Te nowe regulacje i zagadnienia zostały omówione podczas VI Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG przez Petera Kaya, partnera, szefa działu doradztwa podatkowego i prawnego KPMG w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej. 

Zmiany w Ordynacji podatkowej – in dubio pro tributario

Od 1 stycznia b.r. obowiązuje zasada rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika – in dubio pro tributario. Na mocy wprowadzonego do Ordynacji podatkowej art. 2a niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika. Minister Finansów wydał interpretację ogólną, która określa reguły jakie powinny być przestrzegane przy stosowaniu przedmiotowej zasady.

Zarówno nowy przepis Ordynacji podatkowej jak i tezy płynące z wydanej interpretacji ogólnej Ministra Finansów należy ocenić jako bardzo korzystne z perspektywy podatnika. Z tego względu należy mieć nadzieję, że organy podatkowe jak i sądy administracyjne będą się do nich stosować. Warto jednak pamiętać, że zakresem przedmiotowym zasady został objęty jedynie stan prawny, co oznacza, że zasada nie będzie mieć zastosowania do wątpliwości w zakresie stanu faktycznego konkretnych spraw - podkreśla Peter Kay, partner, szef działu doradztwa podatkowego i prawnego KPMG w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej.

Zmiany w Ordynacji podatkowej dotyczące wydawania interpretacji podatkowych

Zmiany Ordynacji podatkowej w 2016 r. objęły swoim zakresem przepisy dotyczące wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego. Nowelizacja wprowadza m.in. możliwość występowania z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej przez dwóch lub więcej podatników w tym samym stanie faktycznym lub mających uczestniczyć w tym samym zdarzeniu przyszłym. Istotnym novum jest także uregulowanie sytuacji, w której występuje zbieżność wniosku o interpretację indywidualną z wydaną wcześniej interpretacją ogólną. W takim wypadku, w miejsce dotychczasowej interpretacji indywidulanej organ jedynie odeśle do stanowiska zajętego przez Ministra Finansów. Nowe regulacje wprowadziły też możliwość wystąpienia przez wnioskodawcę z żądaniem poinformowania go telefonicznie albo za pomocą środków telekomunikacji elektronicznej o dacie wydania interpretacji indywidualnej oraz o zawartej w niej ocenie jego stanowiska.

Efektem wprowadzonych zmian w zakresie interpretacji podatkowych będzie m.in. umożliwienie zestawienia treści interpretacji ogólnych z zagadnieniami wskazanymi we wnioskach o interpretacje indywidualne oraz w wydanych interpretacjach indywidualnych, co powinno zredukować liczbę powielanych wniosków zawierających te same pytania. Dodatkowo zmniejszy się ilość wniosków o interpretacje w związku z możliwością składania „wspólnych wniosków”, co przyczyni się z kolei do usprawnienia pracy organów skarbowych. Ponadto w poszczególnych zagadnieniach nastąpi ujednolicenie orzecznictwa organów interpretacyjnych oraz ułatwienie dostępu dla podatników do informacji o etapie procedury wydawania interpretacji i statusie interpretacji - mówi Peter Kay, partner, szef działu doradztwa podatkowego i prawnego KPMG w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej.

Zmiany w Ordynacji podatkowej w zakresie odsetek od zaległości podatkowych

Nowelizacja Ordynacji podatkowej wprowadza także w 2016 roku nowe rozwiązania mające na celu zachęcenie podatników do samodzielnego korygowania deklarowanych podatków w przypadku zaniżenia zobowiązań podatkowych, zawyżenia nadpłaty lub kwoty zwrotu podatku. W przypadku samodzielnej korekty i zapłaty zaniżonego zobowiązania, odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych zostaną obniżone do wysokości 50% stawki podstawowej, ale tylko jeśli taka korekta zostanie złożona przed jej zidentyfikowaniem przez organ podatkowy, a podatek zapłacony w terminie 7 dni od złożenia korekty. Z kolei w odniesieniu do podatników podatku VAT i podatku akcyzowego, a więc tytułów podatkowych najistotniejszych z punktu widzenia wpływów budżetowych, brak złożenia korekty przed wszczętą kontrolą lub postępowaniem, skutkować będzie zwiększeniem odsetek do 150% stawki podstawowej o ile kwoty wynikające z zaniżenia podatku będą istotne.

Celem wprowadzanej regulacji w zakresie odsetek od zaległości podatkowych jest upowszechnienie dobrowolnego i rzetelnego wypełniania obowiązków podatkowych poprzez wzmocnienie bodźców skłaniających podatnika do najszybszego i dobrowolnego ujawniania nieprawidłowości i uregulowanie zaległości, a także zwiększenie dolegliwości finansowej wobec uchylania się od obowiązku składania deklaracji i zaniżania zobowiązań wobec państwa - dodaje Peter Kay, partner, szef działu doradztwa podatkowego i prawnego KPMG w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej.

Zmiany w Ordynacji podatkowej w zakresie pełnomocnictw oraz doręczeń pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej

W ustawie z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa zawarto regulacje w zakresie pełnomocnictwa ogólnego, szczególnego oraz do doręczeń. Rozwiązaniem o rewolucyjnym znaczeniu w zakresie reprezentowania podatników w kontaktach z fiskusem będzie możliwość ustanowienia pełnomocnika ogólnego, który otrzyma legitymację do działania we wszystkich sprawach podatkowych, bez konieczności przedkładania pełnomocnictwa do akt każdej sprawy. Pełnomocnictwo ogólne zgłaszane będzie wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego, według wzoru określonego w rozporządzeniu od 1 lipca 2016 r. Zmiany objęły także procedurę udzielania pełnomocnictwa szczególnego, które od 1 stycznia 2016 r. może być udzielone na piśmie, w formie dokumentu elektronicznego lub zgłoszone ustnie do protokołu, przy czym pełnomocnictwo szczególne udzielone na piśmie oraz zawiadomienie o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu składa się do akt sprawy według wzoru określonego w rozporządzeniu.

Dodatkowo od 1 stycznia 2016 r. doręczanie pism profesjonalnym pełnomocnikom oraz organom administracji publicznej będzie następowało za pomocą środków komunikacji elektronicznej albo w siedzibie organu podatkowego.

Zmiany Ordynacji podatkowej w zakresie pełnomocnictw udzielanych w formie dokumentu elektronicznego, a także doręczeń w postępowaniu przed organami podatkowymi za pomocą środków komunikacji elektronicznej mają na celu wprowadzenie nowej jakości w działaniach organów podatkowych. Administracja podatkowa ma zmierzać ku nowoczesności, stać się bardziej przyjazna dla podatnika i zdolna do załatwiania spraw drogą elektroniczną – komentuje Peter Kay, partner, szef działu doradztwa podatkowego i prawnego KPMG w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej.

Ustawa o administracji podatkowej - nowa struktura Urzędów Skarbowych

1 lipca 2016 r. wejdą w życie przepisy ustawy o administracji podatkowej, mocą której uchylona zostanie dotychczas obowiązująca ustawa o urzędach i izbach skarbowych. Nowa ustawa zawiera kompleksowe regulacje w zakresie organizacji i zadań administracji podatkowej. Zgodnie z założeniami rozwiązania ustawy mają wpłynąć na poprawę jakości świadczonych przez administrację podatkową usług, a także przyczynić się do podnoszenia poziomu wiedzy i świadomości podatkowej społeczeństwa.

W świetle nowej ustawy minister finansów może określić w drodze rozporządzenia katalog kategorii podatników i płatników o istotnym znaczeniu gospodarczym lub społecznym, którzy mogą być obsługiwani przez innego niż właściwy miejscowo naczelnik urzędu skarbowego. Zgodnie z projektowanymi rozporządzeniami nowa struktura urzędów skarbowych objęłaby podatników i płatników, którzy będą obsługiwani przez naczelnika urzędu skarbowego innego niż właściwy miejscowo w zależności od rodzaju prowadzonej działalności. Dodatkowo pod Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego mieliby podlegać podatnicy o największym znaczeniu gospodarczym.

Zmiany w organizacji aparatu skarbowego, takie jak utworzenie wyspecjalizowanych urzędów skarbowych, centrum obsługi i wsparcia podatnika oraz funkcji tzw. asystenta podatnika, mają wpłynąć na poprawę jakości usług świadczonych przez administrację podatkową oraz przyczyniać się do podnoszenia wiedzy i świadomości podatkowej społeczeństwa – komentuje Peter Kay, partner, szef działu doradztwa podatkowego i prawnego KPMG w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej.

Wprowadzenie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania

W przygotowanym przez Ministerstwo Finansów projekcie nowelizacji Ordynacji podatkowej z dnia 30 grudnia 2015 r. znalazły się regulacje pozwalające władzom skarbowym podważyć skutki czynności dokonanej przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej. Zgodnie z proponowanym art. 119 a Ordynacji podatkowej czynność dokonana przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem i celem ustawy podatkowej, nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeśli sposób działania był sztuczny (unikanie opodatkowania).

Szerokie spektrum nowelizacji na rok 2016 dotyka wiele kluczowych dziedzin przepisów podatkowych. Najistotniejsze mogą się jednak okazać nowelizacje znajdujące się obecnie w fazie legislacyjnej lub przedlegislacyjnej, w tym omawiana klauzula o unikaniu opodatkowania. Celem przedmiotowej regulacji jest wprowadzenie przepisów dążących do ograniczenia planowania podatkowego i zwiększenia obciążeń podatkowych dla podmiotów gospodarczych stosujących agresywne strategie optymalizacyjne – podsumowuje Peter Kay, partner, szef działu doradztwa podatkowego i prawnego KPMG w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej.