Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego
Osoba fizyczna prowadzi działalność w zakresie usług finansowych. Jak prawidłowo należy opodatkować dochody z tytułu zakupu jednostek uczestnictwa? Czy w momencie odsprzedaży powstaje przychód z kapitałów pieniężnych opodatkowany w ramach PIT-38? Czy w momencie zakupu są to koszty działalności gospodarczej i w chwili odsprzedaży stanowią przychody tej działalności gospodarczej (opodatkowanie na zasadach ogólnych)?
Odpowiedź:
Dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych osoba, o której mowa, nie powinna opodatkowywać ani w ramach zeznania PIT-38, ani w ramach działalności gospodarczej. Dochody te opodatkowane są zryczałtowanym podatkiem dochodowym, który pobierany jest (a przynajmniej powinien być) przez fundusze kapitałowe.
Uzasadnienie:
Przychody osiągane przez osoby fizyczne dzielą się na źródła przychodów. Jednym ze źródeł przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza (zob. art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm. - dalej u.p.d.o.f.). Jak jednocześnie stanowi art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f., pozarolniczą działalnością gospodarczą w rozumieniu u.p.d.o.f. jest działalność zarobkowa prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 u.p.d.o.f.
Mając to na uwadze wyjaśnić pragnę, że jednym ze źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 u.p.d.o.f. są kapitały pieniężne (zob. art. 10 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f.), zaś do przychodów z kapitałów pieniężnych należą przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych (zob. art. 17 ust. 1 pkt 5 u.p.d.o.f.; przez fundusze kapitałowe na gruncie u.p.d.o.f. rozumie się fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych – zob. art. 5a pkt 15 u.p.d.o.f.). Dochody z tytułu udziału w takich funduszach (tj. nadwyżka przychodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych nad wydatkami na nabycie tytułów uczestnictwa w tych funduszach) opodatkowane są 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym (zob. art. 30a ust. 1 pkt 5 u.p.d.o.f.), który jest pobierany przez fundusze kapitałowe jako płatników (zob. art. 41 ust. 4 u.p.d.o.f.).
Powyższe dotyczy również dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych osiąganych w ramach działalności gospodarczej (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 10 marca 2010 r., IBPBII/2/415-1266/09/MW), w tym działalności finansowej. Wśród przepisów art. 30a u.p.d.o.f. nie ma bowiem przepisu podobnego do określonego w 30b ust. 4 u.p.d.o.f. (przepis ten wyłącza stosowanie art. 30b ust. 1 u.p.d.o.f., jeżeli odpłatne zbycie udziałów (akcji), papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacja praw z nich wynikających następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej). Nie ma również w przypadku art. 30a ust. 1 pkt 5 u.p.d.o.f. wyłączenia jego stosowania w przypadkach, gdy inwestowanie w fundusze jest przedmiotem działalności gospodarczej (tego typu zastrzeżenie istnieje w przypadku art. 30a ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f.) czy jest związane z wykonywaną działalnością gospodarczą ((tego typu zastrzeżenie istnieje w przypadku art. 30a ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f.).
A zatem w przedstawionej sytuacji dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych osoba, o której mowa, nie powinna opodatkowywać ani w ramach zeznania PIT-38, ani w ramach działalności gospodarczej. Dochody te opodatkowane są zryczałtowanym podatkiem dochodowym, który pobierany jest (a przynajmniej powinien być) przez fundusze kapitałowe.
Tomasz Krywan, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego
Odpowiedzi udzielono 14 sierpnia 2014 r.