Ze względu na konstrukcję VAT nie dziwi, że właśnie na gruncie tego podatku upowszechniły się przestępcze procedery wykorzystujące prawo podatnika do odliczenia VAT naliczonego w celu niepłacenia podatku oraz do wyłudzania zwrotu podatku, w tym w szczególności w sytuacjach transgranicznych.
W opublikowanym w ostatnim numerze Przeglądu Podatkowego artykule "Prawo do odliczenia VAT w transakcjach karuzelowych w świetle orzecznictwa polskich sądów administracyjnych", dr Joanna Rusek przedstawia mechanizm jednego z takich precederów - karuzeli podatkowej i zaangażowane w nią podmioty. Omawia także orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w zakresie odpowiedzialności podmiotów nieświadomie uczestniczących w karuzeli podatkowej oraz orzecznictwo polskich sądów administracyjnych w tym przedmiocie.
Zdaniem autorki artykułu, z poglądów prezentowanych przez polskie sądy administracyjne, a odwołujących się do orzecznictwa TSUE wynika, że w sytuacji, gdy przedsiębiorca pełnił w karuzeli podatkowej funkcję nieświadomego bufora, nie znajdują do niego zastosowania ograniczenia w zakresie możliwości odliczenia VAT naliczonego od dokonanych zakupów. Warunkiem skorzystania z powyższej ochrony jest jednak wykazanie, że podatnik nie wiedział i nie mógł wiedzieć o przestępczym charakterze procederu, w który został uwikany. Nie chodzi przy tym o subiektywne przeświadczenie podatnika o legalności realizowanych transakcji, ale o obiektywne okoliczności wskazujące, że zostały powzięte niezbędne działania służące weryfikacji kontrahenta i warunków całego przedsięwzięcia. Niestety, orzecznictwo polskich sądów administracyjnych nie daje podatnikom wskazówek na przyszłość odnośnie tych czynności należytej staranności, które powinny przez nich zostać podjęte w celu zabezpieczenia się przed negatywnymi skutkami uwikłania w karuzelę podatkową.
dr Joanna Rusek- doradca podatkowy w KPMG Tax M. Michna sp.k.
Artykuł dostępny jest w czerwcowym numerze Przeglądu Podatkowego