Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do odpowiedzi na pytanie czy w sytuacji przekształcenia i wcześniejszego podjęcia w spółce z o.o. uchwały o przekazaniu zysku na kapitał zapasowy, w momencie przekształcenia po stronie wspólników powstanie przychód podlegający opodatkowaniu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Problem sprowadza się do interpretacji użytego w art. 24 ust. 5 pkt 8 ustawy o PIT zwrotu "niepodzielonych zysków".

W przedmiotowej sprawie organ kontroli skarbowej ustalił, że do dnia przekształcenia spółki z o.o. w spółkę jawną, wspólnicy spółki z o.o. nie otrzymali dywidendy. Wskutek dokonanego przekształcenia, kwota funduszu zapasowego spółki z o.o. i kwota zysku netto za rok bieżący z dniem przekształcenia stały się częścią składową majątku spółki jawnej. Organ kontroli skarbowej stwierdził więc, że środki zgromadzone na dzień przekształcenia na kapitale zapasowym spółki kapitałowej, pochodzące z niewypłaconej dywidendy (zysku) z lat poprzednich i kwota zysku przekazana na kapitał zapasowy za rok bieżący, stanowią "niepodzielony zysk", a tym samym przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, który podlega opodatkowaniu w myśl art. 24 ust. 5 pkt 8 ustawy o PIT. W ocenie organu pod pojęciem "niepodzielonych zysków", należy rozumieć wartość wszelkich zysków spółki kapitałowej niepodzielonych między udziałowców.

W opinii organu ustawodawca wprowadzając zapis o niepodzielonych zyskach objął nim cały zbiór zysków wypracowanych przez spółki kapitałowe, lecz niewypłaconych wspólnikom przed datą przekształcenia w spółki osobowe. Do zbioru tego zaliczyć należy także zyski wypracowane przez spółkę z o.o., nie rozdzielone między wspólników, lecz przekazane na kapitał rezerwowy i zapasowy.

Sprawa trafiła do WSA w Rzeszowie. Sąd wskazał, że zgodnie z art. 191 § 2 k.s.h. umowa spółki może przewidywać inny podział zysków. Tym innym sposobem może być przeznaczenie go na kapitał zapasowy, pokrycie strat, przeznaczenia go na rzecz zarządu, utworzenie funduszu rezerwowego, amortyzacyjnego czy inwestycyjnego. Poza tym otrzymanie dywidendy z tytułu osiągniętych zysków przez spółkę z o. o., w której wspólnik posiada udziały jest jego prawem, ale nie ma ono charakteru bezwzględnego. Realizacja tego prawa jest uzależniona od podjęcia przez zgromadzanie wspólników stosownej uchwały.

Dlatego też przyjmuje się, że każdy dozwolony przepisami k.s.h. podział zysku wyklucza zastosowanie art. 24 ust.5 pkt 8 ustawy o PIT w przypadku przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową. Zawężenie tego przepisu wyłącznie do zysków niepodzielonych pomiędzy wspólnikami prowadziłoby do rozszerzenia obowiązku podatkowego co jest niedopuszczalne w świetle art. 217 Konstytucji.

Sąd podkreślił, że skoro ustawodawca nie ograniczył pojęcia podział zysków tylko do podziału polegającego na jego rozdzieleniu pomiędzy wspólników spółki kapitałowej, co zarazem wiąże się z wykreowaniem zobowiązania spółki do wypłaty określonych części zysku poszczególnym wspólnikom, to należy uznać, że podział zysku to pojęcie ogólne dotyczące zarówno przeznaczenia zysków do podziału między wspólników jak i przeznaczenia ich na inne cele przewidziane w umowie spółki.

Wyrok WSA w Rzeszowie z 2 sierpnia 2012 r., I SA/Rz 493/12, LEX nr 1214027