zmiany wynikają z nowelizacji tarczy antykryzysowej z 14 maja 2020 r. Wprowadziła ona możliwość udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej przez telefon lub maila, a także zapisy dotyczące systemu informatycznego do raportowania i dokumentowania takich porad. Dodatkowo uchylony został też ustęp 2 art. 3, zgodnie z którym nieodpłatna pomoc prawna nie obejmuje spraw związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. 

Czytaj: Nieodpłatna pomoc prawna możliwa także na odległość>>

Punktu nieodpłatnej pomocy prawnej nie przeoczysz

Zmiana rozporządzenia doprecyzowuje m.in. sposób oznaczania punktów nieodpłatnej pomocy prawnej. I tak na zewnątrz lokalu, w którym udzielana jest nieodpłatna pomoc prawna lub świadczone nieodpłatne poradnictwo obywatelskie, w widocznym miejscu ma być umieszczona tablica z oznaczeniem punktu. Będzie na niej określone, czy w lokalu udzielana jest nieodpłatna pomoc prawna, w tym nieodpłatna mediacja, świadczone nieodpłatne poradnictwo obywatelskie, w tym nieodpłatna mediacja, udzielana nieodpłatna pomoc prawna, świadczone nieodpłatne poradnictwo obywatelskie, w tym nieodpłatna mediacja, oraz dni i godziny dyżurów, i dane kontaktowe potrzebne do zgłoszenia wizyty - taki rozwiązanie obowiązuje już dzisiaj. Nowością ma być to, że na tablicy umieszczane będzie także logo Ministerstwa Sprawiedliwości oraz usług świadczonych w ramach nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego.

Czytaj w LEX: Lewandowska Kamila, Lewandowski Tomasz, Organizacja pomocy prawnej  >

Zgodnie z nowelą decyzja starosty o wyborze sposobu udzielania nieodpłatnej pomocy będzie określać, że udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego będzie odbywać się na terenie powiatu:

  • za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość oraz poza lokalem punktu;
  • albo osobiście w punkcie;
  • albo osobiście w punkcie lub za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość oraz poza lokalem punktu.

Z kolei przy podejmowaniu takiej decyzji starosta ma mieć na względzie bieżącą sytuację epidemiczną lub sanitarną występującą na terenie danego powiatu, jak również bezpieczeństwo mieszkańców powiatu oraz zapewnienie im dostępu do nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego.

Sprawdź w LEX: Kiedy przy udzielaniu nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego lub edukacji prawnej nie odbiera się oświadczeń w przedmiocie uprawnienia do otrzymania pomocy od osób uprawnionych? >

 

Starosta zapewni możliwość zgłoszeń przez telefon 

Starosta ma też zapewnić możliwość dokonywania zgłoszeń w formie telefonicznej pod numerem telefonu, dostępnym co najmniej w godzinach pracy urzędu.

Czytaj w LEX: Lewandowska Kamila, Lewandowski Tomasz, Zadania powiatu w zakresie nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego >

Ma udostępniać na publicznej stronie internetowej informacje o działalności punktów zlokalizowanych na terenie danego powiatu oraz informacje o sposobie dokonywania zapisów na porady, a w szczególności:

  • informację, czy na terenie powiatu jest udzielana nieodpłatna mediacja, a jeżeli tak to informację, w których punktach pomocy udzielają osoby posiadające uprawnienia do prowadzenia mediacji wraz ze wskazaniem dyżurów tych osób;
  • listę punktów ze wskazaniem ich adresów, dni i godzin odbywanych dyżurów oraz specjalizacji;
  • określenie przypadków, w których istnieje możliwość udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczenia nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość lub poza punktem ze wskazaniem sposobu dokonywania zgłoszeń na dyżury w takich przypadkach;
  • informacje na temat sposobu udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej i świadczenia nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego osobom, o których mowa w art. 8 ust. 8 ustawy (ze znaczną niepełnosprawnością ruchową);
  • bezpośredni numer telefonu, wraz z określeniem godzin, w trakcie których są przyjmowane zgłoszenia.

Czytaj w LEX: Bartnik Adriana Sylwia, Kowalska Katarzyna Julia, Krysztofowicz Aleksander, Nieodpłatna pomoc prawna online w czasach epidemii >

Nieodpłatna pomoc prawna dokumentowana

Rozporządzenie określa również sposób dokumentowania nieodpłatnej pomocy prawnej. Są dwie części formularza/ karty pomocy w formie elektronicznej. Części A wypełnia osoba udzielająca nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadcząca nieodpłatne poradnictwo obywatelskie. Z kolei po udzielonej nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczonym nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim osobie uprawnionej przekazuje się część B karty pomocy, uprzednio wypełnioną w zakresie danych - jak wskazano w rozporządzeniu - w postaci papierowej lub elektronicznej.

Tą część wypełnia się w miejscu świadczenia pomocy lub przekazywana jest drogą elektroniczną bezpośrednio do urzędu starostwa powiatowego. Ankieta może być przeprowadzona telefonicznie - wtedy pracownik przedstawia osobie uprawnionej pytania zawarte w tej części i możliwe do zaznaczenia odpowiedzi, a także zaznacza wybrane odpowiedzi. 

Karty B są następnie gromadzone i stanowią podstawę przeprowadzenia analizy, mogą być też udostępnione wojewodzie i Ministrowi Sprawiedliwości drogą elektroniczną, w tym za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.