Pytanie

Osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży usług turystycznych. W maju w związku z przekroczeniem limitu 20.000 zł wprowadził kasę fiskalną. Obecnie większość zapłat za organizowane imprezy turystyczne jest dokonywana na konto z rachunków bankowych kupujących. Wpłaty są identyfikowalne, tzn. są oznaczone od kogo, za jaką imprezę.

Czy podatnik w takiej sytuacji musi te wpłaty ewidencjonować na kasie fiskalnej, czy może dokonywać zapisów w PKPIR na podstawie wyciągów bankowych, a na kasie fiskalnej ewidencjonować tylko wpłaty gotówkowe?

Odpowiedź

W zakresie w jakim świadczone przez osobę fizyczną, o której mowa, usługi turystyczne są w całości opłacane za pośrednictwem rachunku bankowego, nie jest konieczne ewidencjonowanie ich świadczenia na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych za pomocy kasy rejestrującej.

Uzasadnienie

Sprzedaż (dostawy towarów oraz świadczenie usług) na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych (dalej nazywanych osobami prywatnymi) podlega, co do zasady, ewidencjonowaniu za pomocą kas rejestrujących (zob. art. 111 ust. 1 ustawy o VAT).

Istnieją jednak zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania, które w latach 2015-2016 określa rozporządzenie ministra finansów z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Rozporządzenie to przewiduje, między innymi, zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania obejmujące świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Zwolnienie to obejmuje, między innymi, świadczenie usług turystycznych. A zatem w zakresie w jakim świadczone przez osobę fizyczna, o której mowa, usługi są w całości opłacane za pośrednictwem rachunku bankowego, nie jest konieczne ewidencjonowanie ich świadczenia na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych za pomocy kasy rejestrującej. Inaczej ma się rzecz w przypadku usług turystycznych opłacanych (częściowo lub w całości) gotówką – w tym zakresie wskazane zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania nie ma zastosowania, a w konsekwencji świadczenie tych usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych podatnik musi ewidencjonować za pomocą kasy rejestrującej.

Wyjaśnić jednocześnie pragnę, że wyciągu bankowe nie stanowią dowodów księgowych w rozumieniu przepisów rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Jak jednocześnie stanowi § 19 ust. 1 tego rozporządzenia, zapisy w księdze dotyczące przychodów ze sprzedaży wyrobów, towarów handlowych i usług są dokonywane na podstawie wystawionych faktur, a w przypadku sprzedaży nieudokumentowanej fakturami - na podstawie wystawionego na koniec dnia dowodu wewnętrznego, w którym w jednej kwocie wykazana jest wartość tych przychodów za dany dzień, o ile nie jest prowadzona ewidencja sprzedaży lub ewidencja przy zastosowaniu kas rejestrujących. A zatem w zakresie w jakim świadczenie usług turystyki nie jest przez osobę fizyczną, o której mowa, ewidencjonowane za pomocą kasy rejestrującej, przychody ze świadczenia tych usług powinny być ujmowane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów na podstawie dowodów wewnętrznych.