Jest już korzystna interpretacja w sprawie VAT od pomocy prawnej pro bono

W interpretacji z 3 czerwca 2010 r. dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu potwierdził, że świadczenie nieodpłatnych usług prawniczych mające na celu budowanie pozytywnego wizerunku kancelarii, jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Nie podlega więc ono opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. To pierwsza taka interpretacja organu skarbowego po przełomowym w tej dziedzinie wyroku NSA z 23 marca br.

Dyrektor Izby Skarbowej potwierdził stanowisko zaprezentowane we wniosku przez Kancelarię Skoczyński Wachowiak Strykowski sp.k., zgodnie z którym świadczenie nieodpłatnych usług prawniczych mające na celu budowanie pozytywnego wizerunku kancelarii, jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. W konsekwencji, świadczenia - jako niespełniające dyspozycji art. 8 ust. 2 ustawy - nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z treścią tego przepisu nieodpłatne świadczenie usługi było zrównane z odpłatnym świadczeniem i podlegało VAT, jeżeli łączenie spełnione zostaną dwa warunki:
• nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,
• podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami.

Nie spełnienie któregoś z wyżej wymienionych warunków wyłącza opodatkowanie nieodpłatnego świadczenia. Ponieważ świadczenie usług pro bono w ramach działalności podstawowej jest jednym z elementów strategii rozwoju kancelarii, to nie ulega wątpliwości, że usługi te są związane z prowadzonym przedsiębiorstwem. Nie zostaje zatem spełniony pierwszy z warunków opodatkowania nieodpłatnych świadczeń, a więc brak związku świadczonej usługi z prowadzonym przedsiębiorstwem. Już ta okoliczność powoduje, że usługi pro bono świadczone nieodpłatnie nie są opodatkowane VAT.

Warto przy tym podkreślić, iż Kancelaria Skoczyński Wachowiak Strykowski udziela bezpłatnych porad prawnych organizacjom pozarządowym za pośrednictwem Centrum Pro Bono. Centrum Pro Bono to program, który zapewnia kancelariom prawnym dostęp do zagadnień prawnych zgłoszonych przez oranizacje typu non-profit w tym fundacje i stowarzyszenia. Kancelaria doradzała m.in. Fundacji Dla Polski oraz Fundacji Centrum Edukacji Obywatelskiej. Niezależnie od współpracy z Centrum Pro Bono Kancelaria doradzał również Fundacji "Barka", Fundacji Dzieciom "Zdążyć z Pomocą" oraz Fundacji Pomocy Dzieciom Tybetu "Nyatri". 
(na dzień sporządzenia artykułu interpretacja nie została jeszcze opublikowana na stronach MF)  

Stanowisko organu skarbowego, zaprezentowane tej interpretacji, jest zgodne z orzeczeniem Naczelnego Sadu Administrcyjnego  z 23 marca 2010 r. (sygn. I FSK 326/09).
NSA uznał, że przepisy są jasne: opodatkowaniu VAT podlegają tylko te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa usługodawcy i co do których przysługiwało odliczenie podatku. W ocenie sądu bezpłatne świadczenie usług prawnych przez kancelarie ma oczywisty związek z prowadzoną przez nie działalnością. Kancelaria prawna, która angażuje się w działalność pro bono, utrwala swój wizerunek, zdobywa miejsce na rynku - podkreślał sąd. Ostatecznie sąd orzekł, że nieodpłatne świadczenie takich usług nie podlega opodatkowaniu VAT. (Sygn. akt I FSK 326/09)  Czytaj także: Adwokaci doradzą za darmo. VAT-u od tego nie zapłacą, ale trochę emocji będzie

Ten precedensowy wyrok to skutek działań warszawskiej kancelarii z międzynarodowej sieci Gide Loyrette Nouel. Ponieważ firma wspiera wiedzą i doświadczeniem swoich prawników jedną z uniwersyteckich poradni prawnych, wystąpiła do warszawskiej izby skarbowej o indywidualną interpretację podatkową. We wniosku kancelaria wskazywała, że zarówno przy działalności komercyjnej jak i nieodpłatnej przysługuje jej prawo do odliczenia VAT na zakupach związanych ze świadczonymi usługami, bo w obu przypadkach korzysta m.in. ze specjalistycznych programów, z siedziby kancelarii i obsługi administracyjnej. A więc spełniony jest pierwszy z wymienianych w art. 8 ustawy warunków. Zdaniem kancelarii zachodzi w jej przypadku także druga ze wspomnianych przesłanek, czyli związek świadczonych usług pro bono z przedmiotem działalności przedsiębiorstwa kancelarii, ponieważ jest to działanie promujące firmę, wzmacniające jej pozytywny wizerunek.
Ponieważ organ podatkowy nie podzielił punktu widzenia Gide Loyrette Nouel, kancelaria odwołała się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Sąd ten uznał, że izba skarbowa dopuściła się uchybień formalnych w uzasadnieniu wydanej interpretacji, więc od jego wyroku odwołało się z kolei Ministerstwo Finansów. Skarga kasacyjna trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który 23 marca br. wydał wyrok uznawany powszechnie za przełomowy w tej dziedzinie.
Zdaniem NSA bezpłatne świadczenie usług prawnych przez kancelarie ma oczywisty związek z prowadzoną działalnością. - Kancelaria prawna, która angażuje się w działalność pro bono, utrwala swój pozytywny wizerunek, zdobywa miejsce na rynku - mówiła uzasadniając wyrok sędzia NSA Grażyna Jarmasz. Sąd uznał, że przepisy ustawy o VAT są jasne: opodatkowaniu podlegają tylko te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa usługodawcy i co do których przysługiwało odliczenie podatku.

Po wyroku NSA i interpretacji poznańskiej Izby Skarbowej należy zapewne spodziewać się kolejnych wystąpień o takie interpretacje ze strony kancelarii angażujących się w działalność pro bono.

Komentarz: Fiskus popiera promocję. Dobroczyności nie