W przedmiotowej sprawie fiskus odmówił spółce umorzenia odsetek za zwłokę naliczonych od części zaległości w podatku dochodowym od osób prawnych. Spółka wskazywała na niewypłacalność, brak możliwości uczestniczenia w przetargach i ryzyko utraty płynności, jak i zagrożenie kontynuacji działalności i tym samym zagrożenie miejsc pracy.

Fiskus stwierdził jednak, że w strukturze funduszy obcych znaczący był udział zadłużenia długoterminowego oraz, że mimo zmiennego charakteru wskaźników obrazujących płynność finansową, spółka we wszystkich okresach osiągnęła zysk z działalności gospodarczej. Fiskus zauważył też, że wystąpienie zaległości podatkowej za 2005 r., a w konsekwencji odsetek za zwłokę jest skutkiem wykazania przez spółkę otrzymanej zaliczki w kwocie 1 mln zł w przychodach roku 2004 r. zamiast roku 2005. W konsekwencji zdaniem fiskusa w sprawie nie wystąpiły przesłanki przemawiające za udzieleniem spółce pomocy przewidzianej w art. 67a § 1 pkt 3 i art. 67b § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Zdaniem sądu fiskus zasadnie odmówił umorzenia odsetek. NSA uznał, że jeżeli w danej indywidualnej sprawie organ podatkowy – po przeprowadzeniu postępowania dowodowego i na jego podstawie – ustali i oceni ziszczenie się przesłanki ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego, które uzasadniać mogą udzielenie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, może w takim przypadku ulgę tą zastosować, to jest zrealizować przyznane mu w tym zakresie uprawnienie. W przeciwnym razie, jeżeli organ ustali i oceni, że ważny interes podatnika lub interes publiczny w rozpoznawanej sprawie nie występują, organ nie będzie uprawniony do zastosowania ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych.

Sąd podkreślił, że fiskus dysponuje pewnym zakresem swobody zarówno w odniesieniu do wykładni pojęć ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego, jak i oceny sytuacji faktycznej. Tej swobody nie można jednak utożsamiać z zastosowaniem przez organ tzw. uznania administracyjnego. Z samym uznaniem będziemy mieli do czynienia dopiero wówczas, gdy organ podatkowy stwierdzi istnienie jednej z tych przesłanek lub obu łącznie. Dopiero zastosowanie przesłanek ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego daje możliwość zastosowania wnioskowanych preferencji podatkowych. Jeżeli organ podatkowy nie stwierdzi okoliczności wskazujących na ważny interes podatnika lub interes publiczny, nie będzie dysponował wyborem rozstrzygnięcia, decyzja będzie miała charakter związany.

Wyrok NSA z 3 września 2013 r., II FSK 2414/11

Zobacz także:

Interes jest, a umorzenia zaległości podatkowych nie było >>>