Obecnie istnieje szereg wątpliwości związanych z rozpoznawaniem przychodu z tytułu takich transakcji jak dywidenda w naturze lub wystąpienie wspólnika ze spółki w zamian ze świadczenie niepieniężne. Powszechna linia orzecznicza sadów administracyjnych nakazuje traktować np. wydanie dywidendy w naturze na tych samych zasadach jak tradycyjną dywidendę w pieniądzu, co oznacza, że po stronie spółki wypłacającej świadczenie niepieniężne nie powstaje przychód podatkowy z tego tytułu.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw z dnia 12 lutego 2013 r. zakłada zmianę zasad w zakresie rozpoznania przychodów z tytułu wydania świadczeń w naturze. W opinii Ministerstwa Finansów jest to jedynie doprecyzowanie obecnie wiążących regulacji, lecz nie ulega wątpliwości, że owo „doprecyzowanie" odbywa się w duchu wykładni profiskalnej.

Projekt przewiduje opodatkowanie (choć w opinii Ministerstwa Finansów jest to jedynie doprecyzowanie) wydania świadczeń niepieniężnych w zamian za regulowanie zobowiązań. Taki efekt zostaje osiągnięty poprzez wprowadzenie nowego katalogu zrównanego ze sprzedażą majątku, który dotyczy przypadku gdy podatnik poprzez wykonanie świadczenia niepieniężnego reguluje w całości lub w części zobowiązanie, w tym z tytułu zaciągniętej pożyczki (kredytu), dywidendy, umorzenia albo zbycia w celu umorzenia udziałów (akcji). W takim przypadku przychodem podatnika jest wysokość zobowiązania uregulowanego w następstwie takiego świadczenia, a jeżeli wartość rynkowa tego świadczenia jest wyższa niż wartość regulowanego nim zobowiązania, przychód określa się w wysokości wartości rynkowej wydanego.

Oznacza to w praktyce, że wydanie rzeczy, towarów lub innych świadczeń w naturze, przykładowo jako dywidendę czy wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziałów, będzie opodatkowane podatkiem dochodowym od osób prawnych po stronie spółek wypłacających takie świadczenia niepieniężne. W związku z tym, projekt przewiduje zasady i moment określenia przychodu oraz kosztu po stronie podmiotu wypłacającego świadczenie rzeczowe, a także zasady ustalania kosztu po stronie podmiotu otrzymującego i w dalszej kolejności zbywającego otrzymane świadczenie niepieniężne. Powyższa zmiana niewątpliwie ograniczy atrakcyjność rozwiązań polegających na wydawaniu wspólnikom spółek różnego rodzaju świadczeń niepieniężnych (np. nieruchomości).

Fragment komentarza Łukasza Postrzecha „Zmiany w CIT – przychód z tytułu regulowania zobowiązań poprzez wydanie świadczeń w naturze” opublikowanego w Vademecum Głównego Księgowego

Łukasz Postrzech - absolwent Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, doradca podatkowy, m.in. dla sektora nieruchomości i branży finansowej, autor publikacji w prasie specjalistycznej.