16 listopada 2017 r. za poważną wątpliwość prawną Naczelny Sąd Administracyjny uznał kwestię prawidłowego sposobu przedłużenia terminu dla zwrotu podatku naliczonego. Jednak ostatecznie nie została wydana uchwała a wyrok siedmiu sędziów.

Niejasność powstała na tle rozpoznawanej sprawy przez sąd, w której spółka złożyła w 2015 r., jednocześnie z deklaracją VAT-7, wniosek o zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym na rachunek bankowy w terminie 25 dni. Jednak naczelnik urzędu skarbowego  przedłużył termin zwrotu nadwyżki do czasu zakończenia jej weryfikacji na podstawie podjętych czynności sprawdzających w zakresie dostaw oraz nabyć towarów i usług.

Początkowo organy podatkowe, tak samo jak WSA (I SA/Po 323/16), argumentowały, że naczelnik urzędu skarbowego miał obowiązek jedynie wskazać na zaistnienie okoliczności przemawiających za potrzebą dodatkowej weryfikacji zasadności zwrotu podatku.

W przekonaniu spółki, organ niezasadnie dokonał przedłużenia terminu, ponieważ nie przedstawił uzasadnienia, w którym powinien wskazać powody i wątpliwości przemawiające za taką decyzją. Podatniczka podkreślała, że w dniu wydania postanowienia organ podatkowy nie miał żadnych udokumentowanych i uzasadnionych zastrzeżeń, ponieważ był dopiero w toku uzyskiwania informacji o transakcjach spółki oraz przeprowadzania czynności sprawdzających. W konsekwencji spółka uznała, że organ nie dokonał oczywiście należnego zwrotu podatku w ustawowo wymaganym terminie.

Przedłużenia terminu zwrotu VAT przed jego upływem
Nawet po wydaniu niekorzystnego wyroku przez WSA spółka nie poddała się i zwróciła się do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W swojej skardze kasacyjnej wskazywała, że  postanowienie organu pierwszej instancji z 21 sierpnia 2015 r. zostało jej doręczone 26 sierpnia 2015 r., a deklaracja VAT–7 została złożona 29 lipca 2015 r., stąd termin zwrotu przypadał na dzień 23 sierpnia 2015 r. Podatniczka argumentowała, że postanowienie jest nieskuteczne, ponieważ zostało doręczone po upływie ustawowego terminu do dokonania zwrotu podatku VAT, czyli po upływie 25 dni od dnia złożenia rozliczenia. Zdaniem strony, chwilą przedłużenia terminu zwrotu VAT jest data skutecznego wprowadzenia do obrotu prawnego postanowienia, a to jest równoznaczne z jego doręczeniem, dlatego doręczenie postanowienia przedłużającego termin, już po jego upływie, nie będzie wywierać żadnych skutków prawnych.

LEX Biblioteka Podatkowa >>

Brak wpływu na moment doręczenia
Organ podatkowy zanegował wywody spółki i zaznaczył, że kwestia przekroczenia terminu została dopiero podniesiona na etapie postepowania sądowo-administracyjnego przed NSA. Organ zwrócił uwagę, że ma wpływ jedynie na datę wydania postanowienia, a nie jego  doręczenia. Organ argumentował, że konsekwencje jakie wywołuje upływ terminu są istotne zarówno dla organów jak i podatników, dlatego musi być jasność, co do rozpoczęcia i końca biegu takiego terminu.

Rozbieżność w orzecznictwie
Przy takim stanie faktycznym Naczelny Sąd Administracyjny (I FSK 255/17) stwierdził, że problematyczna kwestia ustalenia momentu upływu okresu jest niejednolicie określany w dotychczasowym orzecznictwie sądów administracyjnych. W związku z tym NSA zadał pytanie prawne, czy dla zachowania terminu do przedłużenia zwrotu różnicy podatku w celu zweryfikowania zasadności tego zwrotu konieczne było przed upływem tego terminu doręczenie podatnikowi postanowienia naczelnika urzędu skarbowego przedłużającego termin, czy też wystarczyło jeśli przed upływem terminu do dokonania zwrotu to postanowienie zostało wydane (sporządzone i podpisane), ewentualnie, w przypadku doręczenia za pośrednictwem operatora pocztowego, także przekazane temu operatorowi w celu doręczenia.

12 lutego br. Naczelny Sąd Administracyjny (I FPS 8/17) nie podjął uchwały i skierował sprawę do rozpatrzenia przed składem siedmiu sędziów NSA.

NSA o zasadzie symetrii
23 kwietnia br. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów (I FSK 255/17) wydał wyrok uchylający wyrok WSA i postanowienie organu podatkowego. Sąd stwierdził, że dla zachowania terminu do przedłużenia zwrotu różnicy podatku konieczne było przed upływem tego terminu doręczenie podatnikowi postanowienia naczelnika urzędu skarbowego przedłużającego termin.

NSA podkreślił, że bieg tego terminu rozpoczyna się od daty wpłynięcia deklaracji podatnika do organu podatkowego. Z tej okoliczności sąd wywiódł zasadność zastosowania zasady symetrii. Sędziowie stwierdzili, że skoro bieg terminu jest liczony od dostarczenia organowi deklaracji, to dlaczego inaczej miałaby wyglądać kwestia dostarczenia postanowienia o przedłużeniu. Ponadto w uzasadnieniu zostało wskazane, że podobne regulacje odnośnie doręczeń są zawarte w ustawie z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego.
Dodatkowo sąd wskazał, że zachowanie terminu jest także wywoływane poprzez złożenie na poczcie. Jednak takie rozwiązanie dotyczy wyłącznie podatników, nie zaś organów podatkowych – wyjaśnił NSA.

Przeczytaj również analizę pt. Odliczanie naliczonego VAT >>