Wskazał, że prowadząc działalność gospodarczą ponosi liczne koszty (np. pensje pracowników, obowiązkowe składki na samorząd lekarski, obowiązkowe składki ubezpieczenia OC, czynsz najmu lokalu, raty leasingowe, raty kredytów, itp.). Aby zabezpieczyć i zachować źródło przychodu, lekarz zamierza wykupić ubezpieczenie od utraty dochodu (zabezpieczenie na wypadek całkowitej trwałej lub okresowej niezdolności do pracy na skutek choroby lub nieszczęśliwego wypadku), gwarantujące obok jednorazowego świadczenia z tytułu śmierci lub trwałego uszczerbku na zdrowiu, wypłatę miesięcznego świadczenia na wypadek niemożności prowadzenia działalności gospodarczej.

Fiskusowi zadał natomiast pytanie, czy składki z tytuł powyższego ubezpieczenia będą stanowiły koszt podatkowy, jako wydatek poniesiony w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Zdaniem lekarza, tak. Powyższe ubezpieczenie ma zagwarantować ciągłość funkcjonowania działalności gospodarczej tak, aby to źródło przynosiło dochody w przyszłości.

Fiskus się nie zgodził. Uznał, że celem poniesienia wydatków na dobrowolne ubezpieczenie na wypadek całkowitej okresowej niezdolności do pracy na skutek choroby lub nieszczęśliwego wypadku jest przede wszystkim zabezpieczenie bytu samego lekarza na wypadek niezdolności do pracy. Wydatki z tego tytułu należy zatem zaliczyć do wydatków o charakterze osobistym, bowiem konieczność opłacania składek z tytułu tego typu ubezpieczenia jest niezależna od tego, czy ubezpieczony prowadzi działalność gospodarczą, czy też działalności takiej nie prowadzi.

Podobnie uznał WSA w Bydgoszczy. Zdaniem sądu organ prawidłowo uznał, że składka z tytuł ubezpieczenia od całkowitej okresowej niezdolności do pracy nie stanowi kosztu podatkowego, gdyż nie można uznać, że stanowi ona wydatek poniesiony w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. W ocenie Sądu lekarz zwrot "w celu uzyskania przychodu" rozumie zbyt szeroko. Możność uzyskania przychodu przez dokonanie danego wydatku powinna być oceniana z uwzględnieniem zasad doświadczenia życiowego i praktyki obrotu gospodarczego. Taka możność w przypadku źródła przychodu, jakim jest osobiste i autonomiczne wykonywanie zawodu lekarza, jest czysto teoretyczna, ponieważ wypłacone odszkodowanie może, ale nie musi być przeznaczone na podtrzymanie pracy gabinetu. To, że wypłata świadczenia ma zagwarantować ochronę i zabezpieczenie źródła przychodów w postaci: wypłaty środków na pokrycie kosztów działalności, powrotu do zdrowia podatnika, które jest niezbędne, aby działalność mogła być dalej prowadzona, jest jedynie deklaracją podatnika na przyszłość, niezwiązaną w żaden sposób z zapisami umowy ubezpieczenia, o jakiej mowa we wniosku. W tym wypadku odszkodowanie jest uzależnione od zdarzenia, jakie przytrafi się lekarzowi, a nie tego, czy będzie jeszcze kiedyś pracował. Oczywiście nie jest wykluczone, że ten wydatek teoretycznie może się przyczynić do uzyskania przychodu z gabinetu lekarskiego w przyszłości, niemniej jednak faktycznie jest on obojętny dla uzyskiwania przychodu.

Wyrok WSA w Bydgoszczy z 16 czerwca 2015 r., sygn. akt I SA/Bd 370/15

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego