Skarga do Trybunału została wniesiona przez 11 obywateli Włoch, od lat żyjących w długoletnich i stabilnych związkach homoseksualnych, uznanych prawnie poza granicami Włoch (skarżący zawarli związki małżeńskie ze swoimi partnerami w krajach, gdzie jest to możliwe). Po powrocie do ojczyzny związki skarżących nie zostały jednak uznane przez władze włoskie, które powołały się na przesłankę porządku publicznego (we Włoszech - tak jak w Polsce - nie ma obecnie możliwości zarejestrowania związku partnerskiego osób tej samej płci). Przed Trybunałem skarżący podnieśli, że brak prawnej możliwości uznania ich małżeństwa zawartego poza granicami Włoch narusza prawo do poszanowani życia ich rodzinnego i prywatnego, chronione w art. 8 Konwencji o prawach człowieka.
W swojej opinii przyjaciela sądu skierowanej do Trybunału w Strasburgu Helsińska Fundacja Praw Człowieka odniosła się do analogicznej sytuacji prawnej w Polsce, a mianowicie do braku regulacji prawnych umożliwiających zarejestrowanie związku partnerskiego w naszym kraju lub uznanie związku zawartego poza granicami Polski. Fundacja przedstawiła powstałe dotąd projekty legislacyjne, które miałyby uregulować te kwestie, oraz omówiła przebieg niedawnej debaty parlamentarnej w tej sprawie.
Istotą opinii jest jednak unaocznienie problemów prawnych i trudnej sytuacji prawnej osób pozostających w stabilnych związkach jednopłciowych w Polsce. Chodzi tu przede wszystkim o takie kwestie jak brak możliwości uznania związku jednopłciowego zawartego za granicą, brak możliwości korzystania z praw i świadczeń z zakresu zabezpieczenia społecznego przysługujących partnerom i małżonkom w związkach heteroseksualnych, brak możliwości wspólnego opodatkowania, brak prawa do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn pomiędzy partnerami, brak prawnej możliwości uznania stabilnego związku homoseksualnego jako wystarczającej więzi pozwalającej na przykład na nabycie w Polsce nieruchomości przez partnera-cudzoziemca. W swej opinii Fundacja przedstawiła konkretne przypadki polskich postępowań prawnych, w których partnerzy pozostający w związkach jednopłciowych bezskutecznie dochodzili ochrony swych praw przed sądem lub przed organami administracyjnymi.
Obecna sytuacja prawna osób homoseksualnych pozostających w stałych, lecz nieuznawanych prawnie związkach jednopłciowych bezsprzecznie narusza prawa tychże osób wynikające z art. 8 Konwencji. Zgodnie z ustaloną linią orzeczniczą Trybunału w Strasburgu stały, stabilny związek osób tej samej płci mieści się w rozumieniu pojęcia "życia rodzinnego" w rozumieniu art. 8 Konwencji, a tym samym implikuje objęcie takich związków ochroną wynikającą z prawa do poszanowania życia rodzinnego. Pozostaje mieć nadzieję, że spójne orzecznictwo Trybunału dotyczące osób nieheteroseksualnych ostatecznie zmotywuje także i polskiego ustawodawcę do przyjęcia niezbędnych regulacji prawnych w tej mierze.
Źródło: http://www.hfhrpol.waw.pl/precedens/aktualnosci/opinia-przyjaciela-sadu-w-sprawie-orlandi-i-inni-pko-wlochom-2.html z 6 marca 2014 r.