Pytanie

Po przeprowadzeniu weryfikacji zapisów księgowych dotyczących środków trwałych odkryliśmy, że w latach 2000-2008 dokonywaliśmy zakupów, które powinny stanowić koszt podatkowy w dacie poniesienia wydatku, a niestety przez pomyłkę koszty te zostały aktywizowane w wartościach początkowych środków trwałych i są aż do chwili obecnej odnoszone w koszty poprzez odpisy amortyzacyjne.
Czy takie błędy możemy teraz skorygować?
Jeśli tak to w jaki sposób, skoro zobowiązania z tytułu podatku CIT za lata 2000-2008 już się przedawniły?
W jaki sposób ująć teraz te wydatki w kosztach skoro wiemy, że te wartości nie powinny być odnoszone w koszty poprzez amortyzację?
Czy ująć te wydatki w kosztach 2009 (poprzez korektę deklaracji rocznej CIT), czy na bieżąco w 2015 r. i w jakich wartościach (pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne z lat 2000-2008)?

Odpowiedź

Nie można już obecnie korygować wysokości zobowiązań podatkowych, które się przedawniły. Kosztów, które powinny być ujęte w odpowiednich latach podatkowych nie można zaś ująć w innych latach podatkowych. Okoliczności tego rodzaju jak opisane w pytaniu (czyli przedawnienie zobowiązań podatkowych za dane lata) nie są przesłanką do tego, aby można był ująć koszty podatkowe w innych latach podatkowych, niż te, w których powinno to nastąpić zgodnie z przepisami.

Uzasadnienie

Moim zdaniem nic się teraz nie da zrobić, poza tym, że trzeba byłoby skorygować koszty uzyskania przychodów za lata 2009-2015 r. (jeszcze nie przedawnione) poprzez usunięcie z kosztów odpisów amortyzacyjnych, o których mowa.
Nie wnikam tutaj w to, czy faktycznie został swego czasu popełniony błąd i koszty, które powinny stanowić koszty uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia zostały błędnie potraktowane jako koszty poniesione na zakup środków trwałych podlegających amortyzacji. Zakładam, że tak faktycznie było.
Jeśli taka sytuacja istotnie miała miejsce, to wówczas:
- mamy nieprawidłowo ujęty koszt z tytułu odpisu amortyzacyjnego (formalnie tego kosztu nie poniesiono);
- nie ujęto w kosztach poniesionych wydatków, o których mowa.

Co do możliwości ujęcia w kosztach tych wydatków, to oczywiście – co do zasady powinna być możliwość ujęcia poprzez wsteczną korektę powyższych kosztów w kosztach uzyskania przychodów. Jak sami Państwo wskazujecie – koszty te powinny zostać potrącone w kosztach w momencie ich poniesienia. Jest to zgodnie z przepisami podatkowymi. Zapewne są to koszty pośrednio tylko związane z przychodami, a zatem obowiązuje tutaj art. 15 ust. 4d ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – dalej u.p.d.o.p., zgodnie z którym koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. W związku z tym – zgodnie z przepisami podatkowymi koszty te powinny być potrącane w latach 2000-2008. Należałoby zwiększyć koszty uzyskania przychodów za te właśnie lata.

Rzecz w tym, że na dzień dzisiejszy (lipiec 2015 r.) zobowiązania podatkowe za te lata przedawniły się (najprawdopodobniej – zakładając, że nie miały miejsca żadne zdarzenia skutkujące przerwaniem, bądź zawieszeniem biegu przedawnienia). Zgodnie bowiem z art. 70 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - dalej o.p., zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Biorąc zatem pod uwagę termin płatności podatku dochodowego od osób prawnych i zakładając, że u podatnika rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym - to obecnie zobowiązania podatkowe za lata 2008 (płatne w 2009 r.) przedawniły się z dniem 31 grudnia 2014 r. (za lata wcześniejsze – oczywiście odpowiednio wcześniej).

W myśl art. 79 § 2 o.p. prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Nie można zatem już obecnie korygować wysokości zobowiązań podatkowych, które się przedawniły. Kosztów, które powinny być ujęte w odpowiednich latach podatkowych nie można zaś ująć w innych latach podatkowych; okoliczności tego rodzaju jak opisane w pytaniu (czyli przedawnienie zobowiązań podatkowych za dane lata) nie są przesłanką do tego, aby można był ująć koszty podatkowe w innych latach podatkowych, niż te, w których powinno to nastąpić zgodnie z przepisami.
Jedyne co można (należy) zrobić to zmniejszenie kosztów za lata jeszcze nieprzedawnione z tytułu odpisów amortyzacyjnych, których formalnie rzecz biorąc – nie powinno być.

Odpowiedź pochodzi z programu Vademecum Głównego Ksiegowego

Dowiedz się więcej z książki
CIT. Komentarz. Podatki i rachunkowość
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł