Skarżący Andrzej W. drogą elektroniczną zawiadomił Inspektorat Nadzoru Budowlanego o zakończeniu budowy budynku mieszkalnego. Organ wezwał go najpierw do uzupełnienia zawiadomienia za pośrednictwem operatora pocztowego, a następnie zgłosił sprzeciw wobec zamiaru przystąpienia do użytkowania budynku. Organ odwoławczy nie dopatrzył się błędów w postępowaniu. W szczególności za taki nie uznał doręczenia postanowienia (decyzji) do rąk adresata w formie papierowej, pomimo wniosku o doręczanie korespondencji za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Innego zdania był sąd administracyjny, który skargę uwzględnił.
Elektroniczna komunikacja z organem
Wyjaśnił, że doręczenie pism za pomocą środka komunikacji elektronicznej może nastąpić skutecznie, gdy strona lub inny uczestnik postępowania m.in. złoży podanie w formie dokumentu elektronicznego przez elektroniczną skrzynkę podawczą organu administracji publicznej albo wystąpi do organu administracji publicznej o takie doręczenie i wskaże organowi administracji publicznej adres elektroniczny (art. 39(1) k.p.a.). Spełnienie tego warunku obliguje organ do uruchomienia doręczenia elektronicznego, zaś doręczenie w trybie tradycyjnym nie może wówczas mieć miejsca. Ustawodawca nie wymaga w tym zakresie żadnych dodatkowych oświadczeń strony, w szczególności jej wyraźnej zgody. Jest ona objęta domniemaniem wynikającym z samego faktu złożenia podania w ten sposób. Domniemana zgoda na doręczenie elektroniczne może być w każdym czasie cofnięta. Odwołanie wyrażonej uprzednio zgody lub odmowa zgody na doręczanie musi być jednak wyraźne. Tutaj braku zgody nie można domniemywać. To oznacza, że stronie, która żądała doręczeń w formie elektronicznej będzie można doręczać pismo w formie "tradycyjnej" dopiero wtedy, gdy zrezygnuje z pierwotnie wybranej formy. Organowi nie przysługuje w takiej sytuacji wybór formy doręczenia.
Czytaj: Sejm "nieco" poprawia nowelę procedury cywilnej - nie będzie obowiązku e-odpisu pisma procesowego>>
Organ związany wyborem sposobu doręczenia
W tej sprawie zanim organ wydał i doręczył swoje postanowienie, strona dokonała wyboru formy doręczania pism. Organ nie mógł zatem samodzielnie zadecydować, że prześle jej pismo tradycyjną pocztą. Wprawdzie orzecznictwo dopuszcza takie rozwiązanie, ale tylko na wypadek nieskuteczności uprzedniej próby doręczenia elektronicznego. Z akt sprawy nie wynikało jednak, aby doręczenie elektroniczne było niemożliwe lub bezskuteczne. Wbrew twierdzeniom organu, doręczenia elektroniczne nie mają też charakteru warunkowego. Jest to jeden z pełnoprawnych sposobów doręczeń, który, jeśli strona tak zadysponuje, jest obowiązkiem organu podatkowego. Gdyby to organ sam decydował o sposobie doręczenia pism, przepisy o doręczeniu pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej byłyby zupełnie bezużyteczne. W sprawie nie doszło zatem do skutecznego doręczenia postanowienia, w którym zobowiązano skarżącego do uzupełnienia dokonanego zgłoszenia. Nie było tym samym podstaw do przyjęcia przez organ odwoławczy, że wniesienie sprzeciwu było uzasadnione.
Wyrok WSA w Warszawie z 30 marca 2021 r. VII SA/Wa 2108/20