Chodziło o podatnika, który chciał przekształcić spółkę kapitałową w spółkę osobową, a następnie ją zlikwidować i zbyć uzyskane aktywa. Podatnik zastanawiał się jak będzie musiał rozpoznać koszt uzyskania przychodu, chciał uzyskać interpretacje indywidualne. Jednak dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej miał wątpliwość czy do tej sytuacji nie będą miały zastosowania przepisy o klauzuli o unikaniu opodatkowania z art. 119a Ordynacji podatkowej. Organ zwrócił się do ministra rozwoju i finansów o opinię dotyczącą tego i uzyskał potwierdzenie swoich przypuszczeń. W związku z tym odmówił wydania interpretacji indywidualnych podatnikowi. Fiskus stwierdził, że zamierzone działania mogłyby służyć do nieopodatkowanego przekazania  podatnikowi majątku zgromadzonego na poziomie spółki kapitałowej w drodze jej przekształcenia w spółkę osobową, a następnie przez jej zlikwidowanie.

Wystarczy jedna wątpliwość i nie będzie interpretacji

Podatnik oponował i wniósł zażalenie. Wskazywał, że wydanie odmowy, gdy nie są spełnione wszystkie przesłanki z art. 119a O.p. powoduje stan niepewności po stronie interesantów. Natomiast interpretacja indywidualna gwarantuje podatnikom, że ich działania są zgodne z prawe. Jednak organ nie przychylił się do argumentacji podatnika.

Tak samo jak fiskus uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (I SA/Po 705/17). WSA stwierdził, że w sprawie były podstawy do uznania, że jest uzasadnione przypuszczenie wydania decyzji z zastosowaniem przepisu art. 119a O.p. W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia nie tylko przytoczono stanowisko ministra właściwego do spraw finansów, ale organ dokonał analizy opisanych we wniosku czynności w kontekście zaistnienia przesłanki "uzasadnionego przypuszczenia" w wskazanych w art. 14b § 5b O.p., a także powołano podstawę prawną podjętego rozstrzygnięcia, prawidłowo zdefiniowano i omówiono przesłanki którymi kierował się organ.

Brak uprawnień do oceny opinii ministra

27 września br. Naczelny Sąd Administracyjny (II FSK 640/18) utrzymał w mocy wyrok WSA i tym samym postanowienie organu. NSA wyjaśnił, że organ mając przypuszczenie o możliwości zastosowania przepisów klauzulowych musiał zwrócić się do ministra właściwego o opinię. Po uzyskaniu potwierdzającej swoje przypuszczenia opinii nie ma uprawnień do jej analizowania, oceniania, czy wypowiadania się co do jej zasadności – sam przecież występował o jej wydanie. Sąd podkreślił, że wydana w tym trybie opinia przez ministra nie ma charakteru opinii zabezpieczającej.

Interpretacja a opinia

Natomiast sam tryb wydawania opinii zabezpieczającej także jest inny niż w przypadku interpretacji indywidualnej – chociażby może dojść do przeprowadzenia dowodu z dokumentacji. Sam zakres ochrony też jest inny, ponieważ opinia zabezpieczająca chroni przed zastosowaniem klauzuli – wyjaśnił NSA. 

Gdy dochodzi do wydania potwierdzającej przypuszczenia z art. 119a. O.p. opinii przez ministra to szef KAS nie wyda interpretacji indywidualnej. To byłoby bezzasadne, ponieważ i tak taka interpretacja w takiej sytuacji nie dałaby podatnikowi ochrony. Jednak odmówienie wydania interpretacji indywidualnej nie oznacza, że ten sam podatnik w tej samej sprawie nie może starać się o uzyskanie opinii zabezpieczającej – podkreślił NSA.

Dwa różne wyroki, sedno to samo

W konkluzji NSA w składzie rozpoznającym tę sprawę uznał, że organ nie musi analizować i wyjaśniać opinii ministra – wystarczy, że ma potwierdzone przypuszczenia o zastosowania art. 119a O.p., aby odmówić wydania interpretacji indywidualnej. Natomiast właściwym jest tryb złożenia zażalenia na takie postanowienie o odmowie wydania interpretacji, a dopiero potem ewentualnie skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Czwartkowy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego różni się od orzeczenia wydanego w marcu tego roku w zakresie właściwego trybu zaskarżenia oraz uprawnień i obowiązków organów, ale w swojej istocie są takie same – klauzula blokuje wydawanie interpretacji indywidualnych i skłania podatników o wnioskowanie o opinie zabezpieczające.

Czytaj: NSA: klauzula zablokuje wydanie interpretacji >>