Wojewoda Lubuski wydał rozstrzygnięcie nadzorcze, w którym stwierdził nieważność uchwały Rady Miasta Zielona Góra zmniejszającej powierzchnię zespołu przyrodniczo-krajobrazowego „Park Braniborski”. Organ samorządu terytorialnego złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ale została ona oddalona. WSA nie został przekonany argumentami, które zawarto w uzasadnieniu do uchwały. Wskazywano w nim, że zniesienia formy ochrony przyrody dokonuje się z uwagi na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego na obszarze kilku ulic. W rejonie tym bowiem występowały zagrożenia związane z dużym natężeniem ruchu samochodowego oraz brakiem miejsc parkingowych, z równoczesnym skupieniem ważnych instytucji publicznych takich, jak szkoła podstawowa, dom pomocy społecznej, kościół i Instytut Astronomii Uniwersytetu Zielonogórskiego. Magistrat wskazywał, że mieszkańcy bardzo często zgłaszali swoje obawy dotyczące zachowania bezpieczeństwa zdrowia i życia. Głównym problemem miała być niewystarczająca ilość miejsc parkingowych, co skutkowało parkowaniem w miejscach niedozwolonych, stwarzających zagrożenie dla uczestników ruchu pieszego i kołowego. Dlatego też opracowano koncepcję zagospodarowania terenu wraz z budową parkingu. Jednakże konieczne było wydzielenie obszaru pod tę inwestycję z zespołu przyrodniczo-krajobrazowego. 

Czytaj także: NSA: Inwestor nie musi udostępniać miejsc parkingowych na swojej działce. Może na sąsiedniej >>
 

Brak parkingu to utrudnienia, a nie zagrożenie dla bezpieczeństwa powszechnego

Oddalając skargę, WSA wskazał, że przesłanka bezpieczeństwa powszechnego to klauzula generalna, w oparciu o którą możliwe jest zabezpieczenie wartości wyżej cenionych w ramach kategorii interesu publicznego niż wartości przyrodnicze. Treść tej przesłanki nie została bezpośrednio zdefiniowana, nie została też jednoznacznie ustalona w orzecznictwie i doktrynie prawa administracyjnego. Dlatego przyjmuje się̨ rozumienie tego pojęcia z prawa karnego. WSA wskazał, że brak parkingu w pobliżu szkoły, kościoła i innych instytucji, może powodować pewne utrudnienia i zagrożenia w ruchu drogowym, z uwagi na parkowanie w miejscach niedozwolonych. Nie stanowi to jednak zagrożenia dla bezpieczeństwa powszechnego w rozumieniu art. 44 ust. 4 ustawy o ochronie przyrody (uop), bowiem nie jest to zagrożenie wielu osób lub mienia w wielkich rozmiarach. Miasto wniosło skargę kasacyjną od wyroku WSA. 

 

Ustawa o ochronie przyrody. Komentarz

Krzysztof Gruszecki

Sprawdź  

Nie było przesłanek do zniesienia ochrony

Sprawą zajął się Naczelny Sąd Administracyjny, który uznał, że skarga nie ma usprawiedliwionych podstaw. Sąd uznał bowiem, że wystąpiły przesłanki do stwierdzenia nieważności uchwały Rady Miasta Zielona Góra. Wynikało to z tego, że akt ten znosił na części działki położonej na terenie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego tego rodzaju ochronę przyrody z powodu zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego w postaci budowy parkingu na potrzeby mieszkańców oraz innych osób, które korzystały z okolicznych obiektów użyteczności publicznej. Jednakże NSA zauważył, że art. 44 ust. 4 uop zawiera zamknięty katalog przesłanek zniesienia indywidualnej formy ochrony przyrody, a więc także zespołu przyrodniczo-krajobrazowego. Do przesłanek tych zalicza się między innymi: 

  • utratę wartości przyrodniczych i krajobrazowych, z których powodu ustanowiono daną formę ochrony przyrody lub, 
  • konieczność realizacji inwestycji celu publicznego i braku rozwiązań alternatywnych, 
  • ustanowienie parku kulturowego. 

Sąd stwierdził jednak, że nie ma wątpliwości co do tego, że powyższe przesłanki nie wystąpiły w tej sprawie. 
 

Budowa parkingu nie była konieczna 

Natomiast kwestią sporną jest wystąpienie przesłanki zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego. NSA podzielił w tym zakresie stanowisko sądu pierwszej instancji, że przesłanki przytoczone przez Radę Miasta nie były wystarczające do uznania, że konieczna jest budowa parkingu. Nie wystąpiła bowiem w tym przypadku przesłanka zagrożenia technicznego, społecznego, naturalnego czy też powodziowego, jak i zagrożenia w wielkich rozmiarach. Sąd podkreślił, że budowa parkingu nie służy ochronie ludzi lub ich mienia, tylko zapewnieniu możliwości zaparkowania samochodu w miejscu znajdującym się w niedużej odległości od docelowego miejsca wizyty. Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną Miasta Zielona Góra. 

Wyrok NSA z 27 listopada 2018 r., sygn. akt II OSK 2729/18

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.