- Weryfikacja podatników i danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym jest konieczna. Chodzi o uniemożliwienie zarejestrowania w systemie nieuczciwych podatników, którzy stanowią realne zagrożenie dla szczelności poboru VAT. Jest to też forma ochrony uczciwych podatników, którzy nabywając towary lub usługi, byliby narażeni na konsekwencje podatkowe. Z tych względów proces weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym jest tak istotny – wynika z odpowiedzi Ministerstwa Finansów na interpelację nr 29585.

Nie tylko prawdziwość danych do weryfikacji

Jak wynika z wyjaśnień MF, naczelnik urzędu skarbowego analizuje zgłoszenie pod kątem prawdziwości zawartych w nim danych. Ustala także, czy podmiot fizycznie istnieje. W przypadku wątpliwości podejmuje udokumentowaną próbę skontaktowania się z podmiotem składającym wniosek lub jego pełnomocnikiem, w celu wyjaśnienia zaistniałych wątpliwości. Podmiot w celu wyjaśnienia wątpliwości organu podatkowego może przedstawić dodatkowe dokumenty świadczące o prowadzeniu działalności gospodarczej. Lista takich dokumentów nie jest ograniczona przepisami ustawy. - Postępowanie weryfikacyjne jest pierwszą barierą chroniącą system poboru podatku i jego uczestników przed nadużyciami nieuczciwych podmiotów, których celem działania jest wyłudzenie VAT – podkreśla MF.

Zobacz również:
Firmy czeka wymiana kas fiskalnych >>

Prof. Modzelewski: Instrumenty uszczelniające VAT trudne do oceny >>
Nowa matryca stawek VAT dopiero po wyborach? >>
 

Długa lista pytań

Organy podatkowe mogą zadawać przedsiębiorcom wiele pytań. Ich zakres nie jest określony przepisami prawa. Skarbówka musi jednak ustalić precyzyjnie stan faktyczny i mieć pewność, że dany podmiot gospodarczy naprawdę istnieje i prowadzi działalność. Jak tłumaczy MF, wysyłanie wezwań zawierających szczegółowe pytania jest podyktowane dbałością o przestrzeganie przepisów prawa w zakresie rzetelnej rejestracji podatników VAT i ochrony uczestników obrotu gospodarczego.

 

Zebrane odpowiedzi pozwalają ustalić, czy wskazany adres siedziby lub miejsca prowadzenia działalności gospodarczej można utożsamiać z definicjami pojęć siedziba oraz stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, zawartymi w Rozporządzeniu Wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.
Wynika z niego, że miejscem siedziby działalności gospodarczej podatnika jest miejsce, w którym wykonywane są funkcje naczelnego zarządu przedsiębiorstwa. Chodzi tu o lokalizację, w której zapadają istotne decyzje dotyczące ogólnego zarządzania przedsiębiorstwem, adres zarejestrowanej siedziby przedsiębiorstwa i miejsce posiedzeń zarządu przedsiębiorstwa. Co istotne, sam adres pocztowy nie może być uznany za miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika.

Zdaniem Janiny Fornalik, doradcy podatkowego, partnera w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy, zaostrzone działania organów podatkowych wpisane są w walkę z oszustwami i nadużyciami podatkowymi, mające na celu uszczelnianie systemu podatkowego. Ekspertka zwraca uwagę, że znacząco wydłużył się proces rejestracji (nawet do 2-3 miesięcy), co dla podmiotów rozpoczynających działalność może mieć istotne znaczenie biznesowe.

 


- Standardowo jest już wykonywana "wizja lokalna" w siedzibie firmy. W praktyce warto zadbać o bieżący kontakt z urzędem dokonującym rejestracji, aby po pierwsze uniknąć ryzyka odmowy rejestracji z uwagi na brak możliwości urzędu skontaktowania się z tym podmiotem lub jego pełnomocnikiem, mimo podjętych udokumentowanych prób, a po drugie - można w ten sposób przyspieszyć samą rejestrację. To jednak niestety zależy już od dobrej woli urzędnika – tłumaczy Fornalik.

Koniec postępowania nie tak od razu, procedury jednak potrzebne

Brak odpowiedzi na wezwanie organu podatkowego nie musi rodzić negatywnych konsekwencji dla podatnika. Jak podkreśla MF, brak reakcji na pierwsze wezwanie nie kończy postępowania. Organ podatkowy powinien wtedy podjąć kolejne próby kontaktu z podatnikiem lub ponowić wezwanie. Dopiero wtedy, gdy wszelkie udokumentowane próby kontaktu z podatnikiem zawiodą, postępowanie zostanie zakończone.

- System VAT obowiązuje w Polsce od ponad 25 lat i na tej przestrzeni zmieniały się standardy pracy urzędów skarbowych - także w kontekście weryfikacji nowych podatników VAT. Można tu zaobserwować zmianę tendencji w tym zakresie, z bardzo liberalnego podejścia stosowanego jeszcze kilka lat temu do bardzo zasadniczych, dociekliwych badań aplikowanych wobec podatników obecnie – tłumaczy Radosław Maćkowski, doradca podatkowy, partner w MVP Tax. Podkreśla jednak, że intensywny sposób weryfikacji nowych podatników VAT przez urzędy skarbowe pokazuje problem z wypracowaniem jednolitych i klarownych procedur w zakresie VAT.
Chodzi tu o cały podatek od towarów i usług, a nie tylko o procedury weryfikacyjne nowych podatników stosowane przez urzędy.
Ekspert przypomina, że w zasadzie wciąż nie ma opracowanej oficjalnej procedury, która pozwoliłaby jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy podatnik VAT rzetelnie zweryfikował swoich kontrahentów i czy dochowana została należyta staranność w tym zakresie. - Tym samym trudno odpowiedzieć na fundamentalne pytanie, kiedy podatnik może bezpiecznie odliczyć podatek naliczony wynikający z faktur otrzymanych od swoich kontrahentów. To już jest problem, który prowadzi do wniosku, że przepisy VAT wydają się być zbyt skomplikowanym tworem do stosowania. I jak widać nie tylko dla podatników, ale także dla urzędników – podsumowuje ekspert.