Pytanie

Czy umorzenie pożyczki na inwestycje (środki trwałe podlegające amortyzacji) z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dalej: WFOŚiGW) jest przychodem podatkowym w dacie umorzenia?
Czy należy w czasie korygować podatkową amortyzację od środków trwałych sfinansowanych ww pożyczką lub zakupionych ze środków z umorzenia pożyczki w świetle interpretacji IS w Łodzi Nr IPTPB3/4510-130/15-2/IR?
Czy dla odpowiedzi ma znaczenie, że środki z umorzenia pożyczki zostaną przeznaczone na "inne" zakupy inwestycyjne niż cel pożyczki?
Czy istotne jest to, że umowa pożyczki i późniejsze umorzenie nie zawierałoby takiego dodatkowego warunku, czyli umorzenie odnosiłoby się wprost do środków trwałych zakupionych z pożyczki, a nie przyszłych, innych?
Bilansowo umorzenie odniesiono na przychody przyszłych okresów zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości.

Odpowiedź

Umorzenie pożyczki inwestycyjnej powinno być traktowane jako skutkujące powstaniem przychodów w dacie umorzenia, a nie jako będące przesłanką do dokonywania korekty kosztów uzyskania przychodów z powodu konieczności wyłączenia części odpisów amortyzacyjnych (od środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych sfinansowanych pożyczką później umorzoną) z kosztów podatkowych.

Uzasadnienie

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – dalej u.p.d.o.p. przychodem jest w szczególności wartość umorzonych lub przedawnionych:
a) zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy,
b) środków na rachunkach bankowych - w bankach;
Jak precyzuje art. 12 ust. 4 pkt 8 u.p.d.o.p. do przychodów nie zalicza się kwot stanowiących równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także z tytułu pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z:
a) bankowym postępowaniem ugodowym w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków lub
b) postępowaniem upadłościowym z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego, lub
c) realizacją programu restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw;

Z kolei w myśl art. 16 ust. 1 pkt 48 u.p.d.o.p. do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych, według zasad określonych w art. 16a-16m, od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

W przypadku opisywanym w pytaniu istotnie może powstawać wątpliwość, czy potraktować kwotę umorzonej pożyczki jako przychód - przepisy u.p.d.o.p. stanowią o przychodach z tytułu umorzonych zobowiązań, lege non distinguente, stanowiąc o jakichkolwiek zobowiązań poza wyraźnie wymienionymi w przepisach u.p.d.o.p. jako niestanowiące przychodów.

Z drugiej jednak strony można argumentować, że umorzenie pożyczki inwestycyjnej jest zwróceniem podatnikowi w jakiejkolwiek formie środków poniesionych na zakup / wytworzenie środka trwałego. Oczywiście przy braku zaliczenia odpisów amortyzacyjnych (części odpisów amortyzacyjnych) do kosztów uzyskania przychodów, nie znajdowałoby uzasadnienia traktowanie kwoty umorzonej pożyczki jako przychodu podatkowego.

We wskazywanej przez Państwa interpretacji z 1 lipca 2015 r., IPTPB3/4510-130/15-2/IR Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał, że "umorzenie pożyczki nie mieści się w dyspozycji przepisu art. 17 ust. 1 pkt 21 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a tym samym przychód związany z tym umorzeniem nie jest wolny od podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie tego przepisu. Wartość umorzonej pożyczki stanowi na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychód podatkowy podlegający opodatkowaniu". W powyższej interpretacji uznano zatem kwotę umorzonej pożyczki inwestycyjnej za przychód podatkowy. W ogóle nie rozważano kwestii ewentualnej korekty kosztów z tytułu amortyzacji podatkowej środków zakupionych z pożyczki.

Takie stanowisko jest moim zdaniem właściwe. Środki przekazane tytułem pożyczki stają się własnością pożyczkobiorcy. Ma on obowiązek zwrócić pożyczkodawcy środki ze swojego majątku. Pożyczkobiorca zakupuje środek trwały finansując się pożyczką, lecz są to jego środki własne. Stąd też nie można – moim zdaniem – uznać, że umorzenie pożyczki inwestycyjnej po jej wykorzystaniu jest zwrotem środków na zakup / wytworzenie środka trwałego.
Nie ma przy tym, moim zdaniem, znaczenia to, że:
- środki z umorzenia pożyczki zostaną przeznaczone na "inne" zakupy inwestycyjne niż cel pożyczki,
- umowa pożyczki i późniejsze umorzenie nie zawierałoby takiego dodatkowego warunku (czyli umorzenie odnosiłoby się wprost do środków trwałych zakupionych z pożyczki, a nie przyszłych, innych).

Umorzenie pożyczki inwestycyjnej powinno być zatem traktowane jako skutkujące powstaniem przychodów w dacie umorzenia, a nie jako będące przesłanką do dokonywania korekty kosztów uzyskania przychodów z powodu konieczności wyłączenia części odpisów amortyzacyjnych (od środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych sfinansowanych pożyczką później umorzoną) z kosztów podatkowych.

Odpowiedź pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego

Dowiedz się więcej z książki
CIT. Komentarz. Podatki i rachunkowość
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł