Odpowiedź:
Jeżeli koszt związany bezpośrednio z przychodem roku poprzedniego powstanie w roku następnym, to do chwili zamknięcia ksiąg rachunkowych może być ujęty w księgach poprzedniego roku, a tym samym zarówno przychód jak koszt z nim związany powinien kształtować dochód podatkowy, wynikający ze składanego zeznania, jak również wynik finansowy na gruncie ustawy o rachunkowości. Jeżeli koszt uzyskania przychodów powstanie po zamknięciu ksiąg rachunkowych, to jednostka może zdecydować się na ich otworzenie i zmianę sprawozdania finansowego.

Uzasadnienie:
Wymieniony przez Czytelnika przepis ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.p. dotyczy potrącenia kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio związanych z przychodami, w dwóch sytuacjach:
1)  jeżeli podatnicy są zobowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego, oraz
2) jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego.
Przeanalizujemy jedynie przypadek pierwszy, ponieważ ten dotyczy pytania Czytelnika. Otóż, jeżeli koszty bezpośrednie, zostały poniesione już po zakończeniu roku podatkowego (a tym samym obrotowego) i odnoszą się do przychodów zakończonego już roku podatkowego (i zamykanego roku obrotowego), za który złożone ma być zeznanie podatkowe, a koszty te zostały poniesione do dnia sporządzenia sprawozdania finansowego, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania podatkowego, to są one potrącalne w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody. Czyli w zeznaniu podatkowym, za zakończony rok podatkowy.
Należy dodać, że zgodnie z następnym ust. 4c, w tym samym artykule u.p.d.o.p., koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu, o którym mowa w pkt 1 (czyli po dniu faktycznego sporządzenia sprawozdania finansowego, nie przekraczającego terminu złożenia zeznania podatkowego), są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie.
Nie ulega wątpliwości, że przychód podatkowy powinien zostać wykazany w roku podatkowym w którym zgodnie z przepisami ustawy powstał. Z przychodem tym mogą być związane koszty uzyskania przychodów, które co do zasady powinny w rachunku podatkowym zmniejszać te przychody. Jednakże nie wszystkie takie koszty powstają w tym samym roku podatkowym. Jeżeli by powstały przed zakończeniem roku podatkowego i obrotowego, to powinny bezproblemowo zostać ujęte w księgach rachunkowych za ten rok oraz wykazane w zeznaniu podatkowym.
Jak wiadomo, księgi rachunkowe zamyka się (nieostatecznie) z dniem sporządzenia sprawozdania finansowego. Tak więc, jeżeli koszt związany bezpośrednio z przychodem roku poprzedniego powstanie w roku następnym, to do chwili zamknięcia ksiąg rachunkowych może być ujęty w księgach poprzedniego roku, a tym samym zarówno przychód jak koszt z nim związany powinien kształtować dochód podatkowy, wynikający ze składanego zeznania, jak również wynik finansowy na gruncie ustawy o rachunkowości. Jeżeli koszt uzyskania przychodów powstanie po zamknięciu ksiąg rachunkowych, to jednostka może zdecydować się na ich otworzenie i zmianę sprawozdania finansowego. Dlatego, ustawodawca zdecydował się na dodatkowy warunek, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania. W przeciwnym przypadku nie uniknęlibyśmy korekt sprawozdania finansowego i zeznań podatkowych, jeżeli koszt związany np. ze sprzedażą produktów, powstałby, np. w maju następnego roku.

Tadeusz Waślicki, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego
Odpowiedzi udzielono 8.03.2016 r.