Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony przez prezydenta m.st. Warszawy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 18 października 2018 r. (sygn. akt V SA/Wa 669/18) i zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie naczelnika urzędu skarbowego w Wołominie.
Istota sporu dotyczyła tego, czy: po pierwsze ‒ art. 40d ust. 3 ustawy o drogach publicznych (udp) stanowi samodzielną, zupełną, wystarczającą i prawidłową podstawę do uznania, że z upływem wskazanego w nim pięcioletniego terminu przedawnia się, obowiązek zapłaty dodatkowej opłaty z tytułu parkowania w strefie płatnego parkowania. I po drugie ‒ czy regulacja działu III ordynacji podatkowej, dotycząca przerwania bądź zawieszenia biegu terminu przedawnienia, ma odpowiednie zastosowanie do tej opłaty.
Dwa nurty interpretacyjne
Według NSA, źródło sporu tkwi w interpretacji dokonanej przez organ i sąd I instancji - odmiennej, niż skarżącego kasacyjnie Prezydenta w zakresie art. 40d ust. 3 w związku z art. 13f ust. 1 udp i art. 70 ordynacji (zwłaszcza jego par. 1 i par. 4), a dokładnie ich wzajemnej zależności. W ocenie sądu kasacyjnego, to efekt odmiennej oceny treści art. 67 ust. 1 i art. 60 pkt 7 ustawy o finansach publicznych.
Dwa pierwsze przepisy mówią, że obowiązek uiszczenia opłat, o których mowa w art. 13f ust. 1 i art. 40 ust. 3 oraz kar pieniężnych, o których mowa w art. 13k ust. 1 i 2, art. 29a ust. 1 i 2 oraz w art. 40 ust. 12, przedawnia się z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym opłaty lub kary powinny zostać uiszczone. Za nieuiszczenie opłat, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, pobiera się opłatę dodatkową. W myśl art. 60 pkt 7 ufp, środkami publicznymi stanowiącymi niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym są w szczególności dochody budżetu państwa, dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego albo przychody państwowych funduszy celowych, dochody pobierane przez państwowe i samorządowe jednostki budżetowe na podstawie odrębnych ustaw. Do należności, o których mowa w art. 60 ufp stosuje się - na mocy art. 67 ust. 1 ufp - odpowiednio przepisy działu III ustawy – ordynacja. Zgodnie zaś z art. 70 par. 1 i par. 4 ordynacji, zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny.
Zobacz również: NSA: Brak pytania to za mało, żeby nie wydać interpretacji >>
Przedawnienie dodatkowej opłaty
NSA zaznaczył, że kwestia przedawnienia dodatkowej opłaty za parkowanie w strefie płatnego parkowania oraz odpowiedniego stosowania art. 70 par. 4 ordynacji do tej opłaty jest przedmiotem rozbieżności interpretacyjnych.
Jedni twierdzą, że należności przedawniają się z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym opłaty lub kary powinny zostać uiszczone, a przerwanie czy też prolongowanie biegu terminu przedawnienia, nawet na skutek zastosowania skutecznych środków egzekucyjnych, wymienionych w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, jest niemożliwe. Artykuł 40d ust. 3 udp stanowi bowiem samodzielną, wystarczającą podstawę do uznania, iż z upływem terminu wskazanego w tym przepisie, przedawnia się obowiązek zapłaty m.in. opłaty wskazanej w art. 13f udp. Tym samym nie istnieje żadna podstawa prawna, zgodnie z którą do należności z tytułu opłaty dodatkowej za nieuiszczenie opłaty za parkowanie, miałyby zastosowanie przepisy działu III ordynacji, w tym art. 70 par. 4, dotyczący przerwania biegu terminu przedawnienia.
Czytaj w LEX: Przerwanie biegu przedawnienia >
Drudzy uważają natomiast, że skoro znowelizowane przepisy wprost w ustawie o drogach publicznych określają termin przedawnienia opłaty, jednocześnie nie regulują pozostałych kwestii związanych z tą materią, to mając na uwadze zawarte przez ustawodawcę w art. 67 ufp odesłanie do przepisów działu III ordynacji - należy przyjąć, że takie sformułowanie przyjęte przez ustawodawcę odsyła do zastosowania zawartych tam regulacji, które kompleksowo regulują kwestie przedawnienia, w tym kwestię zawieszenia biegu terminu przedawnienia.
Ordynacja stosowana wprost do opłat
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie orzekającym w tej sprawie podzielił drugi z zaprezentowanych nurtów interpretacyjnych. Zauważył, że dla prawidłowej oceny spornego zagadnienia konieczne jest uwzględnienie konsekwencji wynikających z art. 2 par. 2 ordynacji. Przepis ten stanowi o stosowaniu przepisów działu III ordynacji (i to stosowaniu wprost) do opłat, do których ustalania lub określenia uprawnione są inne organy, niż organy podatkowe – o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Do 31 grudnia 2015 r. odnosił się on wprost także do niepodatkowych należności budżetowych, a później zasadę tę wyrażono w art. 67 ufp, zgodnie z którym do spraw dotyczących środków publicznych w postaci niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym, stosuje się (odpowiednio) przepisy działu III ordynacji. - Oba te przepisy czytane łącznie pozwalają zatem na wyprowadzenie z nich normy prawnej, że do niepodatkowych należności budżetowych należy stosować przepisy działu III ordynacji, w zakresie nieuregulowanym w przepisach (ustawach) odrębnych, pewne wątpliwości może budzić tylko to, czy przepisy te winny być stosowane wprost, czy też odpowiednio ‒ stwierdził NSA. Według niego, dodatkowa opłata za parkowanie w strefie płatnego parkowania stanowi należność publicznoprawną, o której mowa w art. 60 pkt 7 ufp, do której z mocy art. 67 ust. 1 ufp ma zastosowanie dział III ordynacji podatkowej, w tym jej art. 70 par. 4.
Czytaj w LEX: Przedawnienie zobowiązań podatkowych a VAT >
Zdaniem NSA, uznanie art. 40d ust. 3 udp za przepis szczególny w stosunku do art. 70 par. 1 ordynacji nie wyklucza stosowania do dodatkowej opłaty za parkowanie w strefie płatnego parkowania pozostałych przepisów działu III ordynacji, w tym art. 70 par. 4 ordynacji, normującego zdarzenia skutkujące przerwaniem biegu terminu przedawnienia.
Wyrok NSA z 10 lipca 2019 r., sygn. akt I GSK 145/19
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
