Pytanie

Spółka jawna, w której wspólnikami jest małżeństwo mające wspólnotę majątkową, posiada w środkach trwałych samochód osobowy. W maju tego roku jeden ze wspólników spółki (mąż) chce sprzedać ten używany samochód samemu sobie (prywatnie).
Jak w takim przypadku wygląda sprawa podatku dochodowego w spółce jawnej?

Odpowiedź

W przypadku wycofania samochodu po stronie wspólników spółki nie powstaje przychód podatkowy, jedyną konsekwencją na gruncie u.p.d.o.f. jest brak prawa zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej samochodu.
Po wycofaniu ze spółki samochód w dalszym ciągu będzie przedmiotem wspólności majątkowej małżonków, wyodrębnienia do majątku osobistego męża można dokonać jedynie w drodze ograniczenia wspólności majątkowej lub ustanowienia rozdzielności.

Uzasadnienie

Jak rozumiem samochód osobowy wykorzystywany dla celów prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki jawnej jest przedmiotem wspólności majątkowej małżonków. Należy przypomnieć, że dla celów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., podatnikiem nie jest spółka jawna lecz poszczególni wspólnicy.

Wspólnicy (małżonkowie) mogą podjąć decyzję o wycofaniu samochodu ze spółki i przekazaniu go na cele osobiste. W tym celu warto przygotować protokół o przekazaniu danego składnika majątku na cele osobiste. Jedynym skutkiem na gruncie u.p.d.o.f. będzie brak prawa do zaliczania do kosztów uzyskania przychodów poszczególnych wspólników spółki jawnej odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej aktywa "wycofanego" z działalności. Odpisy mogą być zaliczane do kosztów najpóźniej za ostatni okres, w którym samochód stanowił "majątek firmowy" spółki. Nie ma przychodu podatkowego po stronie wspólników ponieważ nie dochodzi do zbycia składnika majątku.

Nie zmienia to jednak faktu, że po wycofaniu ze spółki samochód w dalszym ciągu będzie przedmiotem wspólności majątkowej małżonków. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami wspólność majątkowa obejmująca przedmioty nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Jedynym sposobem umożliwienia mężowi objęcia majątkiem osobistym (a nie wspólnym) samochodu jest ograniczenie wspólności majątkowej (co powoduje objęcie majątkiem osobistym wybranych aktywów) lub ustanowienie rozdzielności majątkowej (dotyczy wszystkich aktywów). Nie ma więc możliwości jakiegokolwiek "odkupienia" udziału małżonka.