Jak przypominają eksperci Fundacji, Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku Z. przeciwko Polsce wskazał, że obowiązkiem państwa jest podjęcie wszelkich możliwych działań niezbędnych dla realizacji prawa do życia rodzinnego, w tym dla zagwarantowania obojgu rodzicom prawa do kontaktów z dzieckiem.
Więcej: Polska ukarana w Strasburgu za naruszenie praw ojca>>>
Trybunał wydał wyrok w tej sprawie cztery lata temu. Od tamtej pory Polska podjęła szereg działań mających na celu wdrożenie wyroku. W ocenie Fundacji nie są one jednak wystarczające do pełnej jego implementacji.
W sprawozdaniu Rządu polskiego przedstawionym Komitetowi Ministrów Rady Europy wskazano, że w celu wykonania wyroku Z. przeciwko Polsce dokonano nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego. Do kodeksu wprowadzono nowy dział pt. Sprawy dotyczące wykonywania kontaktów z dzieckiem, zgodnie z którym postępowanie w tym przedmiocie wszczynane jest wyłącznie na wniosek strony. Przepisy te wprowadzają również możliwość zobowiązania strony utrudniającej kontakty z dzieckiem do zapłaty na rzecz drugiej strony oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie ciążącego na niej obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu. Ponadto, jak wskazuje Rząd, wyrok ten został przetłumaczony na język polski, upowszechniony wśród sędziów i umieszczony na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości. Wypłacono również skarżącemu 5.000 euro.
Helsińska Fundacja Praw Człowieka wystąpiła w tej sprawie do Komitetu Ministrów Rady Europy. Wskazuje na przykład w tym wystąpieniu, że Rząd nie zbiera informacji statystycznej umożliwiającej zweryfikowanie efektywności regulacji wprowadzonych nowelizacją Kodeksu postępowania cywilnego. Autorzy dokuemntu stwierdzają też, że regulacje te nie sąw pełni zgodne z innymi instytucjami prawnymi, będącymi do dyspozycji sądów w sprawach dotyczących kontaktów z dzieckiem.
Zdaniem HFPC samo zagrożenie nałożenia obowiązku uiszczenia ustalonej sumy pieniężnej, czy nawet jej wymierzenie nie jest wystarczającym środkiem do tego, by wpłynąć na zachowanie tego z rodziców, które stale utrudnia kontakty z dzieckiem.
Więcej:
MS: rodzic utrudniający kontakt z dzieckiem zapłaci za to b. partnerowi>>>
Ponadto sąd nie ma obowiązku informowania stron o dostępnych środkach prawnych. - Stąd istnieje obawa, że w przypadku, gdy strona nie jest reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, przysługujące stronie środki prawne w zakresie egzekucji kontaktów z dzieckiem nie zostaną zastosowane - czytamy w dokumencie Fundacji.
Jak informuje HFPC, wystąpienie do Komitetu Ministrów Rady Europy zostało opracowane we współpracy z mecenasem Radosławem Rudnikiem, mecenas Anną Olczak-Agacką oraz mecenas Ewą Don-Siemion z Kancelarii Chajec Don-Siemion & Żyto sp.k.