Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 z późn. zm., dalej jako ustawa o CIT), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy.
W przypadku, gdy składniki majątku wykorzystywane są przez podatników w dłuższym okresie czasu, a nie tylko w roku ich nabycia, ustawodawca przyjął zasadę, że wydatki te zalicza się do kosztów sukcesywnie, w miarę ich zużycia. W takim przypadku kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane zgodnie z przepisami ustawy o CIT.
Kiedy składniki majątku są środkami trwałymi
Aby składniki majątku mogły zostać zaliczone do środków trwałych podatnika, muszą spełniać następujące warunki:
- muszą stanowić własność lub współwłasność podatnika (z wyjątkiem np. środków używanych przez leasingobiorcę na podstawie umowy leasingu finansowego);
- przewidywany okres ich używania musi przekraczać jeden rok (o tym, jak długo będzie używany dany składnik decyduje sam podatnik);
- muszą być kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania.
- muszą być wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą lub oddane do używania na podstawie umowy leasingu (tzw. operacyjnego) najmu lub dzierżawy.
Co do warunku określonego w punkcie 3, ustawodawca nie określił bliżej kiedy składnik majątku spełnia warunki, kompletności i zdatności do użytku, jednakże należy stwierdzić, iż warunki te spełnia składnik majątku, który jest wyposażony we wszystkie elementy konstrukcyjne pozwalające na jego funkcjonowanie zgodnie z przeznaczeniem, ponadto sprawne technicznie i zalegalizowane prawnie w formie stosownych uprawnień, homologacji i pozwoleń na użytkowanie przez właściwe organy administracji państwowej. Można więc powiedzieć, że kompletne i zdatne do użytku są takie składniki majątku trwałego, które zawierają wszystkie elementy konstrukcyjne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania zgodnie z ich przeznaczeniem, bez narażenia życia lub zdrowia osób z nich korzystających. W języku powszechnym pojęcie "używać" jest synonimem pojęcia "użyć" i oznacza m.in. "zastosować coś jako środek, narzędzie" oraz "zrobić z czegoś użytek”. Zatem można stwierdzić, że oddanie środka trwałego "do używania" jest ściśle związane z włączeniem go do wykorzystywania w prowadzonej działalności gospodarczej, i musi mieć to miejsce po uprzednim stwierdzeniu, że jest on kompletny i zdatny do użytku. Składnik majątku spełnia kryterium kompletności, jeżeli jest wyposażony we wszystkie elementy konstrukcyjne umożliwiające jego funkcjonowanie, zgodnie z przeznaczeniem. Poprzez sformułowanie "zdatny do użytku" należy rozumieć możliwość faktycznego oraz prawnego użytkowania - po uzyskaniu stosownych pozwoleń i koncesji. Oznacza to, że w dniu przyjęcia do używania środki trwałe powinny być obiektywnie gotowe do wykorzystywania ich przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Co istotne, ”kompletne i zdatne do użytku" nie oznacza jednocześnie, że składniki majątku mają być zdolne do samodzielnej pracy.
Urządzenie współpracujące
Organy podatkowe zgadzają się z podatnikami, że w przypadku wytwarzanych przez podatników przyłączy wodociągowych nie muszą być one częścią składową powstających budynków, i podkreślają, iż nakłady ponoszone na budowę przyłącza wodociągowego oraz wewnętrznej instalacji wodociągowej wraz z zabudową hydroforu spełniają warunek kompletności. Tak będzie w szczególności w przypadku, gdy na wytworzone przez podatnika przyłącze wodociągowe składa się zarówno zabudowa, jak i urządzenia (np. studnia wraz z hydroforem i zestawem pomp utrzymujących ciśnienie umożliwiająca przepływ wody). W takim przypadku całość będzie gotowa do podłączenia do sieci wodociągowej, zatem nie można uznać, że przymiot kompletności inwestycja ta uzyska dopiero z chwilą podłączenia do tej sieci. Sam fakt podłączenia do sieci wodociągowej nie zmienia charakteru inwestycji w skład której wchodzą budowle i urządzenia tworzące przyłącze przeznaczone do dostarczania wody do więcej niż jednego obiektu. W takiej sytuacji przyłącze będzie spełniać zawarte w przepisach prawa podatkowego warunki niezbędne do uznania go za odrębny środek trwały. Można więc stwierdzić, że jeśli dane urządzenie może współpracować z innymi urządzeniami w różnych konfiguracjach nie tracąc przy tym żadnych swoich właściwości i specyfikacji technicznych - stanowi ono odrębny środek trwały. Kryterium uznania składnika majątku za samodzielny środek trwały jest możliwość współpracy danego urządzenia z różnymi urządzeniami, tym samym jeśli urządzenie wykorzystywane jest jako współpracujące z innymi, wówczas możliwe jest uznanie takiego urządzenia za samodzielny środek trwały (tak np. dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w piśmie z dnia 13 sierpnia 2018 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.238.2018.2.AW).
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
