Spór w sprawie dotyczył dwóch kwestii. Po pierwsze, do jakiego źródła przychodów należy zakwalifikować przychód akcjonariusza w związku z jego udziałem w spółce komandytowo-akcyjnej (SKA). Po drugie należało określić moment powstania po stronie akcjonariusza obowiązku wpłacenia zaliczki na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z jego udziałem w SKA.

Przyszły akcjonariusz, który w przedmiotowej sprawie zwrócił się do fiskusa, uważa, że jego sytuacja zbliżona jest do pozycji akcjonariusza spółki akcyjnej. Stąd też przychód po jego stronie powstanie dopiero wraz z wypłatą dywidendy. Odnosząc się do kwestii uiszczania zaliczki, stwierdził, że obowiązek jej odprowadzenia ciążyć będzie na nim wyłącznie w miesiącu, w którym otrzyma dywidendę – ponieważ jedynie to zdarzenie skutkuje powstaniem po jego stronie przychodu.

Minister Finansów nie zgodził się z tym stanowiskiem. Uznał, że wspólnik spółki osobowej może osiągnąć za jej pośrednictwem przychód nie tylko z pozarolniczej działalności gospodarczej, ale również z innych źródeł przychodów. Według organu nie można wykluczyć, że akcjonariusz SKA, osiągnie przychód ze źródeł opisanych w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o PIT. A ponieważ SKA jest transparentna podatkowo, momentem powstania przychodu po stronie akcjonariusza będzie uzyskanie go przez samą spółkę. I tak w przypadku działalności gospodarczej nastąpi to wraz z uzyskaniem przychodu przez spółkę z tytułu poszczególnych transakcji gospodarczych. Natomiast w przypadku przychodów z kapitałów pieniężnych przychód powstanie w momencie dobrowolnego umorzenia udziałów w spółkach kapitałowych, niezależnie od daty faktycznej zapłaty.

Sprawa trafiła do NSA. Zdaniem sądu stanowisko Ministra Finansów nie zasługuje na aprobatę. Przede wszystkim wykładnia językowa art. 5b ust. 2 ustawy o PIT wyraźnie wskazuje, że przychód wspólnika z udziału w spółce niemającej osobowości prawnej, która prowadzi działalność gospodarczą, kwalifikuje się jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej. Zasada ta nie znajduje wyjątku w przepisach ustawy o PIT. Zdaniem sądu warunkiem przypisania przychodu z tytułu udziału w spółce osobowej do źródła wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT jest prowadzenie przez nią działalności gospodarczej. Nawet, jeżeli spółka ta osiąga przychody z dywidend ze spółek kapitałowych, majątku z tytułu likwidacji spółki kapitałowej, albo innych przychodów wymienionych w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o PIT – ostatecznie przychód jej wspólników stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Pogląd ten znajduje potwierdzenie w uchwale NSA z 20 maja 2013 r., II FPS 6/12. Mając na uwadze źródło przychodu i moment jego powstania sąd także zgodził się z podatnikiem, że obowiązek wpłacenia zaliczki powstanie dopiero w miesiącu, w którym akcjonariusz otrzyma dywidendę.

Wyrok NSA z 3 lipca 2014 r., II FSK 2807/12

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego