Pytanie
Czy komornicy sądowi są zwolnieni z VAT?
Czy komornik ma obowiązek zainstalowania kasy fiskalnej?
Odpowiedź
Zdaniem organów podatkowych czynności wykonywane przez komorników sądowych podlegają opodatkowaniu VAT. Komornik sądowy, jako podatnik VAT, może podlegać zwolnieniu podmiotowemu w VAT, o ile wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczy u nich określonego limitu.
Komornik sądowy winien zainstalować kasę rejestrującą, jeżeli kwota obrotu z działalności na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, z tytułu czynności wykonywanych przez komorników sądowych przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwotę 20.000 zł.
Uzasadnienie
Minister finansów w interpretacji ogólnej z 9 czerwca 2015 r., PT1.050.1.2015.LJU.19, uznał, że wykonywane przez komorników czynności należy uznać za podlegające opodatkowaniu VAT świadczenie usług za wynagrodzeniem. Jednocześnie do tych czynności, w ocenie ministra finansów, nie ma zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u., zatem, w ocenie ministra Finansów, podlegają one opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Stanowisko ministra finansów wzbudziło wiele wątpliwości. W ich efekcie, Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z 1 grudnia 2016 r., I FSK 1801/16, skierował pytanie prawne do Składu Siedmiu Sędziów, czy do komornika sądowego, w świetle jego statusu wynikającego z ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji, ma zastosowanie art. 15 ust. 1 w zw. z ust. 2 u.p.t.u., czy art. 15 ust. 6 u.p.t.u.?
Zakładając, że rację ma minister finansów, należy wskazać, że zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia ministra finansów z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących - dalej r.z.k.r., zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 2016 r., podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20.000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli kwota obrotu z tego tytułu nie przekroczyła, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20.000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20.000 zł.
Oznacza to, że jeśli kwota obrotu z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 u.p.t.u., z tytułu czynności wykonywanych przez komorników sądowych przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwotę 20.000 zł, wówczas komornik sądowy winien zainstalować kasę rejestrującą.
Na podstawie art. 113 ust. 1 u.p.t.u. zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Jednak na mocy art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. a u.p.t.u. zwolnienia tego nie stosuje się do podatników świadczących usługi prawnicze.
W interpretacji indywidualnej z 1 kwietnia 2016 r., ILPP2/4512-1-28/16-2/AK, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wskazał, że świadczone przez komorników usługi nie są usługami prawniczymi, o których mowa w art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. a u.p.t.u.
Jeśli podatnik rozpoczyna działalność w grudniu 2016 r., zastosowanie znajdzie art. 113 ust. 9 u.p.t.u. stanowiący, że zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5 u.p.t.u., jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 150.000 zł.
Zakładając, że działalność została rozpoczęta 1 grudnia 2016 r., proporcja ta wyniesie 12.704,92 zł (31 dni / 366 dni x 150.000 zł).
Jeżeli wartość sprzedaży przekroczy tę kwotę w grudniu 2016 r., na mocy art. 113 ust. 10 u.p.t.u., zwolnienie utraci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.
