Wprowadzenie możliwości uzyskania odpisów ksiąg wieczystych za pośrednictwem sieci Internet i nadanie wydrukom tych dokumentów mocy dokumentów wydawanych przez sąd przewiduje ustawa o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece przyjęta przez Sejm na posiedzeniu w dniu 24 maja 2013 r.
Przyjęta ustawa wprowadza zmiany do ustawy dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.) w zakresie prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie teleinformatycznym i stanowi kolejny etap realizacji przedsięwzięcia „Wprowadzenie e-usług w zakresie ksiąg wieczystych”, będącego częścią projektu „Wprowadzenie e-usług w wymiarze sprawiedliwości”.
Jak wynika z nowelizacji udzielaniem informacji z centralnej bazy ksiąg wieczystych zajmować się będzie – tak jak dotychczas – Centralna Informacja Ksiąg Wieczystych posiadająca ekspozytury przy wydziałach sądów rejonowych prowadzących księgi wieczyste.
Obok obecnie występujących w obrocie odpisów ksiąg wieczystych i zaświadczeń o zamknięciu księgi wieczystej w nowelizacji przewidziano możliwość uzyskania kolejnego rodzaju dokumentu – wyciągu z księgi wieczystej. Ten nowy rodzaj dokumentu pozwoli uzyskać wnioskodawcom konkretne potrzebne im informacje, a nie, tak jak dotychczas, tylko odpis zawierający wszystkie dane wpisane do księgi wieczystej.
Zasadniczą i podstawową zmianą jest możliwość uzyskania dostępu do dokumentów obejmujących informacje z ksiąg wieczystych za pośrednictwem sieci Internet i nadania wydrukom tych dokumentów mocy dokumentów wydawanych przez sąd. O ile obecnie możliwe jest przeglądanie treści ksiąg wieczystych w systemie teleinformatycznym, o tyle uzyskanie odpisu księgi mającego moc dokumentu urzędowego wymaga złożenia stosownego wniosku w formie pisemnej oraz osobistego odebrania przez wnioskodawcę odpisu w ekspozyturze Centralnej Informacji, bądź przesłania go pocztą na adres wskazany przez wnioskodawcę.
W nowelizacji wprowadzono możliwości złożenia wniosku o wydanie odpowiedniego dokumentu (odpisu, wyciągu, zaświadczenia) za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. W takim przypadku Centralna Informacja umożliwia wnioskodawcy samodzielne wydrukowanie dokumentów, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Wydruki tych dokumentów będą miały moc dokumentów wydawanych przez sąd, jeżeli będą posiadały cechy umożliwiające ich weryfikację z danymi zawartymi w centralnej bazie ksiąg wieczystych. Wnioskodawca będzie mógł zatem wygodnie i szybko uzyskać dokument, którym będzie mógł się posłużyć w obrocie prawnym. Natomiast wydruki treści wyświetlanych w trybie przeglądania księgi wieczystej nie będą posiadały mocy dokumentów urzędowych.
Ponadto w ustawie zmieniającej wprowadzono drugi rodzaj dostępu do ksiąg wieczystych określany jako wyszukiwanie ksiąg wieczystych w Centralnej Bazie Danych Ksiąg Wieczystych i polegający na możliwości ustalenia księgi wieczystej według konkretnego, zdefiniowanego kryterium wyszukiwania (np. danych identyfikacyjnych nieruchomości, danych osobowych właściciela). Możliwość wyszukiwania ksiąg wieczystych ma być dostępna tylko dla wskazanych w ustawie podmiotów, takich jak np. sądy, organa ścigania, w tym prokuratura, Policja, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, organy podatkowe i celne, Najwyższa Izba Kontroli, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w celu realizacji ich ustawowych zadań. Wprowadzony rodzaj dostępu to całkowicie nowa instytucja, która ma gwarantować sprawne i skuteczne realizowanie uprawnień przysługujących Państwu, np. w celu ustalenia składników majątku dłużnika w postępowaniu egzekucyjnym. Powyższe może w praktyce wpłynąć na zwiększenie efektywności egzekucji w Polsce.
W przyjętej ustawie przewidziano, iż nowe przepisy mają zacząć obowiązywać od 1 grudnia 2013 r.
Uchwalona ustawa trafi teraz pod obrady Senatu.
Krzysztof Paczoska