Konferencja, która odbyła się w Brukseli w dniach 26-27 marca 2015 r., została zorganizowana z okazji belgijskiej prezydencji Rady Europy. W czasie obrad delegaci skupili się przede wszystkim na przyszłości systemu konwencyjnej ochrony praw człowieka w państwach Rady Europy oraz na dalszym usprawnianiu pracy Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Deklaracja Brukselska z 27 marca, wieńcząca prace konferencji, identyfikuje trzy płaszczyzny, w których konieczne jest powzięcie dodatkowych środków i starań dla poprawy ochrony praw człowieka w Europie. Po pierwsze, jest to dalsze zmniejszenie liczby postępowań toczących się przed Trybunałem, zwłaszcza w sprawach uzasadnionych i powtarzalnych, tak aby długość rozpatrywania skargi przez Trybunał zamykała się w "rozsądnym terminie". Po drugie, zapewnienie pełnej, skutecznej i bezzwłocznej egzekucji wyroków Trybunału przez państwa-strony Konwencji. Po trzecie, zagwarantowanie pełnej i skutecznej kontroli egzekucji wyroków Trybunału przez Komitet Ministrów oraz wzmacnianie współpracy pomiędzy państwami Rady Europy i Radą w dziedzinie ochrony praw podstawowych.

Dla realizacji obranych celów w Deklaracji Brukselskiej sformułowano Plan Działania, który przewiduje podjęcie odpowiednich kroków dla: zapewnienia spójnej wykładni Konwencji przez Trybunał, zapewnienia prawidłowego i skutecznego egzekwowania postanowień Konwencji na szczeblu krajowym przez poszczególne państwa Rady Europy, oraz zapewnienia nadzoru nad wykonywaniem wyroków Trybunału ze strony Komitetu Ministrów.

Z perspektywy działalności orzeczniczej Trybunału Praw Człowieka kwestią w tej chwili najistotniejszą jest ograniczenie wpływu skarg uzasadnionych, lecz powtarzalnych - skargi takie powinny być rozstrzygane na szczeblu krajowym po pierwszym orzeczeniu merytorycznym zapadłym w Strasburgu w analogicznej sprawie. W tym celu Trybunał będzie, z jednej strony, w dalszym ciągu rozwijał współpracę z poszczególnymi państwami-stronami Konwencji, aby więcej spraw dotyczących naruszeń praw podstawowych znajdowało rozstrzygnięcie już na szczeblu krajowym, również w drodze mediacji i postępowań ugodowych. Z drugiej strony zaś Trybunał będzie stosował dostępne mu środki proceduralne (priorytetyzacja spraw, procedura wyroku pilotażowego, rozstrzyganie o dopuszczalności skargi przez jednego sędziego itp.), żeby pozbyć się swych zaległości orzeczniczych do końca 2016 r. Konferencja w Brukseli i Deklaracja Brukselska są więc naturalnym ciągiem dalszym reform zapoczątkowanych Deklaracją z Interlaken w 2010 r., a następnie rozwiniętych w deklaracjach z Izmiru (2011 r.) i Brighton (2012 r.).

Deklaracja Brukselska kładzie wyraźny nacisk na konieczność bezpośredniego stosowania Konwencji o prawach człowieka na szczeblu krajowym, przez krajowe organy władzy. W tej mierze ogromne znaczenie ma również skuteczne i szybkie wykonywanie orzeczeń Trybunału Praw Człowieka przez zainteresowane państwa członkowskie Rady Europy. Gwarantem skuteczności systemu konwencyjnego jest nie tylko Trybunał oraz instytucje Rady Europy, lecz przede wszystkim same państwa-strony Konwencji. Taki rozwój sytuacji jest nieuchronny. Jedynie zaangażowanie poszczególnych państw i wdrażanie standardów konwencyjnych na szczeblach krajowych może zapewnić powstanie autentycznej przestrzeni poszanowania praw człowieka w Europie.