Bośnia i Hercegowina, w celu wykonania kary pozbawienia wolności, skierowała do Niemiec wniosek o ekstradycję obywatela Bośni, posiadającego jednocześnie obywatelstwo chorwackie, a tym samym obywatelstwo Unii.
Konstytucja zakazuje, prawo UE pozwala
Według wyższego sądu krajowego w Monachium Niemcy są co do zasady zobowiązane do ekstradycji zainteresowanego z uwagi na zobowiązania, jakie mają wobec Bośni i Hercegowiny w ramach Europejskiej konwencji o ekstradycji. Sąd ten zastanawiał się jednak, czy prawo Unii, w świetle prawa obywateli Unii do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich, lecz także zakazu dyskryminacji z uwagi na przynależność państwową, stoi na przeszkodzie ekstradycji. Niemiecka ustawa zasadnicza zakazuje bowiem ekstradycji obywateli Niemiec do państw trzecich. W tych okolicznościach prawo Unii zezwala na odmienne traktowanie obywateli Niemiec i obywateli innych państw członkowskich mających, tak jak zainteresowany, stałe miejsce zamieszkania na terytorium kraju, w tym znaczeniu, że ci ostatni obywatele nie są uprawnieni do skorzystania z tego zakazu, o ile wspomniane odmienne traktowanie jest oparte na obiektywnych względach i proporcjonalne do słusznego celu realizowanego przez prawo krajowe.
Czytaj: RPO: Ostrożnie z wydawaniem ludzi ściganych przez władze Białorusi>>
Wyższy sąd krajowy w Monachium, wyrażając wątpliwości dotyczące zastosowania orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości, w sytuacji gdy istnieje obowiązek ekstradycji na podstawie prawa międzynarodowego, zwrócił się z pytaniem do Trybunału. Sąd ten zauważył, że organy niemieckie poinformowały organy chorwackie o wniosku o ekstradycję, bez reakcji z ich strony. Jednak, zgodnie z prawem niemieckim, zainteresowany mógłby odbyć karę w Niemczech, o ile Bośnia i Hercegowina wyrazi na to zgodę.
Unikać ryzyka bezkarności
W wydanym 22 grudnia br. wyroku Trybunał odpowiedział, iż w takiej sytuacji wezwane państwo członkowskie ma obowiązek aktywnie dążyć do uzyskania takiej zgody, aby kara została odbyta na terytorium tego państwa członkowskiego, co pozwoli na zapobieganie ryzyku bezkarności, przy zastosowaniu, w odniesieniu do danego obywatela, środka, który w mniejszym stopniu naruszałby wykonywanie jego prawa do swobodnego przemieszczania się, w stosunku do ekstradycji do państwa trzeciego.
TSUE dodał, że jeśli taka zgoda nie zostanie uzyskana, prawo Unii (w tym przypadku przysługujące obywatelom Unii prawo do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich, a także zakaz dyskryminacji) nie stoi na przeszkodzie temu, aby wezwane państwo członkowskie (Niemcy) dokonało ekstradycji danego obywatela Unii na podstawie konwencji międzynarodowej. - W przeciwnym wypadku, w stosunku do zainteresowanego, mogłoby istnieć ryzyko bezkarności - podkreślił Trybunał.
Według TSUE, w sytuacji gdy istnieje poważne ryzyko, iż w stosunku do zainteresowanego w danym państwie trzecim zostaną zastosowane kara śmierci, tortury, inne nieludzkie lub poniżające kary albo traktowanie.
Wyrok Trybunału w sprawie C-237/21 | Generalstaatsanwaltschaft München (Wniosek o ekstradycję do Bośni i Hercegowiny)
