Paliwo w samochodzie służbowym - jako przychód pracownika, skutki wymiany udziałów, opodatkowanie działań rady rodziców, zwolnienie z VAT opłat za przedszkola, konsekwencje VAT sprzedaży nieruchomości – to tylko niektóre sygnalizowane przez ekspertów problemy, będące przyczyną sporów z fiskusem. Krajowa Informacja Skarbowa zazwyczaj wydaje w tym zakresie interpretacje niekorzystne dla podatników. Czyni to, mimo utrwalonej i jednolitej, korzystnej linii orzeczniczej sądów administracyjnych. Sądy są bowiem bardziej przychylne podatnikom.

Chaos interpretacyjny trudny do wyeliminowania

- Nie wszyscy pamiętamy, że do 2007 roku interpretacje indywidualne przepisów prawa podatkowego wydawali m. in. naczelnicy urzędów skarbowych. Powstały w ten sposób chaos interpretacyjny - zarówno doradcy podatkowi, jak i media, zgodnie porównywali to do czasów rozbicia dzielnicowego: w wyniku braku komunikacji pomiędzy poszczególnymi organami, ich rozstrzygnięcia różniły się w zależności od regionu, w którym zapadały – przypomina dr Grzegorz Kujawski, doradca podatkowy, partner w KNDP. Zwraca uwagę, że ujednoliceniu treści interpretacji miała służyć centralizacja, tj. wyznaczenie jednego organu, który jest właściwy do ich wydawania, a także stworzenie ogólnodostępnej bazy udzielonych odpowiedzi. - I choć faktycznie, obecnie zmniejszyły się rozbieżności poglądów wyrażanych w poszczególnych interpretacjach – wydaje się, że 10 lat doświadczeń nie wystarczyło, by zaczęły one także uwzględniać orzecznictwo sądów administracyjnych. Dalej dzieje się tak, że jeśli nawet pogląd wnioskodawcy jest zgodny z dominującym stanowiskiem judykatury – dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej może przyjąć odmienne stanowisko i zmienić je dopiero po wyroku sądu – podkreśla dr Kujawski.

 

Zasada pewności w prawie podatkowym

Agnieszka Franczak, Aneta Kaźmierczyk

Sprawdź  

Sporne paliwo w służbowym samochodzie

Jednym z przykładów ciągłym sporów między podatnikami a administracją skarbową jest kwestia paliwa w służbowym samochodzie, wykorzystywanym przez pracownika także do celów prywatnych. Zdaniem organów podatkowych, wartość benzyny czy gazu, powinna być dodatkowym źródłem przychodu. Sądy rozstrzygają jednak inaczej. Wskazują, że ryczałt określony w art. 12 ust. 2a ustawy o PIT (200 zł lub 450 zł w zależności od pojemności pojazdu) obejmuje także paliwo. Sprawa, z pozoru błaha, stała się już przedmiotem kilkudziesięciu rozstrzygnięć sądów administracyjnych i wielu interpretacji. Mimo to, nie nastąpiło ujednolicenie poglądów w tym zakresie.

Zobacz również: Przedsiębiorca koszty podróży rozliczy, ale wyżywienia nie >>

Opodatkowanie bitcoinów: Nowe przepisy przyniosą kolejne problemy >>

Problematyczna wymiana udziałów

Jak zaznacza dr Kujawski, analogiczny problem pojawił się w przeszłości przy interpretacji przepisu art. 12 ust. 4d ustawy o CIT i skutków podatkowych wymiany udziałów. Przepis ten wyłącza z opodatkowania przychód z tytułu aportu udziałów lub akcji w przypadku, gdy spółka otrzymująca aport posiada lub uzyskuje w rezultacie aportu większość praw głosu w spółce, której udziały lub akcje są przedmiotem aportu. Zdaniem organów podatkowych, przepis ten nie dotyczył transakcji, w której kilku podatników równocześnie wnosiło aport i tylko łącznie spełniali wskazane w tym przepisie warunki. Sądy natomiast interpretowały te warunki liberalnie. - Spór rozstrzygnięto salomonowo, na korzyść podatników – poprzez zmiany w prawie – ocenia Kujawski.

 

VAT również źródłem problemów i rozbieżności

Spory między podatnikami a skarbówką dotyczą także rozliczeń podatku od towarów i usług.  

Jak potwierdza Magdalena Jastrowicz-Sury, doradca podatkowy, starszy konsultant w kancelarii TLA, istnieje szereg rozstrzygnięć z zakresu VAT, w których organy nie zważają na wydawane przez sądy orzeczenia. Ekspertka jako przykład wskazuje m.in. czynności wykonywane przez radę rodziców. Zdaniem organów podatkowych, stanowią one działalność gospodarczą (tak m.in. Dyrektor Krajowej Izby Skarbowej w interpretacji nr 0115-KDIT1-1.4012.63.2018.1.AJ i 0113-KDIPT1-2.4012.50.2017.2.IR). Sądy tymczasem wskazują, że to nie jest działalność (wyrok WSA w Lublinie sygn. akt I SA/Lu 689/17). Problematyczne są także czynności wykonywane przez gminy w ramach wykonywania zadań z zakresu pomocy społecznej, w sytuacji, gdy pobierane są za nie opłaty. – Organy traktują to jako świadczenie usług, co prawda zwolnione z opodatkowania, jednakże podlegające ustawie o VAT (tak m.in. interpretacja nr 0112-KDIL2-2.4012.355.2018.2.AP). Odmiennie oczywiście od sądów administracyjnych (wyrok NSA sygn. akt I FSK 1147/15) – tłumaczy ekspertka TLA.

Zobacz również: Wzór wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej oraz sposobu uiszczenia opłaty za wniosek >>

Charakterystyka interpretacji podatkowych >>

Stawka VAT na wyposażenie wyrobów medycznych

Z kolei Radosława Maćkowskiego, doradcę podatkowego w MVP TAX, dziwi także upór Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacjach podatkowych dotyczących naszego zdrowia. Konkretnie chodzi o stawkę VAT na wyposażenie wyrobów medycznych. Skarbówka w kolejnych interpretacjach (np. z 5 lipca 2018 r. nr S-ILPP4/443-677/14/18-S/BA lub z 19 lipca 2018 r. nr 0112-KDIL1-3.4012.345.2018.1.PR) uznaje, że wyposażenie wyrobów medycznych (np. oprawki okularów korekcyjnych albo sondy aparatów USG) nie może korzystać z obniżonej, 8-proc. stawki VAT. Ten sposób myślenia sądy administracyjne już dawno uznały za błędny. Niekorzystne interpretacje KIS są regularnie zaskarżane przez podatników i zwykle wygrywają oni w pierwszej instancji (przynajmniej, jeśli chodzi o oprawki okularów, czy inne wyposażenie posiadające status wyrobu medycznego). - Co więcej, mimo w zasadzie jednolitego orzecznictwa NSA (korzystnego dla podatników), minister finansów nie szczędzi środków i czasu na zaskarżanie wyroków pierwszej instancji. I fiskus regularnie przegrywa rozprawy także przed drugą instancją, tak jak na przykład w sprawie dotyczących wyposażenia do aparatów USG (wyrok NSA z 27 września 2018 r., sygn. akt I FSK 1901/16) - zauważa ekspert MVP TAX.

Kłopotliwe opłaty za przedszkola i tereny niezabudowane

Jastrowicz-Sury podaje także przykład opodatkowania opłat za przedszkole. Zdaniem organów podatkowych, podlegają one przepisom ustawy o VAT jako czynności zwolnione (interpretacje nr 0114-KDIP1-2.4012.278.2018.1.JŻ i 0115-KDIT1-1.4012.149.2018.1.JP. Jej zdaniem, w tym przypadku nie dość, że sądy wskazują, że tego typu opłaty mają charakter publicznoprawny i nie podlegają VAT (wyrok NSA sygn. akt I FSK 1317/15), to organów nie przekonała nawet zmiana przepisów o finansowaniu zadań oświatowych, które wprost wskazują, że tego typu opłaty stanowią należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym.

Wreszcie, sporna jest ciągle kwestia sprzedaż terenów niezabudowanych z możliwością zabudowy obiektami małej architektury jako sprzedaż terenów budowlanych opodatkowanych stawką 23 proc. (interpretacja nr 0114-KDIP1-1.4012.555.2018.1.KBR). Sądy tymczasem wskazują, że tego typu nieruchomości nie należy traktować jako tereny budowlane. Wynika to m.in. z wyroku NSA sygn. akt I FSK 1992/16.

Fiskus za bardzo profiskalny

- Powyższe przykłady wskazują, jaki cel mają organy podatkowe, interpretując prawo. Fiskus chce czuwać nad transakcjami, nawet jeśli dotyczą czynności zwolnionych z VAT (takich, które nie przyniosą jakiegokolwiek wpływu do budżetu), pomimo, że już nawet nie tylko orzecznictwo wskazuje inne podejście, ale również inne przepisy. jak w przypadku opłat za przedszkola – podsumowuje Jastrowicz-Sury. Podkreśla, że tego typu działania organów mocno uderzają w zasadę wydawania interpretacji w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych.

Naruszenie ordynacji podatkowej

Zdaniem dr. Kujawskiego, organy podatkowe naruszają prawo. Z przepisu art. 14da ordynacji podatkowej wynika, że ocena stanowiska wnioskodawcy i jej uzasadnienie powinny uwzględniać poglądy orzecznictwa. Ekspert dodaje, że w polskim systemie prawa, sądy administracyjne są organami nadrzędnymi nad organami podatkowymi, a wyroki sądów mają moc rozstrzygającą, wiążącą dla fiskusa. Mówią o tym art. 145 i 153 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

- Podatnicy bardzo często muszą podejmować decyzję, czy wnioskować o interpretację i wdać się w spór z organem, który zostanie rozstrzygnięty dopiero na etapie sądowym, czy też działać bez interpretacji i w przypadku ewentualnego sporu z organami podatkowymi powoływać się na orzecznictwo w danym zakresie (jednakże wydane nie w jego indywidualnej sprawie) – podsumowuje Jastrowicz-Sury.

  

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.