Zgodnie z ustawą, estoński CIT jest skierowany do podatników, którzy spełnią kryterium:
- formy prowadzenia działalności – spółka kapitałowa;
- struktury własnościowej – udziałowcami / akcjonariuszami są wyłącznie osoby fizyczne;
- aktywów – nie posiada udziałów / akcji w kapitale innych spółek oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do zysku;
- przychodów – przychody w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły 100 mln zł (z uwzględnieniem VAT);
- struktury przychodu – przychody w większości pochodzą z działalności operacyjnej;
- zatrudnienia –
- na umowie o pracę (w przeliczeniu na pełen etat) przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym, lub 82 proc. dni przypadających w roku podatkowym – gdy rok podatkowy różni się od kalendarzowego lub
- w oparciu o umowę inną niż umowa o pracę, z którą wiąże się obowiązek poboru zaliczek na PIT oraz składek na ZUS, ponosi łączne miesięcznie wydatki stanowiące co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw;
- inwestycyjne – ponosi nakłady inwestycyjne w określonej ustawowo wysokości;
- sprawozdawcze – nie sporządza za okresy korzystania z estońskiego CIT, sprawozdania zgodnie z MSR;
- informacyjne – złoży zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem.
Czytaj w LEX: Estoński CIT w praktyce >
Przykład 1:
Spółka komandytowa, od 1 stycznia 2021 r., będzie podatnikiem CIT. Niestety, nie będzie mogła skorzystać z estońskiego CIT, gdyż nie spełnia kryterium formy prowadzenia działalności.
Przykład 2:
Spółka ABC z o.o. osiągała przychody z udzielania poręczeń i gwarancji (ok. 38 proc. ogółu przychodów) oraz z tytułu odsetek od udzielanych pożyczek (ok. 30 proc. ogółu przychodów). Dodatkowo ABC z o.o. uzyskiwała przychody z działalności operacyjnej (ok. 32 proc. ogółu przychodów). W tym przypadku, Spółka ABC z .o.o. nie będzie mogła skorzystać z estońskiego CIT, gdyż nie spełnia kryterium struktury przychodów.
Sprawdź w LEX: Czy posiadanie statusu komplementariusza wyklucza skorzystanie z "estońskiego CIT"? >
Przykład 3:
Spółka ABC z o.o., składając deklarację CIT-8 za 2020 r. w ostatnim ustawowo możliwym terminie, złożyła jednocześnie zawiadomienie o wyborze opodatkowania estońskim CIT-em. ABC z o.o. nie będzie mogła skorzystać z estońskiego CIT – zawiadomienie należy złożyć najpóźniej w terminie do końca pierwszego miesiąca, pierwszego roku, stosowania estońskiego CIT.
Zobacz LEX News: Estoński CIT - nowa forma opodatkowania spółek kapitałowych >
Czy każdy podatnik, który spełni łącznie powyższe kryteria będzie mógł skorzystać z estońskiego CIT?
Niestety nie. Ustawodawca przewidział szeroki katalog podmiotów, które ze względu na rodzaj prowadzonej działalności, nie będą mogły stosować estońskiego CIT. Do takich należy zaliczyć m.in. przedsiębiorstwa finansowe, pożyczkowe czy działające na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
Przykład 4:
Spółka ABC z o.o. osiąga dochody zwolnione na podstawie decyzji o wsparciu nowych inwestycji (tzw. Polska Strefa Inwestycyjna). ABC z o.o. nie będzie mogła skorzystać z estońskiego CIT.
Zobacz procedurę w LEX: Wysokość ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych >
Co w sytuacji, gdy nie spełniam kryterium formy prowadzonej działalności?
Podatnik prowadzący działalność w formie innej niż spółka kapitałowa, który chce skorzystać z estońskiego CIT, może podjąć decyzję o zmianie formy prawnej. W takiej sytuacji jednak, będzie zobowiązany do ustalenia dochodu z przekształcenia i zapłaty podatku, o ile będzie chciał skorzystać z estońskiego CIT w tym samym roku podatkowym, w którym nastąpiło przekształcenie.
Zobacz procedurę w LEX: Podstawa opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych >
Przykład 5:
Wspólnicy spółki komandytowej dokonali jej przekształcenia w 2021 r. w spółkę z o.o. Jednocześnie, jest to pierwszy rok w którym przekształcona spółka będzie korzystała z estońskiego CIT. W tej sytuacji, spółka będzie zobowiązana do ustalenia dochodu z przekształcenia. Podstawą opodatkowania będzie różnica między wartością rynkową składników jej majątku a ich wartością podatkową ustaloną na dzień przekształcenia.
Zobacz procedurę w LEX: Termin zapłaty ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych >
Przykład 6:
Wspólnicy spółki komandytowej dokonali jej przekształcenia w 2021 r. w spółkę z o.o. Jednakże, jej pierwszym rokiem podatkowym, w którym będzie korzystała z estońskiego CIT, będzie rok 2022. W takiej sytuacji, nie będzie ustalać dochodu z przekształcenia i będzie mogła skorzystać z systemu estońskiego bez dodatkowej daniny.
Czytaj w LEX: Przewodnik po zmianach na 2021 r. >
Co będzie podlegało opodatkowaniu?
Z założeń opodatkowania estońskim CIT wynika, że tak długo jak spółka nie będzie wypłacała zysku do wspólników (również pośrednio w formie innych świadczeń), tak długo nie powstanie zobowiązanie podatkowe – co w praktyce oznacza dla podatników odroczenie, a nie zwolnienie z opodatkowania. Opodatkowaniu podlega m.in.:
- zysk netto w takiej części, w jakiej został przeznaczony do wypłaty udziałowcom albo akcjonariuszom lub na pokrycie strat powstałych w okresie poprzedzającym skorzystanie z estońskiego CIT;
- ukryty zysk;
- wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą.
Co istotne, opodatkowaniu podlega również wypłata zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy.
Mając to na uwadze, należy wskazać, że podstawę opodatkowania zgodnie z ustawą stanowi:
- suma dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat (zysk netto);
- suma dochodu z tytułu ukrytych zysków i dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą;
- dochód z tytułu zmiany wartości składników majątku osiągnięty w miesiącu, w którym nastąpiło łączenie, podział, przekształcenie podmiotów lub wniesienie wkładu niepieniężnego;
- dochód z tytułu zysku netto osiągniętego w roku podatkowym, w którym zakończył opodatkowanie ryczałtem;
Co do zasady, w odniesieniu do powyższego znajdą zastosowanie stawki :
- 15 proc. w przypadku małego podatnika oraz podatnika, którego wartość średnich przychodów nie przekracza wartości maksymalnych przychodów dla małego podatnika;
- 25 proc. w przypadku pozostałych podatników.
Jednakże, w odniesieniu do małego podatnika oraz podatnika, którego wartość średnich przychodów nie przekracza wartości maksymalnych przychodów dla małego podatnika, ponoszących podwyższone nakłady na cele inwestycyjne w okresie dwuletnim na poziomie co najmniej 50 proc. lub w okresie czteroletnim – 110 proc., stawka podatku może ulec obniżeniu o 5 pkt procentowych. Co w praktyce oznacza, że do podatników takich, znajdzie zastosowanie 10 proc. stawka podatku.
Zobacz również: Od stycznia nowe zasady opodatkowania spółek komandytowych i jawnych >>
MF konsultuje zasady stosowania estońskiego CIT >>
Przykład 6:
Spółka ABC z o.o. korzysta z estońskiego CIT, zaś wartość jej przychodów nie przekroczyła 2.000.000 euro w roku podatkowym. ABC z o.o. wypłaciła udziałowcom zysk, w kwocie 50.000 zł, pozostały zysk nadal pozostał w spółce. Oznacza to, że ABC z o.o. powinna zapłacić podatek w kwocie 7.500 zł (50.000 zł x 15 proc.).
Zobacz procedurę w LEX: Kwota odliczenia od zryczałtowanego podatku od przychodów uzyskiwanych z dywidend wypłacanych z zysków spółki osiągniętych w okresie opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek kapitałowy >
Przykład 7:
Spółka ABC z o.o., posiadająca status małego podatnika, korzysta z estońskiego CIT. ABC z o.o. w ewidencji środków trwałych ujęła dwie tokarki, prasę do metalu oraz dwa laptopy. Ich łączna wartość początkowa wynosi 300.000 zł. W okresie dwuletnim ABC sp. z o.o. zainwestowała w środki trwałe łącznie 175.000 zł – tj. powyżej 50 proc. Ponadto, ABC sp. z o.o. wypłaciła udziałowcom zysk, w kwocie 50.000 zł. Oznacza to, że ABC z o.o. powinna zapłacić podatek w kwocie 5.000 zł (50.000 zł x 10 proc.) – ponieważ poniosła podwyższone nakłady na cele inwestycyjne, co uprawniło ją do obniżenia stawki podatku o 5 pkt procentowych.
Nakłady inwestycyjne
Istotą estońskiego CIT jest również to, że akumulowany zysk, który nie został przeznaczony na wypłatę, powinien zostać przeznaczony na tzw. nakłady inwestycyjne, tj.:
- wydatki na nabycie fabrycznie nowych środków trwałych lub wytworzenie środków trwałych (zaliczonych do gryp 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych), jak również
- ponoszenie opłat z tytułu korzystania z powyższych środków trwałych na podstawie umowy leasingu (z wyłączeniem umowy leasingu operacyjnego).
Z powyższego katalogu ustawodawca wyłączył wydatki, które dotyczą samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego.
Ustawodawca wskazał również, że nakłady inwestycyjne powinny zostać poniesione w odpowiedniej wysokości. I tak, powinny one zostać poniesione na poziomie przekraczającym:
- 15 proc. wartości środków trwałych, jednakże kwota wydatków nie może być niższa niż 20.000 zł w okresie dwuletnim albo
- 33 proc. wartości środków trwałych, jednakże kwota wydatków nie może być niższa niż 50.000 zł w okresie czterech lat.
W odniesieniu do podatników realizujących znaczącą dla prowadzonej działalności inwestycję, których nakłady inwestycyjne przekraczają 33 proc. ustawodawca przewidział dodatkową przesłankę, tj. obowiązek poinformowania właściwego naczelnika urzędu skarbowego o przedmiocie inwestycji, roku poniesienia nakładów na cele inwestycyjne oraz terminie planowanego jej zakończenia. Obowiązek ten, powinien zostać spełniony przed upływem dwóch, a nie czterech lat stosowania estońskiego CIT.
Zgodnie z ustawą, oceniając znaczenie inwestycji dla podatnika, będą brane pod uwagę takie czynniki jak istotność ponoszonych nakładów na cele inwestycyjne, wpływ tych nakładów na zmianę przedmiotu prowadzonej działalności lub poszerzenia jej zakresu, wpływ na przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część. Należy jednak pamiętać, że katalog ten, nie stanowi katalogu zamkniętego, co w praktyce może oznaczać to, że będą brane pod uwagę również inne czynniki.
Zobacz procedurę w LEX: Dochód stanowiący przedmiot opodatkowania w formie ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych >
Przykład 8:
Spółka ABC z o.o. w ewidencji środków trwałych ujęła dwie tokarki, prasę do metalu oraz dwa laptopy. Ich łączna wartość początkowa wynosi 300.000 zł. Oznacza to, że w okresie dwuletnim ABC z o.o. powinna zainwestować co najmniej ok. 45.000 zł na nakłady inwestycyjne.
Co istotne, w odniesieniu do podatników, którzy dopiero rozpoczynają działalność lub posiadają status tzw. małego podatnika, w pierwszym dwuletnim okresie opodatkowania estońskim CIT wymogi dotyczące wysokości nakładów inwestycyjnych, zmniejsza się o połowę.
Przykład 9:
Przy uwzględnieniu wartości początkowej środków trwałych z Przykładu 6, w odniesieniu do ABC z o.o., która ma status małego podatnika, ABC z o.o. będzie zobowiązana do poniesienia nakładów inwestycyjnych na poziomie nie niższym niż 22.500 zł (zamiast 45.000 zł).
Marcin Rozbicki, aplikant adwokacki, Kancelaria Ożóg Tomczykowski
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
