Należy zastrzec, że oba samorządy zapewniają, iż miałaby to być jedynie jedna z alternatyw - a adwokaci i radcy, którzy nie są przychylni e-rozwiązaniom, mogliby korzystać, tak jak do tej pory, z tradycyjnych legitymacji.
- Powinniśmy iść z duchem czasów, szanując to, że nie wszyscy chcą iść tą drogą. Dlatego musi istnieć alternatywa - mówi Przemysław Rosati, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej. W ubiegłym tygodniu rozmawiał o tym z Michałem Pariaszewskim, dyrektorem Departamentu Rozwiązań Innowacyjnych Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. W tym tygodniu planowane jest spotkanie z zespołem roboczym. Prace mogą potrwać, stąd prezes NRA wystąpił również do Ministerstwa Sprawiedliwości by, poprzez aplikację mObywatel, można było się logować do Portalu Informacyjnego Sądu.
O e-legitymacje walczą też radcy prawni, przy czym jak mówi Włodzimierz Chróścik, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych, rozmowy toczą się już od dłuższego czasu. W jego ocenie problemem jest też to, gdzie taką e-legitymację można by wykorzystać, bo - jak wskazuje - sądom nadal bliżej do papieru.
Czytaj: Trudne początki e-doręczeń - niejasne przepisy, nie w pełni funkcjonalny system>>
Pandemia motywuje do e-rozwiązań
Tegoroczne wakacje przyniosły prawnikom zmiany. Od początku lipca obowiązują budzące spore wątpliwości e-doręczenia pism sądowych, poprzez portal informacyjny sądu oraz e-KRS. Oba systemy nadal nie mają wszystkich funkcjonalności i sprawiają szereg problemów technicznych, np. w zakresie połączenia z innymi bazami. W dyskusji pojawia się też kwestia prawników cyfrowo wykluczonych. Jeszcze pod koniec czerwca szacowano, że do portalu informacyjnego nie było zarejestrowanych nawet 30 tys. zawodowych prawników.
Zobacz w LEX: Zasady doręczania pełnomocnikom zawodowym pism sądowych przez Portal Informacyjny - nagranie ze szkolenia >
Czytaj w LEX: Informatyzacja postępowania rejestrowego przed KRS oraz procedury dotyczącej rejestracji spółki przez system elektroniczny >
Ministerstwo Sprawiedliwości, ale też sami prawnicy, podkreślają jednak, że powrotu do tego co było już nie ma. A pandemia dobitnie pokazała, że trzeba stawiać na e-rozwiązania. Prezes NRA widzi taką konieczność także na swoim "adwokackim" podwórku.
- Chciałbym doprowadzić do tego, by legitymacja adwokacka była także w wersji elektronicznej, czyli jako cyfrowe odwzorowanie klasycznego plastikowego dokumentu. Takie rozwiązanie byłoby oczywiście alternatywą, a nie obowiązkiem, uzależnioną od autonomicznej decyzji adwokata czy aplikanta adwokackiego. To byłaby dodatkowa opcja. Mam świadomość, że nie każdy może chcieć z tego skorzystać, np. są osoby wykluczone cyfrowo. W tym celu chcemy skorzystać z publicznej aplikacji mObywatel. Z moich dotychczasowych rozmów wynika, że jest to możliwe do przeprowadzenia i wykorzystania na potrzeby adwokatury - mówi Rosati.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Adres elektroniczny profesjonalnego pełnomocnika >
Dlaczego mObywatel? Jak wskazuje prezes NRA, ta aplikacja już dziś umożliwia logowanie się np. w e-urzędzie skarbowym.
- Zwróciłem się do Ministerstwa Sprawiedliwości, aby logowanie do Portalu Informacyjnego Sądów Powszechnych mogło odbywać się również poprzez aplikację mObywatel. Teraz przypominam, że jest możliwość logowania przy pomocy PESEL-u - co wzbudza moje wątpliwości i za pośrednictwem profilu zaufanego, co wymaga potwierdzania tożsamości. Wykorzystanie aplikacji mObywatel - w mojej ocenie - będzie w tym przypadku prostsze, bowiem skraca czas logowania, zapewniając możliwość zweryfikowania tożsamości użytkownika portalu, ale wymaga decyzji administratora portalu - wskazuje Przemysław Rosati.
Możliwość logowania także w systemach adwokatury
Prezes NRA wskazuje równocześnie, że już obecnie byłoby możliwe wykorzystanie aplikacji mObywatel do logowania się do portalu informacyjnego - bo umożliwia ona posiadanie e-dowodu tożsamości, a także posiada funkcjonalność pozwalającą na zweryfikowanie tożsamości.
- Chcielibyśmy skorzystać z jeszcze jednej funkcjonalności aplikacji mObywatel, która daje możliwość uwierzytelniania się w różnych systemach. Moim celem jest to, by e-legitymacja adwokacka w mObywatelu mogła być wykorzystywana do logowania się w systemach informatycznych adwokatury, takich jak np. panel adwokata. I znowu będzie to alternatywa. Pozostanie możliwość logowania się za pomocą loginu i hasła - wskazuje Rosati.
Prezes zastrzega równocześnie, że wersja tradycyjna i tak może być przydatna w wielu sytuacja - choćby podczas widzeń z klientem w aresztach śledczych, gdzie istnieje bezwzględny obowiązek deponowania urządzeń elektronicznych.
- Każdy krok zmierzający do ułatwienia nam wykonywania zawodu, także ten, by adwokaci nie musieli mieć przy sobie legitymacji w formie "plastikowej" jest ułatwieniem, więc kierunek jest jak najbardziej dobry. Podobnie, jak każde rozszerzenie możliwości np. logowania się do systemów poprzez aplikacje mObywatel oraz inne rozwiązania, przybliżające nas do "XXI wieku" - mówi Anna Kątnik-Mania, adwokat, wiceprezes Stowarzyszenia Adwokackiego Defensor Iuris.
Dodaje jednak, że cały czas jest problem z podstawowymi kwestiami. - Informatyzacja wymiaru sprawiedliwości nadal pozostawia bardzo wiele do życzenia, a przykładów szukać daleko nie trzeba. Portal Informacyjny Sądów Powszechnych nadal nie działa prawidłowo. E-legitymacja - jest dodatkiem, istotniejsza w tym momencie jest pewność obrotu korespondencji między sądem a pełnomocnikiem, która wpływa na obliczanie terminów. I na tym trzeba się obecnie koncentrować - podsumowuje.
Czytaj: Z jednych sądów orzeczenie przez portal, z innych nie - trudny start e-doręczeń>>
Samo "e" nie wystarczy
Z kolei prezes Chróścik uważa, że równie ważne jest to gdzie i w jakich sytuacjach prawnicy będą mogli korzystać ze swoich e-legitymacji.
- W tej chwili problemem jest nawet sprawdzanie przez sąd kto jest radcą prawnym, a kto nie. Niezależnie tego e-legitymacja jest to kierunek, w którym idziemy - mówi w rozmowie z Prawo.pl.
Pytany czy aplikacja mObywatel mogłaby sprawdzić się przy logowaniu do portalu informacyjnego zastrzega, że to wymaga sprawdzenia w praktyce. - W tym momencie problemów z portalem jest tak dużo, że samo logowania ma mniejsze znaczenie. Przy czym legitymacja powinna być dokumentem w wersji elektronicznej i - w mojej ocenie - powinna oczywiście umożliwiać weryfikację radcy w systemach - wskazuje.
Dodaje, że radcy prawni, co do zasady, korzystają ze wszystkich nowinek, które ułatwiają im pracę. - Pytanie jakie byłoby zastosowanie takich e-legitymacji. Oczywiście docelowo te systemy powinny być zintegrowane a i weryfikacja radców, adwokatów powinna być łatwa i automatyczna. Kolejną kwestią byłyby obowiązki po stronie samorządu. Bo wprowadzenie e-legitymacji i możliwości korzystania z niej przy logowaniu do systemów, będzie się oczywiście wiązało z koniecznością sprawnego informowania o wypadkach skreślenia z listy czy zaprzestania wykonywania zawodu i automatycznego odbierania i przyznawania uprawnień - podsumowuje prezes Chróścik.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
