Zanim jednak taki projekt powstanie Instytut Spraw Publicznych przygotuje badania na temat dotychczasowych doświadczeń związanych z próbami wypracowania polityki wobec przesądowej pomocy prawnej i dostępnych źródeł finansowania. Ten etap przygotowań do całościowego mechanizmu pomocy ruszy już w lipcu.
- Na podstawie pozyskanych danych i ich analizy opracowany zostanie najbardziej odpowiadający polskim realiom model bezpłatnego poradnictwa prawnego i obywatelskiego, obejmujący m.in. zasady działania, współdziałania, finansowania i oceny – wyjaśnia Tomasz Schimanek, ekspert ISP.
Raportu podsumowującego analizę sytuacji w dziedzinie pomocy prawnej należy spodziewać się w marcu przyszłego roku. W czerwcu 2013 roku – Instytut Spraw Publicznych wraz z Instytutem Prawa i Społeczeństwa przedstawi rekomendacje dla rządu. Partnerami przedsięwzięcia są też: Instytut Prawa i Społeczeństwa (Inpris), Fundacja Uniwersyteckich Poradni Prawnych (FUPP) oraz Związek Biur Porad Obywatelskich (ZBPO).
- Na kanwie zbadania potrzeb należy zbudować system pomocy prawnej. Ale nie da się go zbudować bez perspektywy długofalowej – zapewniał dyrektor Krzysztof Więckiewicz z Ministerstwa Pracy. – Nie wyobrażam sobie , aby wraz z programami badawczymi nie zostały stworzone prawne ramy funkcjonowania obywatelskiego poradnictwa prawnego – mówił dyrektor.
Ministerstwo Pracy chce by obywatelskie poradnictwo prawne miało wysoką jakość. Ważne jest stworzenie wiarygodności świadczonych usług – podkreślał dyrektor Więckiewicz. Chcielibyśmy poszukać także nowych źródeł finansowania tych przedsięwzięć, tak by były one trwale wpisane w system.  Ważne jest działanie w partnerstwie pięciu organizacji. Wspiera przedsięwzięcie także Komitet Konsultacyjny wskład którego wchodzą Rzecznik Praw Obywatelskich, Kancelaria Prezydenta RP, Ministerstwo Sprawiedliwości, Urząd Ochrony Konsumentów i Konkurencji i inne instytucje.
- Trzy kolejne projekty ustaw o przesądowej pomocy prawnej zostały przez rząd odrzucone z powodu braku środków finansowych – mówi Agata Winiarska, szefująca projektowi z ramienia Instytutu Spraw Publicznych. – Od 10 lat ISP prowadzi program „Obywatel i Prawo”, który próbuje uporządkować poszczególne inicjatywy. Nadal rząd nie ma pomysłu na system kompleksowy, może tym razem uda się wspólnie wypracować stały model pomocy z udziałem środków unijnych i rządowych.
Z praktyki organizacji pozarządowych natomiast wynika, że rząd wycofuje się z niektórych inicjatyw pomocowych dla obywateli.
- Ministerstwo Sprawiedliwości, wycofało się ostatnio z programu pomocy dla więźniów i ich rodzin – mówi Barbara Przybylska ze Związku Biur Porad Obywatelskich, które ma 30 placówek w całej Polsce i zatrudnia tysiące wolontariuszy. – Pomagamy ludziom, którzy nie mogą wyjść z długów lub otrzymali eksmisję z mieszkania. Opracowanie trwałych mechanizmów pomocy prawnej ludziom niezamożnym, którzy nie mają pieniędzy na poradę adwokata jest dla nich szansą na wyjście ze sfery wykluczenia społecznego – dodaje Barbara Przybylska.

Źródło: Konferencja iSP 25 czerwca 2012 roku