Pytanie

Czy obywatel Holandii może prowadzić dla działalności gospodarczej w Polsce PKPiR lub ewidencję ryczałtową?
Znalazłam wyjaśnienie, że obywatel UE niezamieszkały w Polsce musi prowadzić księgi rachunkowe.

Odpowiedź

Osoba zagraniczna pochodząca z jednego z państw Unii Europejskiej, która prowadzi działalność gospodarczą, zobowiązana będzie w oparciu o art. 2 ust. 2 ustawy o rachunkowości do prowadzenia ksiąg rachunkowych dopiero po osiągnięciu, za poprzedni rok obrotowy, progu przychodów 1.200.000 euro. Tak więc w przypadku nieosiągnięcia ww. przychodu obligującego do prowadzenia ksiąg rachunkowych podatnik może ewidencjonować przychody i koszty za pomocą PKPiR.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 5 pkt 2 lit. a ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej – dalej u.s.d.g. Użyte w ustawie określenia oznaczają osobą zagraniczną jest m.in. osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego.
W myśl natomiast art. 2 ust. 1 pkt 2 i pkt 6 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości przepisy ustawy o rachunkowości stosuje się do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro jak też do oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

W świetle powyższych regulacji co do zasady istotnie osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego jest zobowiązaną do prowadzenia ksiąg rachunkowych bez względu na wysokość przychodu netto osiągniętego przez tę osobę z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jak jednak wyjaśnia Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 17 lutego 2010 r. IPPB1/415-959/09-2/KS zwraca jednak uwagę, że inne zasady dotyczą obywatel UE. Wynika to z art. 12 i 43 traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (obecnie art. 18 i 49 traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej). Zgodnie z nimi ograniczenia swobody przedsiębiorczości obywateli jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego są zakazane.
Swoboda przedsiębiorczości obejmuje m.in. podejmowanie i wykonywanie działalności prowadzonej na własny rachunek.

Izba podkreśliła, że z wyrażonej w art. 43 traktatu zasady swobody przedsiębiorczości i zasady pierwszeństwa prawa wspólnotowego nad prawem krajowym wynika, że:
• prawo wspólnotowe ma pierwszeństwo przed prawem krajowym państwa członkowskiego,
• państwa mają obowiązek zapewnić skuteczność prawa wspólnotowego,
• krajom członkowskim nie wolno wprowadzać przepisów prawa krajowego, które byłyby sprzeczne z prawem wspólnotowym,
• w razie sprzeczności przepisów prawa wspólnotowego i krajowego zastosowanie mają przepisy prawa wspólnotowego,
• późniejsze prawo krajowe nie deroguje wcześniejszego prawa wspólnotowego.
Organ podatkowy wskazuje ponadto także, że stanowisko powyższe jest także poparte orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Stanowisko powyższe znajduje swoje potwierdzenie także w innych interpretacjach organów podatkowych - np. Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 6 marca 2012 r., IPTPB1/415-367/11-2/DS oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi z 17 października 2013 r., IPTPB1/415-518/13-2/KSU.

W świetle powyższego uznać należy, że osoba zagraniczna pochodząca z jednego z państw Unii Europejskiej, która prowadzi działalność gospodarczą, zobowiązana będzie w oparciu o art. 2 ust. 2 ustawy o rachunkowości do prowadzenia ksiąg rachunkowych dopiero po osiągnięciu, za poprzedni rok obrotowy, progu przychodów 1 mln 200 tys. euro. Tak więc w przypadku nieosiągnięcia ww. przychodu obligującego do prowadzenia ksiąg rachunkowych podatnik może ewidencjonować przychody i koszty za pomocą podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Tak też należałoby stosować powyższe przepisy w przedstawionej przez Państwa sytuacji.

Odpowiedź pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego

Dowiedz się więcej z książki
Meritum Rachunkowość. Rachunkowość i Sprawozdawczość Finansowa
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł