Takie zmiany legislacyjne MS zapowiada od kilku miesięcy. - Założeniem projektu jest ograniczenie skali stosowania tymczasowego aresztowania zarówno w znaczeniu ilościowym, jak i co do długotrwałości stosowania tego środka zapobiegawczego. Wprowadzenie aresztu elektronicznego wypełni dotychczasową lukę przez dodanie nowego rodzaju środka zapobiegawczego pomiędzy dozorem policji a tymczasowym aresztowaniem, dając tym samym sądowi dodatkową możliwość w zakresie wyboru środka zapobiegawczego - wskazano.
Czytaj: Areszt elektroniczny będzie nowym środkiem zapobiegawczym>>
Areszt elektroniczny poprzedzi areszt tymczasowy
W projektowanej regulacji ma znaleźć się definicja aresztu elektronicznego jako pozbawienia wolności stosowanego poza aresztem śledczym, w miejscu pobytu oskarżonego (oskarżony ma obowiązek stałego, nieprzerwanego przebywania w przedziałach czasu i miejscu określonych w postanowieniu sądu). Wykonywanie aresztu elektronicznego ma być kontrolowane w systemie dozoru elektronicznego jako dozór stacjonarny.
Będzie mógł być stosowany przez sąd na dwóch etapach postępowania karnego i zawsze będzie poprzedzony tymczasowym aresztowaniem:
- gdy prokurator wnioskuje w początkowej fazie postępowania przygotowawczego o zastosowanie tymczasowego aresztowania albo tymczasowego aresztowania z możliwością zmiany na areszt elektroniczny – będzie to warunkowe tymczasowe aresztowanie z możliwością zmiany na areszt elektroniczny po spełnieniu i zaistnieniu warunków koniecznych do jego wykonywania,
- w dalszej fazie postępowania karnego, gdy dalsze stosowanie tymczasowego aresztowania nie jest konieczne.
Prokurator będzie też mógł zastosować areszt elektroniczny na czas oznaczony przez sąd w postanowieniu o zastosowaniu tymczasowego aresztowania.
Potrzebna zgoda oskarżonego
W myśl regulacji areszt elektroniczny będzie mógł być zastosowany tylko za zgodą oskarżonego, jeżeli oskarżony dysponuje odpowiednim miejscem pobytu na czas jego stosowania oraz jeżeli osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie z oskarżonym wyraziły zgodę (z wyjątkami w określonych sytuacjach) i jeżeli wykonywaniu aresztu elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne systemu dozoru elektronicznego.
W postępowaniu przygotowawczym - zakłada się, że będzie stosowany na okres nie dłuższy niż 3 miesiące, a dalsze przedłużenie każdorazowo nie może być dłuższe niż na okres 6 miesięcy. Będzie mógł także zostać połączony z poręczeniem majątkowym lub zawieszeniem w czynnościach służbowych, wykonywaniu zawodu, powstrzymaniem się od określonej działalności lub prowadzenia pojazdów określonego rodzaju.
Równocześnie na oskarżonego będzie można nałożyć dodatkowe obowiązki. Sam areszt elektroniczny rozpocznie się z dniem, w którym wobec oskarżonego zostaną uruchomione środki techniczne niezbędne do jego wykonywania.
Przez trzy miesiące z pracą będzie krucho?
Zgodnie z założeniami, w pierwszych 3 miesiącach stosowania aresztu elektronicznego oskarżony może opuszczać miejsce wykonywania tego środka zapobiegawczego na maksymalnie 3 godziny w ciągu doby (w dniach i godzinach określonych przez sąd), a po tym okresie do 12 godzin w ciągu doby.
Nadzór nad wykonywaniem aresztu elektronicznego sprawować będzie sąd właściwy do rozpoznania sprawy, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator. Co więcej, w czasie wykonywania aresztu elektronicznego w uzasadnionych przypadkach sąd albo prokurator będzie mógł zmienić miejsce wykonywania aresztu elektronicznego, zmienić przedziały czasu w ciągu doby i w poszczególnych dniach tygodnia, w których oskarżony ma prawo się oddalić z miejsca wykonywania aresztu elektronicznego oraz zezwolić oskarżonemu na opuszczenie miejsca wykonywania aresztu elektronicznego na okres nieprzekraczający jednorazowo 5 dni.
Jeden dzień aresztu elektronicznego jak pół dnia więzienia
Projekt ureguluje też zaliczanie aresztu elektronicznego na poczet kary. I tak jeden dzień jego wykonywania ma odpowiadać połowie dnia kary pozbawienia wolności, jednemu dniowi kary ograniczenia wolności lub jednej stawce dziennej grzywny.
Jednak areszt? Prokurator i sąd muszą wyjaśnić
We wniosku o zastosowanie lub przedłużenie tymczasowego aresztowania oraz w postanowieniu o zastosowaniu lub przedłużeniu tymczasowego aresztowania prokurator i sąd będą zobligowani do wyjaśnienia, dlaczego nie uznano za wystarczające zastosowanie aresztu elektronicznego.
Do aresztu elektronicznego będą mieć też zastosowanie reguły dotyczące zadośćuczynienia i odszkodowania za niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie i zatrzymanie.
