Efektem takiego pogubienia procesowego mogła być konieczność rozpoznawania apelacji w składzie trzech sędziów, a nie jednego, jak to często miało miejsce. Sąd Najwyższy zauważył te błędy proceduralne i postanowił nachylić się nad problemem.

Czytaj: MF przygotowuje objaśnienia do zasad składania PIT-2 i innych oświadczeń>>

Tymczasem wszystkie takie sprawy Izba Karna zawiesza do 19 kwietnia br., na który to dzień Sąd Najwyższy wyznaczył podjęcie uchwały: Czy w sytuacji kiedy w postępowaniu przygotowawczym w sprawie o przestępstwa skarbowe toczyły się odrębne postępowania w formie dochodzenia, a w postępowaniu sądowym połączono sprawy do wspólnego rozpoznania i sąd I instancji wymierzył za przestępstwa skarbowe karę stosując jej nadzwyczajne obostrzenie na podstawie art. 37 par. 1 pkt 3 k.k.s. (ciąg przestępstw):

  • sąd odwoławczy winien orzekać w składzie trzech sędziów?
  • zachodzi brak skargi uprawnionego oskarżyciela?

 

Czytaj w LEX: Korekta deklaracji podatkowych - klauzula niekaralności >

Problem z zaliczkami PIT

W takiej pułapce proceduralnej znalazł się m.in. przedsiębiorca Marcin J. , prezes zarządu spółki  akcyjnej zajmujący się finansami. W 2015 i w 2016 roku nie wpłacił w terminie zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych – w pierwszym okresie na sumę 304 tys. zł, a  drugim – 25 tys. zł.

Sąd Rejonowy 2 marca 2021 r. uznał oskarżonego winnego przestępstw skarbowych i ustalił, że doszło do ciągu przestępstw na podstawie art. 77 par. 1 kks. Według tego przepisu płatnik lub inkasent, który pobranego podatku nie wpłaca w terminie na rzecz właściwego organu, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 3, albo obu tym karom łącznie.

Kara więzienia i uniewinnienie

Sąd wymierzył przedsiębiorcy karę łączną – czterech miesięcy pozbawienia wolności i 20 godzin prac społecznych miesięcznie.

W apelacji podniesiono, że przedsiębiorca zawarł układ z Urzędem Skarbowym, w którym uzgodnił terminy płatności zaległości podatkowych w postępowaniu restrukturyzacyjnym ( zmieniono terminy wymagalności). A sąd zatwierdził ten układ. Sąd Okręgowy w Katowicach 25 czerwca 2021 r. zmienił wyrok w składzie jednego sędziego i uniewinnił oskarżonego. Uznał, że działania oskarżonego nie wypełniają znamion czynu zabronionego.

Czytaj w LEX: Możliwości uniknięcia kary przez sprawcę przestępstwa (wykroczenia) skarbowego >

Od tego wyroku kasację wniósł prokurator i  naczelnik Urzędu Skarbowego w Sosnowcu. Zdaniem prokuratora Jerzego Engelkinga, Sąd Okręgowy nie wyjaśnił  podstaw faktycznych i dowodowych. Uznał, że podpisanie układu nie ma znaczenia dla terminów wymagalności. Zaliczki na PIT nie zostały uiszczone w terminie, więc uniewinnienie jest niesłuszne.

Czytaj w LEX: Naruszenie norm prawa podatkowego >

Obrońca stwierdził, ze kasacje w tej sprawie są niezasadne, gdyż można odroczyć spłatę zaliczek na podatek na podstawie układu zawartego w sądzie cywilnym, tak jak to miało miejsce.

Sąd Najwyższy zauważył, że tylko jeden sędzia w sądzie II instancji rozpoznawał sprawę. A ponadto – akt oskarżenia powinien wnosić prokurator, a nie naczelnik Urzędu Skarbowego.

Gdyby uchwała Izby Karnej podzieliła ten pogląd, to sprawa musiałaby się zacząć od początku.

Sygnatura akt IV KK 546/21 i I KZP 21/22

Czytaj w LEX: Organy postępowania przygotowawczego w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe​ >